Trước hết, cho phép tôi thay mặt lãnh đạo TCCT QĐND Việt Nam xin gửi đến các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đại biểu dự hội thảo tại các điểm cầu lời kính chúc sức khỏe, hạnh phúc; chúc hội thảo thành công tốt đẹp!

QĐND Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện; mang bản chất của giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm huấn thị, chỉ dẫn để quân đội đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Trải qua thời gian, tư tưởng và sự chỉ dẫn của Người đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

Về nội dung này, tôi đã có bài viết trong kỷ yếu, các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học đã phát biểu sâu sắc. Tại hội thảo hôm nay, tôi xin làm rõ một số vấn đề cụ thể, như sau:

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, công tác dân vận (CTDV) của quân đội có ý nghĩa hết sức quan trọng “tiến hành CTDV thực chất là xây dựng cơ sở chính trị trong nhân dân”, không chỉ là “tích trữ được lực lượng” để đẩy mạnh kháng chiến mà còn là đấu tranh giành dân; làm thất bại chính sách “lấy chiến tranh nuôi chiến tranh”, “dùng người Việt đánh người Việt” của thực dân Pháp...

Quân đội luôn dựa chắc vào dân, gắn bó chặt chẽ với nhân dân, tích cực tuyên truyền vận động toàn dân đoàn kết đấu tranh; vừa tác chiến, vừa đóng góp sức người, sức của cho kháng chiến, kiến quốc, làm rệu rã tinh thần của quân địch, đánh gục dã tâm xâm lược của kẻ thù. Với việc thực hiện CTDV, binh địch vận đã tạo ra thế và lực cho cách mạng, ta càng đánh càng mạnh. Được sự nuôi dưỡng, che chở, đùm bọc của nhân dân, quân đội ta đã vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, cùng nhân dân cả nước giành thắng lợi to lớn từ Chiến dịch Biên Giới năm 1950, đến đỉnh cao là trận quyết chiến chiến lược Điện Biên Phủ, mở ra giai đoạn mới của cách mạng Việt Nam.

Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, thấm nhuần tư tưởng của Người: “Sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc là công việc của dân”, CTDV của quân đội đạt được kết quả to lớn. Ở miền Bắc, quân đội đã tích cực vận động nhân dân vừa lao động sản xuất, vừa đánh Mỹ và chi viện cho chiến trường miền Nam; khắc phục hậu quả chiến tranh, động viên thanh niên nhập ngũ, tham gia lực lượng thanh niên xung phong, xây dựng hậu phương lớn vững chắc chi viện cho tiền tuyến miền Nam. Tích cực tuyên truyền, động viên các phong trào thi đua: “Làm nghìn việc tốt”, “Chắc tay búa, chắc tay súng”, “Ba đảm đang”, “Ba sẵn sàng”; với tinh thần “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “Xe chưa qua nhà không tiếc”, “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”, “Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”...

Thầy thuốc Bộ CHQS tỉnh Yên Bái khám bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân sau thiên tai. Ảnh: HỒNG SÁNG.

Ở miền Nam, quân đội tích cực tuyên truyền, xây dựng tư tưởng “Dám đánh Mỹ và thắng Mỹ”; thực hiện phương châm “Nắm thắt lưng địch mà đánh”, “Tìm Mỹ mà diệt”; vận động nhân dân đứng lên “kết hợp đấu tranh binh vận với đấu tranh chính trị, pháp lý và tác chiến”, “lực lượng vũ trang ba thứ quân tích cực tham gia binh vận trong ba mũi giáp công”; người chiến sĩ giáp trận “Tay cầm súng, túi có truyền đơn, tư tưởng nắm vững chính sách chiến trường”, cùng toàn dân làm nên những chiến công chói lọi, điển hình, như: Ấp Bắc, Núi Thành, Vạn Tường, Pleime; chiến dịch Mậu Thân 1968, đến cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, quán triệt tư tưởng “Bao nhiêu lợi ích đều vì dân”, “Những hội viên các đoàn thể thì phải xung phong thi đua làm, để làm kiểu mẫu cho dân, giúp dân làm”, quân đội đã luôn gương mẫu và sát cánh cùng nhân dân cả nước thực hiện sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. CTDV trong quân đội có bước phát triển mới với nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, hiệu quả. Đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tham mưu với Đảng, Nhà nước hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách, gắn phát triển kinh tế với tăng cường QPAN, tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển và hội nhập quốc tế; thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Không ngừng đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, nâng cao hiệu quả CTDV; xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, thực hiện các chương trình, mục tiêu phát triển KT-XH gắn với củng cố QPAN; xây dựng địa bàn an toàn, ổn định.

