(Tiếp theo và hết)

Trước hết, cần quán triệt, thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nghị quyết, chỉ thị, quy chế, quy định của các cấp về chấp hành pháp luật, kỷ luật; giáo dục, duy trì nền nếp tác phong, kỷ luật; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần; quản lý, nắm bắt tốt tình hình tư tưởng, hoàn cảnh gia đình, các mối quan hệ của quân nhân; nêu cao tinh thần gương mẫu của người chỉ huy; linh hoạt trong công tác quản lý bộ đội...

Đề cao tính tự giác, nêu gương

78 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam đã luôn mang trong mình bản chất cách mạng của giai cấp công nhân, có tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc. Kỷ luật của Quân đội ta mang bản chất kỷ luật của Đảng, đó là tự giác, nghiêm minh; xuất phát từ mục tiêu, lý tưởng, từ đòi hỏi khách quan của chức năng, nhiệm vụ Quân đội, 10 lời thề danh dự, 12 điều kỷ luật dân vận đã gắn bó máu thịt và là niềm tự hào của cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam. Để xảy ra vi phạm kỷ luật, pháp luật trong đơn vị sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng huấn luyện, khả năng sẵn sàng chiến đấu, kết quả xây dựng và thành tích của đơn vị. Đây cũng là một nội dung đánh giá thực chất về năng lực, trách nhiệm của người chỉ huy. Do đó, để giữ nghiêm kỷ luật, chấp hành pháp luật, ngăn chặn các hành vi vi phạm, cần phát huy vai trò hàng đầu của lãnh đạo, chỉ huy các cấp.

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 127, Vùng 5 Hải quân chơi thể thao sau giờ làm việc. Ảnh: LINH AN. 

Từ thực tiễn, nhiều đồng chí đã trải qua cương vị lãnh đạo, chỉ huy cho rằng, những vấn đề cơ bản đặt ra với người lãnh đạo, chỉ huy các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở là phải thực hiện đầy đủ, có chất lượng chương trình giáo dục chính trị theo quy định, phổ biến, giáo dục về điều lệnh, điều lệ, chế độ quy định để cho mọi quân nhân trong đơn vị nắm vững và tự giác chấp hành, đồng thời cần duy trì thực hiện nghiêm trong đơn vị. Ở vị trí nào, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên cũng phải nắm vững điều lệnh, điều lệ, quy định để thực hiện, phân công nhiệm vụ rõ ràng, làm việc đúng chức trách. Cán bộ cấp trên phải gương mẫu thực hiện, chấp hành trước để cho cấp dưới và chiến sĩ noi theo. Phải quản lý bộ đội chặt chẽ mọi lúc, mọi nơi, nhất là những bộ phận công tác nhỏ lẻ, xa đơn vị. Duy trì nền nếp, các chế độ sinh hoạt từ tổ 3 người trở lên. Thực hiện chế độ kiểm tra thường xuyên, đột xuất để phát hiện, chấn chỉnh, ngăn chặn kịp thời những vi phạm diễn ra. Phải tạo sự bình đẳng, công bằng trong đơn vị, không thiên vị trong xử lý vi phạm kỷ luật; nếu con em cán bộ được ưu tiên, châm chước sẽ tác động xấu đến cán bộ, chiến sĩ và tạo nên sự so sánh dẫn tới chấp hành kỷ luật không nghiêm, tìm cách che giấu cho nhau. Các trường hợp vi phạm kỷ luật trong đơn vị đều phải xử lý nghiêm, công bằng, dân chủ, nghiêm minh. Bên cạnh đó, phải quan tâm đến các mặt đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, chiến sĩ thuộc quyền; bảo đảm tiêu chuẩn, chế độ đầy đủ theo đúng quy định. Có biện pháp đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cần thiết, chính đáng cho bộ đội, đồng thời có biện pháp quản lý, không để bộ đội vi phạm kỷ luật do nhu cầu sinh hoạt tự do gây ra.

