Đào tạo những người thầy bồi đắp tình yêu Tổ quốc

QĐND - Cách đây bốn năm, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án về đào tạo đội ngũ giáo viên giảng dạy môn Giáo dục quốc phòng và an ninh trong các nhà trường trung học phổ thông và chuyên nghiệp. Cũng từ đó, ở nhiều nhà trường đại học trong và ngoài quân đội xuất hiện những học viên đặc biệt, họ vừa là thầy giáo, lại vừa là sinh viên, vừa là chiến sĩ… Họ chính là những người thầy góp phần bồi đắp tình yêu Tổ quốc.

 “Chuẩn hóa” là đúng đắn

Năm ngoái, đang là giáo viên tập sự ở thành phố Hải Phòng, thầy giáo trẻ Vũ Văn Chinh bất ngờ được lựa chọn đi học khóa văn bằng 2, đào tạo giảng viên Giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQP&AN) tại Trường Đại học Chính trị. Đây cũng là khóa học đầu tiên của trường được mở theo Quyết định số 472/QĐ-TTg ngày 12-4-2010 của Thủ tướng Chính phủ, có 8 nhà trường trong và ngoài quân đội được thực hiện nhiệm vụ này. Lớp GQ1 của Chinh chỉ có 28 học viên nhưng những người chưa nằm trong biên chế chính thức như Chinh thì chỉ có 8 người. Lần đầu tiên giáo viên GDQP&AN được “chuẩn hóa”, đào tạo đại học trong trường sĩ quan hẳn hoi nên học viên ai cũng háo hức, tích cực học tập. Thiếu tá Trịnh Ngọc Soái, Chủ nhiệm lớp GQ1 của nhà trường cho chúng tôi biết, kết thúc học kỳ 1, lớp đã có hơn 50% học viên đạt học lực khá, hầu hết học viên có động cơ học tập, phấn đấu rất tốt.

Trong 8 nhà trường tiên phong thực hiện nhiệm vụ này, Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh là trường đi đầu, đã đào tạo khóa đầu tiên từ năm 2012. TS Hoàng Văn Cẩn, Phó hiệu trưởng nhà trường khẳng định: Đào tạo giáo viên GDQP&AN theo Quyết định 472 của Thủ tướng Chính phủ là chủ trương hết sức đúng đắn. Bảo vệ Tổ quốc là một trong hai nhiệm vụ chiến lược thì những người thầy chuyên trách giảng dạy về nhiệm vụ này không thể không được đào tạo cơ bản. Hiện nay, tại nhà trường đã có hơn 200 sinh viên đang được đào tạo giáo viên GDQP&AN. “Đầu vào” của khoa này luôn có điểm tuyển sinh cao hơn “điểm sàn” là một minh chứng cho chất lượng. Hình ảnh những “sinh viên - chiến sĩ” và kết quả học rèn của họ luôn là một hình ảnh mẫu mực so với các khoa khác.

Sinh viên đào tạo giáo viên giáo dục quốc phòng-an ninh  tại Đại học Vinh được hành quân dã ngoại như bộ đội. Ảnh: VM

Tại Trường Đại học Nguyễn Huệ, Đại tá, TS Trần Ngọc Hân, Trưởng phòng Đào tạo cho biết: Với 50% học viên vào học là đảng viên, trình độ nhận thức khá đồng đều, học viên đã “chuyển hóa” nhanh từ những giáo viên thể chất sang giáo viên GDQP&AN, nâng tầm trình độ lý luận chính trị và kiến thức, kỹ năng quân sự, tiến bộ nhanh theo mục tiêu đào tạo.

Chỉ đạt một phần mười kế hoạch

Đại tá, TS Nguyễn Thiện Minh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Quốc phòng và An ninh (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết: Đến nay, cả nước có 8 cơ sở đào tạo nhiệm vụ này, bao gồm cả đào tạo dài hạn 4 năm và đào tạo văn bằng hai 2 năm. Khối các trường quân đội thực hiện nhiệm vụ này có các trường: Đại học Chính trị, Đại học Trần Quốc Tuấn, Đại học Nguyễn Huệ, Đại học Trần Đại Nghĩa. Khối đại học ngoài quân đội bao gồm các trường: Đại học Sư phạm Hà Nội 1, Đại học Sư phạm Hà Nội 2, Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh, Đại học Vinh.

Theo Quyết định số 472/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đến năm 2016 phải đào tạo được khoảng 9.760 người tốt nghiệp, cung cấp cơ bản đủ giáo viên GDQP&AN cho các trường. Tuy nhiên, đến nay, Bộ mới đang triển khai đào tạo được hơn 900 học viên, đạt gần 10% so với kế hoạch của đề án. Kết quả này là quá chậm so với mục tiêu và kế hoạch đề ra.

Nguyên nhân dẫn đến sự chậm trễ trên, một phần do việc triển khai Quyết định của Thủ tướng mãi đến tháng 10-2012 mới xong các bước và giao chỉ tiêu cho các trường. Đã thế, thời điểm tuyển sinh của các trường không thống nhất và vướng mắc nổi cộm nhất vẫn là về kinh phí. Đến tận tháng 12-2013, các trường đại học mới được cấp kinh phí đào tạo.

