QĐND – Các dòng xe UAZ do Nga sản xuất hiện đang được trang bị với số lượng khá lớn trong quân đội. Trục sơ cấp hộp số chính xe UAZ-469 là chi tiết quan trọng, phải làm việc liên tục trong quá trình vận hành xe, nên nhanh bị hư hỏng, xuống cấp. Hằng năm, nhu cầu thay thế chi tiết này trong công tác sửa chữa là rất lớn. Tuy nhiên hiện nay, Nga không sản xuất các loại vật tư, trong đó có trục sơ cấp hộp số chính xe UAZ-469. Do đó, việc tự sản xuất trục sơ cấp hộp số chính xe UAZ-469 trở thành nhu cầu cấp thiết.

Trục sơ cấp hộp số chính xe UAZ-469 có kết cấu khá phức tạp, đặc biệt, khe hở giữa bánh răng nghiêng và khớp gài hẹp, nên khi chế tạo phần răng rất khó thoát dao. Do thiếu các thiết bị và dụng cụ cắt chuyên dụng, nên các đơn vị sản xuất trong nước chưa có đủ khả năng chế tạo chi tiết này. Khắc phục khó khăn trên, cán bộ kỹ thuật của Nhà máy Z179 (Tổng cục Công nghiệp quốc phòng) đã nghiên cứu và ứng dụng công nghệ hàn ma sát xoay để chế tạo trục sơ cấp. Giải pháp kỹ thuật đưa ra là chế tạo hai phần của trục sơ cấp bằng công nghệ và thiết bị hiện có, sau đó dùng kỹ thuật hàn ma sát xoay để hàn chúng lại với nhau. Kỹ thuật hàn ma sát xoay là quá trình cho 2 chi tiết quay ở tốc độ cao tiếp xúc với nhau và lợi dụng nhiệt ma sát sinh ra để nối chúng lại.

Ứng dụng kỹ thuật hàn ma sát xoay giúp Nhà máy Z179 chủ động trong việc sản xuất và cung cấp đủ nguồn vật tư thay thế trục sơ cấp hộp số chính xe UAZ-469. Phương pháp công nghệ này có thể áp dụng để sản xuất các loại trục, bánh răng với chủng loại, kích thước khác nhau của xe UAZ-31512, ZIL-130, ZIL-131, GAZ-53, GAZ-66; URAL-432067, URAL-375D…

TRẦN VĂN DŨNG