Hằng năm, các đơn vị đã cử hàng nghìn cán bộ phối hợp, tham gia cấp ủy các địa bàn vùng khó khăn, biên giới, củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức chính trị-xã hội. Thông qua hoạt động xuất hiện nhiều mô hình hay, cách làm tốt, tạo được hiệu ứng xã hội rộng rãi, như: Mô hình “Hành quân huấn luyện dã ngoại kết hợp với công tác dân vận”, “Xây nhà cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo”, “Tổ tàu thuyền đoàn kết, an toàn tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo”; “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”; “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi bám biển”; phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, hành trình “Quân đội chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau”, “Quân đội chung tay vì sức khỏe cộng đồng”, “Nâng bước em đến trường”...

Điểm mới, trong CTDV của các đơn vị quân đội thời gian qua là nhân dịp những ngày lễ, tết cổ truyền của dân tộc, hàng vạn cán bộ, chiến sĩ không ăn tết ở nhà mà xuống các địa bàn khó khăn ăn tết cùng đồng bào các dân tộc, góp những phần tiêu chuẩn của mình với đồng bào để làm ấm thêm tình quân dân trong dịp tết đến xuân về, góp phần tăng cường tình đoàn kết gắn bó quân dân, xây dựng, củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Chỉ tính trong 5 năm gần đây, các đơn vị quân đội đã tham gia gần 7,3 triệu ngày công; tu sửa, làm mới hơn 20.000km đường nông thôn, kênh mương thủy lợi, gần 8.000 phòng học; tặng hơn 7.000 nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết và gần 25.000 con bò giống cho đồng bào các tỉnh biên giới; nhận đỡ đầu 2.723 em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, cấp thuốc cho hơn 70.000 lượt người, tặng nhiều trang, thiết bị y tế cho bệnh xá các xã vùng sâu, vùng xa; tham gia quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”… với số tiền hơn 344 tỷ đồng, duy trì phụng dưỡng thường xuyên 1.969 Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

Hiện nay, quân đội đã và đang triển khai 29 khu kinh tế-quốc phòng và các dự án biển đảo, điểm dân cư mới, được Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương đánh giá cao, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc. Đặc biệt, quân đội luôn xác định tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình. Nhiều tấm gương hy sinh để bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân trên khắp mọi miền Tổ quốc và cả bên nước bạn, càng làm sáng đẹp hơn hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong lòng nhân dân ta và cả nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới.

Thông qua làm nhiệm vụ quốc tế, hoạt động đối ngoại quốc phòng, tham gia Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc… nhân dân Campuchia yêu mến gọi Quân tình nguyện Việt Nam là “Bộ đội nhà Phật”; nhân dân nước Cộng hòa Trung Phi, Nam Xu-đăng rất ngưỡng mộ và quý mến mỗi khi tiếp xúc với cán bộ, nhân viên của Việt Nam trong lực lượng Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.

Những kết quả trên khẳng định, quân đội luôn khắc ghi và thực hiện tốt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”.

Thời gian tới, dự báo tình hình thế giới, khu vực vẫn diễn biến phức tạp, khó lường. Trong nước, bên cạnh những thuận lợi là chủ yếu vẫn còn không ít khó khăn, thách thức đan xen, như: Sự phân hóa giàu nghèo; thiên tai, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh diễn biến phức tạp; các thế lực thù địch, phản động triệt để lợi dụng vấn đề “dân tộc”, “tôn giáo”, “dân chủ”, “nhân quyền” tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước, quân đội, thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ với âm mưu thủ đoạn tinh vi hơn, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, “phi chính trị hóa”, “dân sự hóa” quân đội, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc và mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước, quân đội với nhân dân.

Để tiếp tục thực hiện tốt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tác phẩm “Dân vận”, CTDV của quân đội tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, không ngừng nâng cao nhận thức của cán bộ, chiến sĩ đối với CTDV trong tình hình mới; giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ hiểu sâu sắc và phấn đấu học tập, làm theo tư tưởng và phong cách dân vận của Bác Hồ kính yêu, làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ hiểu rằng: Làm tốt CTDV không chỉ là chức năng, nhiệm vụ của quân đội mà còn là trách nhiệm, tình cảm, sự gắn bó máu thịt với nhân dân, là sự đền ơn của Bộ đội Cụ Hồ với công lao sinh thành, nuôi dưỡng, đùm bọc, chở che của nhân dân.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy các cấp; quán triệt và cụ thể hóa Nghị quyết số 25 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với CTDV trong tình hình mới”, Quyết định số 290 của Bộ Chính trị (khóa X) “Về ban hành Quy chế CTDV của hệ thống chính trị”; Kết luận số 13 của Bộ Chính trị về thực hiện Nghị quyết số 25 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII; Nghị quyết số 49 của Quân ủy Trung ương về “Tăng cường và đổi mới CTDV của quân đội trong tình hình mới”; thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị (khóa XII); Chỉ thị 87 của Thường vụ Quân ủy Trung ương “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong Đảng bộ Quân đội và toàn quân”, Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, xứng đáng với truyền thống của quân đội, niềm tin, tình cảm, danh hiệu cao quý mà nhân dân trao tặng. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Phong trào Thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng “Đơn vị dân vận tốt” đạt hiệu quả thiết thực; bồi dưỡng, xây dựng và nhân rộng điển hình, mô hình tiêu biểu.