Năm 2014, dự kiến chỉ tiêu tuyển sinh của 8 trường là 730 học viên văn bằng 2 nhưng do nguồn kinh phí khó khăn, đến đầu tháng 3-2014, nguồn ngân sách bảo đảm cho năm tài chính 2014 chỉ vỏn vẹn 7 tỷ đồng so với tổng số nhu cầu 34 tỷ đồng, còn chưa đủ duy trì đào tạo cho số học viên đã tuyển sinh năm 2012, 2013. “Với kinh phí nhỏ giọt như thế này thì việc thực hiện lộ trình đào tạo rất khó. May mà các trường đều nỗ lực, ứng trước kinh phí đào tạo nên mới có được hơn 900 học viên. Chứ nếu cứ theo tuần tự và theo bài toán kinh phí như vậy, Đề án Thủ tướng giao có lẽ bây giờ vẫn chỉ là con số 0” - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Bùi Văn Ga cho biết.

Từ nay tới 2020 sẽ đào tạo theo hướng nào?

Trở lại với câu chuyện của học viên Vũ Văn Chinh. Bên cạnh niềm vui là lớp học viên đi đầu, có không ít học viên chưa nằm trong biên chế như Chinh thì vừa học vừa lo, không biết hai năm học xong trở về sẽ ra sao. Trong khi có đồng nghiệp không đi học, ở nhà hai năm đã vào biên chế. Trung tướng, PGS, TS Phạm Quốc Trung, Hiệu trưởng Trường Đại học Chính trị cho rằng, cần phải đẩy mạnh giáo dục truyền thông cho các bộ, ngành địa phương về đào tạo giáo viên GDQP&AN để có sự quan tâm đúng mức, từ khâu lựa chọn người đi học tới động viên, giao nhiệm vụ, tiếp nhận, phân công công tác. Có nơi học viên đi học mà chưa biết sẽ về đâu, địa phương nói cứ vào học rồi “quân đội lo”. Những anh em mới bố trí hợp đồng, tạm tuyển, nếu học xong về  “lại bơ vơ” thì không thể thu hút, gây lãng phí. Bên cạnh đó, cũng cần có quy định công nhận trình độ lý luận chính trị trung cấp cho những người tốt nghiệp đào tạo giáo viên GDQP&AN.

Ông Nguyễn Trọng Hoàn, Phó vụ trưởng giáo dục Trung học phổ thông (Bộ GD và ĐT) cho biết, những năm tới, yêu cầu đẩy nhanh tiến độ đào tạo giáo viên đặt ra rất cấp thiết. Hiện toàn quốc có hơn 3000 trường trung học, nhiều trường cần hai giáo viên GDQP&AN. Trước nhu cầu thực tế đó, trong Đề án mới được xây dựng tới đây, các địa phương phải có ưu tiên tuyển dụng, nâng lương, nâng ngạch; không thể để tình trạng giáo viên nào dư dôi thì đi học. Hơn thế, cần mở hướng đào tạo sau đại học với lĩnh vực này. Còn theo ông Nguyễn Khang, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp thì cần có lộ trình đào tạo cả giảng viên cho bậc học cao đẳng và đại học, sao cho từ trung học phổ thông đến giáo dục đại học đều có giáo viên GDQP&AN.

Bất cập về kinh phí đào tạo, theo Đại tá Trương Xuân Dũng - Trưởng khoa GDQP&AN Đại học Vinh, cũng là một vấn đề nổi cộm. Hiện theo quy định, mức kinh phí bảo đảm cho học viên đào tạo tại các cơ sở trong quân đội là 2.226.000 đồng/học viên/tháng nhưng tại các cơ sở ngoài quân đội chỉ có 591.000 đồng/học viên/tháng; trong khi đối tượng, mục tiêu đào tạo giống nhau. Đại tá Trương Xuân Dũng cũng băn khoăn khi “đầu vào” thường là ngành giáo viên thể chất, có tố chất “tự do phóng khoáng”, chưa hẳn phù hợp với quy chuẩn giáo viên GDQP&AN.

Những bất cập trên, theo Đại tá Nguyễn Thiện Minh, sẽ được khắc phục trong “Đề án đào tạo giáo viên, giảng viên GDQP&AN cho các trường THPT, trung cấp chuyên nghiệp, trung cấp nghề, cao đẳng nghề và các cơ sở giáo dục đại học đến năm 2020” do Vụ Giáo dục Quốc phòng và An ninh đang hoàn thiện để Bộ Giáo dục và Đào tạo trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 4-2014. Theo dự thảo Đề án, sẽ đẩy nhanh tiến độ đào tạo, đầu tư kinh phí để đến năm 2020,  bảo đảm được 90% nhu cầu giáo viên và 70% giảng viên GDQP&AN.

Cũng theo Dự thảo Đề án, ngoài 8 trường đang đào tạo, sẽ có thêm các trường: Đại học Sư phạm Đà Nẵng, Đại học Ngô Quyền, Đại học Thông tin Liên lạc, Học viện Biên phòng tham gia đào tạo giáo viên GDQP&AN. Nguồn kinh phí đào tạo cùng quyền lợi của học viên sẽ được mở rộng. Học viên có thể được xét phong quân hàm sĩ quan dự bị hằng năm tùy theo nhu cầu sử dụng và tiêu chuẩn quy định…

NGUYÊN MINH