QĐND - Khu vực Nhơn Trạch, Long Thành, Rừng Sác nằm sát nách Sài Gòn, án ngữ tuyến vận tải thủy trên sông Sài Gòn, Lòng Tàu. Ở khu vực này, ta đã xây dựng nhiều căn cứ, trong đó có căn cứ của Đoàn 10 Đặc công Rừng Sác. Vì vậy, Mỹ và chính quyền Sài Gòn đã huy động lực lượng lớn hải-lục-không quân, kể cả việc dùng chất độc hóa học để đánh phá hủy diệt. Chúng đổ quân càn quét, chà đi, sát lại nhiều lần, quyết tâm nhổ bằng được “cái gai” trong mắt, đó là các căn cứ, lực lượng Quân Giải phóng miền Nam…

Xác định rõ vai trò đặc biệt quan trọng của địa bàn, trong tình thế hiểm nghèo và khốc liệt, bản lĩnh và ý chí kiên cường, mưu trí sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo và chỉ huy chiến đấu của Huyện ủy Nhơn Trạch (Đồng Nai) càng thể hiện vững chắc, kiên quyết bám trụ địa bàn. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, lực lượng vũ trang trên địa bàn kết hợp với quần chúng nhân dân đã làm thất bại mọi âm mưu và thủ đoạn xảo quyệt của địch; khôi phục, củng cố và giữ vững phong trào cách mạng, chi viện cho nội thành và Đoàn 10 Đặc công Rừng Sác…

Để tránh sự tàn phá do bom, đạn hủy diệt tàn bạo của địch, ta chuyển mọi hoạt động xuống dưới lòng đất; xây dựng hệ thống địa đạo liên hoàn, nhiều tầng, nối với các công sự chiến đấu trong vùng. Cấu trúc địa đạo với nhiều tầng, nhiều lớp, dùng nhiều loại chông, mìn, cạm bẫy để phòng, chống địch càn quét. Mỗi xã xây dựng từ hai đến ba căn cứ địa đạo nối liên hoàn với nhau. Trong địa đạo có hệ thống báo động, các đường hầm bố trí thuận lợi cho vận động chiến đấu. Các đội du kích xã được giao nhiệm vụ quản lý từng khu vực địa đạo, phối hợp với bộ đội địa phương của huyện bám trụ, bẻ gãy các trận càn của địch.

Sự nỗ lực, sáng tạo, lực lượng vũ trang và nhân dân Nhơn Trạch đã xây dựng được hệ thống địa đạo dài hàng chục cây số, góp phần khôi phục các cơ sở cách mạng, nòng cốt cho việc bám trụ địa bàn. Nhờ có hệ thống địa đạo, từ ngày 27-1 đến 2-2-1966, lần đầu tiên ta bẻ gãy trận càn vào khu căn cứ Hang Nai của Lữ đoàn 199, quân đội Mỹ với hàng trăm xe tăng, thiết giáp, máy bay. Địch bắn khoảng 5000 quả đạn pháo nhằm tiêu diệt lực lượng và hủy diệt căn cứ của ta. Do chuẩn bị sẵn công sự, trận địa, bộ đội và du kích vận động trong lòng địa đạo “xuất quỷ nhập thần” tập kích, phục kích, bắn tỉa diệt hàng trăm tên địch, bắn rơi hàng chục máy bay trực thăng, xe tăng, buộc địch phải bỏ dở cuộc hành quân.

Sau nhiều lần càn quét thất bại, địch thay đổi thủ đoạn, sử dụng xe tăng kết hợp xe ủi, dùng chó nghiệp vụ săn tìm, bao vây và ủi phá địa đạo của ta. Nắm được âm mưu, thủ đoạn của địch, du kích các xã phối hợp với các đơn vị bộ đội địa phương, chủ lực Miền dựa vào hệ thống địa đạo chiến đấu; dùng nhiều biện pháp bẫy chó nghiệp vụ; đặt mìn, bẫy bí mật trong địa đạo diệt xe tăng, xe ủi, lực lượng công binh và binh lính địch... Bằng những kế sách trên, ta đã bảo vệ an toàn cơ quan Huyện ủy, Huyện đội và các căn cứ, cơ sở cách mạng.

TRẦN VĂN TOẢN