Ba là, tích cực đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp CTDV phù hợp với tình hình mới, “phải thật thà nhúng tay vào việc”, “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói cho dân hiểu, hướng dẫn dân làm, làm cho dân tin”, với phương châm “chân thành, tích cực, thận trọng, kiên trì, tế nhị, hiệu quả”, trọng tâm là các khu đô thị, khu công nghiệp, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, vùng đồng bào có đạo, các vùng trọng điểm QPAN. Nâng cao chất lượng công tác nắm tình hình địa bàn, xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch CTDV một cách khoa học, bài bản, sát với thực tiễn, địa bàn và đối tượng. Cùng với địa phương phát hiện và giải quyết kịp thời những vấn đề nảy sinh về kinh tế-xã hội, môi trường, không để trở thành “điểm nóng” về an ninh chính trị. Tích cực tham gia xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, các yếu tố an ninh phi truyền thống khác.

Bốn là, tập trung xây dựng đảng bộ TSVM, cơ quan, đơn vị VMTD, thực hiện nghiêm quy chế dân chủ cơ sở, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao, phát huy sức sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ. Tạo điều kiện để tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân và cán bộ, chiến sĩ tham gia giám sát, phản biện trong xây dựng đơn vị và xây dựng Đảng; nâng cao tinh thần trách nhiệm, kỷ luật, kỷ cương, ý thức phục vụ quần chúng nhân dân của cán bộ, chiến sĩ; xây dựng phương pháp làm việc chuyên nghiệp, nghiêm túc, trách nhiệm, sáng tạo, hiệu quả.

Thường xuyên quan tâm kiện toàn, xây dựng cơ quan và đội ngũ cán bộ các cấp có chất lượng cao, có trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức tốt, có kỹ năng công tác vận động quần chúng theo phong cách dận vận của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm”, “phải thật thà nhúng tay vào việc”, “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói dân hiểu, hướng dẫn dân làm, làm dân tin”, với phương châm “chân thành, tích cực, thận trọng, kiên trì, tế nhị, hiệu quả”. Đồng thời, quan tâm, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ làm CTDV, nhất là số cán bộ công tác ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, địa bàn trọng điểm về QPAN. Có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, quản lý, sử dụng đội ngũ cán bộ dân vận chuyên trách là con em đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào các tôn giáo; triển khai thực hiện có hiệu quả “Đề án Văn hóa công vụ trong QĐND Việt Nam”; phấn đấu để mỗi đơn vị quân đội là một điểm sáng trên địa bàn đóng quân, tạo sự lan tỏa, cảm hứng hành động mạnh mẽ trong cả hệ thống chính trị.

Năm là, phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành Trung ương, cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị-xã hội và các lực lượng trên địa bàn thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua, các cuộc vận động do Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động và các chương trình phối hợp hoạt động. Tiếp tục đổi mới cơ chế phối hợp, nâng cao chất lượng hoạt động và huy động các lực lượng tham gia, tăng nguồn lực cho CTDV. Phát huy vai trò cơ quan quân sự địa phương là trung tâm hiệp đồng, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tư vấn, chỉ đạo, điều phối các hoạt động CTDV của đơn vị quân đội trên địa bàn đứng chân bảo đảm hiệu quả, thiết thực, phù hợp với yêu cầu của địa phương và nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Nhân dịp này, thay mặt cán bộ, chiến sĩ QĐND Việt Nam, xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam, lãnh đạo các địa phương và nhân dân cả nước đã luôn quan tâm dành cho QĐND những tình cảm đặc biệt, tiếp thêm sức mạnh để Quân đội ta hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

QĐND Việt Nam nguyện tuyệt đối trung thành, tiếp tục vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về CTDV; không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả CTDV đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; thực hiện tốt chức năng “đội quân công tác”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

(*) Đầu đề của Báo Quân đội nhân dân

Trung tướng TRẦN QUANG PHƯƠNG

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị