QĐND Online - Hướng tới kỷ niệm 100 năm ngày sinh đồng chí Đại tướng Hoàng Văn Thái (1-5-1915/1-5-2015), sáng 17-4, tại Hà Nội, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng (BQP) đã tổ chức Hội thảo khoa học “Đại tướng Hoàng Văn Thái  - Nhà quân sự tài năng, đức độ của cách mạng Việt Nam”. Thượng tướng Đỗ Bá Tỵ, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng BQP dự và phát biểu tại hội thảo.

Thượng tướng Nguyễn Thành Cung, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng BQP chủ trì hội thảo. Cùng dự có đồng chí Trung tướng Bế Xuân Trường, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Tổng tham mưu trưởng QĐND Việt Nam.

Tổng Tham mưu trưởng đầu tiên của quân đội ta

Đại tướng Hoàng Văn Thái (tên thật là Hoàng Văn Xiêm), sinh ngày 1-5-1915 tại làng An Khang, tổng Đại Hoàng (nay là xã Tây An, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình), trong một gia đình nông dân giàu lòng yêu nước. Sớm giác ngộ cách mạng, năm 1933, đồng chí tham gia phong trào công nhân do Đảng Cộng sản Đông Dương lãnh đạo. Năm 1938, đồng chí vinh dự được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Năm 1944, đồng chí được giao nhiệm vụ tham gia tổ chức Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân, phụ trách công tác tình báo và tác chiến. Cách mạng Tháng Tám thành công, theo chỉ thị của Hồ Chủ tịch, đồng chí được giao nhiệm vụ thành lập Bộ Tổng Tham mưu và được cử giữ chức Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam.

Thượng tướng Đỗ Bá Tỵ phát biểu tại hội thảo.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, ngoài trọng trách Tổng Tham mưu trưởng, đồng chí Hoàng Văn Thái còn kiêm nhiệm Tham mưu trưởng và Đảng ủy viên các chiến dịch góp phần làm nên Chiến thắng Biên Giới (1950), Trung Du (1951), Hòa Bình, Tây Bắc (1952), Thượng Lào (1953). Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, bên cạnh Bộ Tổng tư lệnh, đồng chí trực tiếp chỉ huy công tác tham mưu tác chiến tại mặt trận, góp phần quan trọng vào chiến thắng của chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954, đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, đồng chí Hoàng Văn Thái được Bộ Chính trị chỉ định làm Quyền Bí thư Khu ủy 5, Tư lệnh - kiêm Chính ủy Quân khu 5. Tháng 10-1967, đồng chí được giao nhiệm vụ giữ chức Phó bí thư Trung ương Cục, Phó bí thư Quân ủy, Tư lệnh Bộ chỉ huy Miền. Trong những năm tháng này, đồng chí đã cùng với các đồng chí trong Trung ương Cục, Bộ tư lệnh Miền vận dụng sáng tạo đường lối chiến tranh nhân dân, nghệ thuật quân sự cách mạng của Đảng vào thực tiễn chiến trường, đồng thời đề xuất nhiều chủ trương, biện pháp đúng đắn làm cơ sở để Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương hạ quyết tâm chiến lược kịp thời, chính xác. Đồng chí đã góp phần làm nên nhiều thắng lợi vang dội trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân (1968), cùng nhiều chiến dịch đánh bại cuộc hành quân Toàn Thắng, Chen La 1, Chen La 2 của địch, các chiến dịch tiến công Nguyễn Huệ, chiến dịch tiến công tổng hợp năm 1972... Với cương vị Phó tổng Tham mưu trưởng thứ nhất, phụ trách tác chiến và chi viện chiến trường, đồng chí đã đóng góp trí tuệ, tâm huyết xây dựng kế hoạch tác chiến chiến lược giải phóng miền Nam trong giai đoạn kết thúc chiến tranh. Đây là văn kiện kết tinh trí tuệ và tầm nhìn chiến lược của tập thể cơ quan chiến lược quân đội ta để cụ thể hóa quyết tâm của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương trong tạo thế, tạo lực cho toàn quân và dân cả nước nắm lấy thời cơ giành thắng lợi trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975.

Sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, trước những biến động phức tạp của tình hình quốc tế và khu vực, trên cương vị Thứ trưởng BQP, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương, Ủy viên BCH Trung ương Đảng các khóa III, IV, V, đại biểu Quốc hội khóa VII, đồng chí đã tổ chức nghiên cứu, tham mưu với BCH Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương, BQP nhiều chủ trương, giải pháp đúng đắn về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng để bảo vệ đất nước trong tình hình mới.

