QĐND - Thực hiện kế hoạch đánh chiếm các tỉnh cực Nam Trung Bộ, ngày 27-1-1946, quân đội Pháp tổ chức lực lượng khoảng 140 xe chở binh lính và vũ khí từ Sài Gòn lên các tỉnh Đồng Nai Thượng và Lâm Viên (nay là Lâm Đồng), phối hợp với quân Nhật đang đóng quân tại chỗ, chia làm ba hướng tấn công vào các phòng tuyến của ta.

Đội quân Nam tiến từ miền Bắc chi viện cho miền Nam. Ảnh tư liệu.

Trên phòng tuyến Trại Mát, địch dùng pháo binh bắn dọn đường cho bộ binh. Bằng hệ thống phòng ngự trận địa và bố trí chướng ngại vật, các đơn vị Vệ quốc đoàn và tự vệ của ta chiến đấu dũng cảm, đẩy lùi các đợt tiến công của địch, gây cho chúng nhiều thiệt hại. Sau khi củng cố lực lượng và tăng cường hỏa lực, địch tiếp tục mở nhiều đợt tấn công vào phòng tuyến Trại Mát. Trước cuộc chiến đấu không cân sức, lực lượng vũ trang của ta rút khỏi đây và đưa đồng bào tản cư xuống Đá Trắng (Ninh Thuận).

Sau khi phá vỡ phòng tuyến trên Đường 11 và Đường 21, hai cánh quân của địch theo Đường 11 xuống đánh chiếm Tháp Chàm, Phan Rang. Ở hướng Đường số 8, sau một ngày chiến đấu ác liệt, do lực lượng mỏng, bộ đội và tự vệ ta rút xuống vùng Suối Hộ, Suối Nha Đam (Bình Thuận), quân Pháp chiếm được hai tỉnh Lâm Viên và Đồng Nai Thượng vào cuối tháng 1-1946.

Tuy phải rút lui bảo toàn lực lượng, song qua các trận chiến đấu, lực lượng vũ trang của ta tại hai tỉnh Lâm Viên và Đồng Nai Thượng đã rút được nhiều kinh nghiệm về tổ chức và nghệ thuật tác chiến. Các đơn vị Chi đội Vệ quốc đoàn, tự vệ cùng nhân dân xây dựng phòng tuyến chiến đấu, gây dựng cơ sở cách mạng, tiến hành kháng chiến lâu dài.

Đức Giang (Theo Lịch sử tỉnh Lâm Đồng)