Các đại biểu tham dự hội thảo.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Thành Cung nhấn mạnh, hơn 50 năm hoạt động cách mạng, Đại tướng Hoàng Văn Thái được Đảng, Nhà nước và Quân đội tin cậy giao nhiều chức vụ quan trọng. Có mặt ở khắp các chiến trường khó khăn, gian khổ nhất, ở đâu, làm gì, Đại tướng Hoàng Văn Thái cũng luôn tỏ rõ phẩm chất của một vị tướng có tài thao lược; hy sinh, phấn đấu trọn đời cho lý tưởng của Đảng; là một trong những người lãnh đạo, chỉ huy quân sự có ảnh hưởng quan trọng đối với việc hình thành và phát triển LLVT, quân đội, có công lao to lớn trong 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; được cán bộ, chiến sĩ và nhân dân yêu mến, bạn bè quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.

Với đạo lý uống nước nhớ nguồn, cán bộ, chiến sĩ QĐND Việt Nam luôn ghi nhớ công lao to lớn của các bậc cách mạng tiền bối đi trước. Do đó, việc tổ chức Hội thảo khoa học “Đại tướng Hoàng Văn Thái - Nhà quân sự tài năng, đức độ của cách mạng Việt Nam” là một việc cần thiết, có ý nghĩa sâu sắc.

Người chỉ huy tham mưu chiến lược xuất sắc

Cùng với các ý kiến tại hội thảo, Ban tổ chức đã nhận được hơn 50 bản tham luận của các đồng chí lão thành cách mạng, những đồng chí đã từng giữ trọng trách trong Đảng, Nhà nước và Quân đội qua các thời kỳ; các đồng chí lãnh đạo BQP, Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị; lãnh đạo, chỉ huy một số tổng cục, quân khu, quân chủng, quân đoàn, học viện, nhà trường, viện nghiên cứu; của các nhà khoa học trong và ngoài quân đội; của lãnh đạo địa phương, quê hương Thái Bình và những người có dịp tiếp xúc, làm việc với Đại tướng Hoàng Văn Thái.

Các tham luận tại hội thảo đã đề cập toàn diện đến thân thế, cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Hoàng Văn Thái; những đóng góp của đồng chí trên nhiều lĩnh vực trong đấu tranh giải phóng dân tộc và trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc... Nội dung các tham luận được nghiên cứu công phu, nghiêm túc, vừa đảm bảo tính khoa học, vừa thể hiện lòng kính trọng, sự tri ân sâu sắc của quân và dân ta đối với đồng chí Đại tướng Hoàng Văn Thái. Các tham luận tập trung phân tích, luận giải làm nổi bật chủ đề: “Đại tướng Hoàng Văn Thái - Nhà quân sự tài năng, đức độ của cách mạng Việt Nam”.

Trong bài tham luận của mình tại hội thảo, Thượng tướng Đỗ Bá Tỵ khẳng định: “Đại tướng Hoàng Văn Thái là một trong những vị tướng có vai trò quan trọng đối với sự trưởng thành, phát triển, chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam, người có nhiều công lao trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược cũng như trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975- 1986). Trải qua thực tiễn hai cuộc kháng chiến, với kiến thức và tài năng quân sự xuất sắc, đồng chí trở thành một vị tướng mẫu mực về công tác tham mưu và chỉ huy chiến đấu”.

Là người có những năm tháng cùng công tác với Đại tướng Hoàng Văn Thái, Trung tướng Đặng Quân Thụy, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó chủ tịch Quốc hội, nguyên Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam, bồi hồi nhớ lại: “Một đức tính tốt đẹp của đồng chí Đại tướng Hoàng Văn Thái là rất giản dị khiêm tốn trong cuộc sống thường ngày. Mặc dù đã có những công lao to lớn trong cuộc kháng chiến chống Pháp và trong xây dựng QĐND Việt Nam từ những ngày đầu thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân nhưng đồng chí không bao giờ tự đề cao mình”.

Với những dẫn chứng cụ thể, sinh động, Thiếu tướng, PGS, TS, NGND Nguyễn Bá Dương, Viện trưởng Viện Khoa học Xã hội Nhân văn quân sự (Bộ Quốc phòng) khẳng định: “Đại tướng Hoàng Văn Thái là một trong những tướng lĩnh có ảnh hưởng quan trọng nhất trong sự nghiệp xây dựng quân đội kiểu mới, mang bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Đại tướng được đánh giá là vị tướng tham mưu tài giỏi, là linh hồn của Bộ Tổng Tham mưu QĐND Việt Nam, là người có phong cách, tác phong quân sự kiểu mẫu, tấm gương sáng về đức độ, tài năng, nhân cách Bộ đội Cụ Hồ.

Các ý kiến tham luận tại hội thảo đều khẳng định và bày tỏ sự kính trọng, ngưỡng mộ Đại tướng Hoàng Văn Thái. Không chỉ là vị tướng giỏi của những chiến dịch hiệp đồng quân, binh chủng lớn mà Đại tướng Hoàng Văn Thái còn là vị tướng tài của chiến tranh nhân dân, của chiến tranh du kích Việt Nam. Trên các cương vị trí được đảm nhận, Đại tướng Hoàng Văn Thái đã trực tiếp tham mưu cho Đảng, Nhà nước chỉ đạo và tổ chức xây dựng LLVT ba thứ quân; xây dựng các học viện, nhà trường và cơ quan nghiên cứu khoa học toàn quân vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của công cuộc kháng chiến và củng cố quốc phòng đất nước. Đồng thời, luôn chú trọng việc xây dựng và huấn huyện các đơn vị bộ đội chủ lực vững mạnh toàn diện cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức, kỷ luật, trình độ kỹ chiến thuật, vũ khí trang bị, hậu cần… để từ đó tạo ra những “quả đấm thép”, thực hiện những trận đánh, những chiến dịch quyết định, tiêu diệt lớn quân địch, làm thay đổi cục diện chiến tranh theo hướng có lợi cho ta.

Bên cạnh đó, các tham luận đều khẳng định Đại tướng Hoàng Văn Thái vừa là nhà tổ chức thực tiễn quân sự tài năng đồng thời cũng là nhà lý luận quân sự lớn của QĐND Việt Nam, có nhiều đóng góp quan trọng vào công tác nghiên cứu khoa học quân sự, công tác lịch sử quân sự, tổng kết chiến tranh, xây dựng Ngành Lịch sử quân sự Việt Nam.

Trọn nghĩa với Tổ quốc, vẹn tình với đồng bào

Đại tướng Hoàng Văn Thái là một tấm gương sáng về lòng trung thành vô hạn với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, với quê hương; sống trung thực, khiêm tốn, giản dị, được cán bộ, chiến sĩ và đồng bào tôn kính, tin yêu. Đồng chí là một chiến sĩ cách mạng đã hiến cả cuộc đời vẻ vang để trọn nghĩa với Tổ quốc và luôn vẹn tình với đồng bào, quê hương, đồng chí, đồng đội; một vị tướng tài đức song toàn, một người học trò ưu tú của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thực hiện được lời dạy của Người về đạo làm tướng phải “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung”. Đó là điều được các đại biểu tập trung phân tích, làm rõ và khẳng định tại hội thảo.

Đồng chí Cao Thị Hải, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình bày tỏ: “Thái Bình tự hào có những người con như Đại tướng luôn nhớ đến quê hương và làm rạng danh cho quê hương. Đó là động lực, sức mạnh để Đảng bộ, quân và dân Thái Bình tiếp tục phấn đấu, noi theo trong sự nghiệp đổi mới đất nước, xây dựng quê hương Thái Bình giàu, đẹp, văn minh”.

Chia sẻ tâm trạng của mình tại hội thảo, ông Hoàng Quốc Hùng, con trai Đại tướng Hoàng Văn Thái nói: “Trong những ngày chuẩn bị cho kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của cha, tôi bồi hồi xúc động nhớ về người cha rất đỗi yêu thương với tấm lòng nhân hậu, độ lượng bao dung vô bờ bến… Di sản cha để lại là hành trang giúp chúng tôi sống, tin yêu, đoàn kết, thương yêu nhau và làm việc, vượt qua những khó khăn trắc trở trên đường đời và sự nghiệp. Cha là tấm gương sáng ngời để cho chúng tôi và thế hệ con cháu mãi mãi noi theo và học tập”.

Phát biểu bế mạc hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Thành Cung nhấn mạnh: “Đại tướng Hoàng Văn Thái - Nhà quân sự tài năng, đức độ của cách mạng Việt Nam” là một chủ đề lớn và hết sức phong phú. Vì vậy, trong khuôn khổ một buổi hội thảo, không thể luận bàn được hết mọi vấn đề. Sau cuộc Hội thảo này, Ban tổ chức tin tưởng sẽ tiếp tục có nhiều công trình nghiên cứu sâu hơn, đầy đủ hơn về Đại tướng Hoàng Văn Thái - Một danh tướng của dân tộc Việt Nam".

Bài và ảnh: LÊ DUY HỒNG