Bài học xương máu được rút ra là đơn vị phải xây dựng tinh thần đoàn kết giữa chiến sĩ cũ với chiến sĩ mới, giữa chiến sĩ các địa phương khác nhau, thông qua các hoạt động thể dục-thể thao, văn hóa-văn nghệ, giao lưu, trao đổi tạo nên sự hòa đồng, góp phần chấp hành kỷ luật nghiêm. Người chỉ huy, cán bộ cấp trên phải có tình yêu thương với cán bộ cấp dưới, với chiến sĩ, đó là tình đồng chí, đồng đội giúp nhau làm việc tốt, tránh việc xấu, không để xảy ra vi phạm pháp luật trong đơn vị; thường xuyên xuống kiểm tra nơi ăn, ngủ, huấn luyện, chấn chỉnh kịp thời những việc chưa tốt, sai phạm; thăm hỏi, động viên các chiến sĩ, những hoàn cảnh khó khăn đặc biệt đều quan tâm giải quyết, không để bức xúc dẫn tới vi phạm kỷ luật.

Chia sẻ thêm về giải pháp ngăn chặn vi phạm pháp luật, kỷ luật trong Quân đội, Đại tá, Tiến sĩ Tạ Quang Đàm, Chủ nhiệm Khoa Tâm lý học quân sự, Học viện Chính trị cho rằng: “Sinh lý làm nảy sinh nhiều vấn đề về tâm lý dẫn đến các hành vi vi phạm. Vì thế, cán bộ các cấp cần quan tâm giải quyết tốt vấn đề gốc rễ này, từ đó mới có thể nâng cao hiệu quả công tác giáo dục về trình độ kiến thức mọi mặt cho quân nhân. Song song với đó, đội ngũ cán bộ cần sâu sát, gần gũi bộ đội, nắm chắc các mối quan hệ của quân nhân thông qua các “thủ lĩnh” ở các nhóm không chính thức của quân nhân. Cùng với đó, phối hợp chặt chẽ với gia đình, địa phương nơi đóng quân trong quản lý quân nhân; có thể sử dụng cách nắm tình hình chéo giữa các quân nhân. Duy trì nghiêm kỷ luật, coi trọng xây dựng tập thể quân nhân vững mạnh, tạo môi trường giáo dục thuận lợi để nâng cao tính kỷ luật cho quân nhân...”. Còn Trung tá Huỳnh Hữu Cường, Phó chính ủy Trung đoàn 9, Sư đoàn 8, Quân khu 9 kiến nghị: “Cấp trên và cấp dưới phải luôn đoàn kết, gần gũi, gắn bó cán-binh, coi chiến sĩ như những người thân trong gia đình. Đặc biệt, cần đề cao sự gương mẫu của người chỉ huy trong công việc, cuộc sống, nhất là tiết kiệm chi tiêu cá nhân nhằm giáo dục bộ đội, bởi lối sống xa hoa, lãng phí cũng là nguyên nhân dẫn đến vi phạm, tạo sự phân biệt, khoảng cách giữa quân nhân với nhau”.

Trong khi đó, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội phân tích và đúc rút: “Sự khắc nghiệt trong môi trường quân ngũ tạo nên kỷ luật "thép" để thử thách con người. Kỷ luật sẽ tạo ra những con người chuẩn mực, có ý thức tự giác cao. Con người sống trong kỷ luật là con người tự do nhất. Vì thế, kỷ luật “thép” của Quân đội là nơi giúp nhiều bạn trẻ có cơ hội để giữ mình, điều kiện để rèn luyện bản thân trở thành những con người cứng cáp giữa phong ba bão táp, giữa những thói hư tật xấu, cám dỗ của cuộc sống. Tôi rất may mắn vì trước khi học luật, trở thành một luật sư thì đã được rèn luyện trong môi trường quân ngũ, rèn luyện được ý chí, bản lĩnh, tinh thần để vượt qua những cám dỗ, khó khăn. Khi được rèn luyện, học tập, sinh hoạt trong một khuôn khổ nhất định thì chắc chắn sẽ trưởng thành hơn là một cuộc sống buông thả, vô cảm, phó mặc. Nếu đã nắm vững, hiểu biết pháp luật và sống có kỷ luật thì chúng ta mới có thể dễ dàng trải qua những khó khăn, thử thách, cạm bẫy trong cuộc sống để hướng tới mục tiêu của bản thân”.

“Lạt mềm buộc chặt”

Thiếu tướng Hoàng Kiền, nguyên Tư lệnh Binh chủng Công binh vẫn nhớ đến sự quan tâm của Đại tướng Phùng Quang Thanh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó bí thư Quân ủy Trung ương, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đối với cán bộ, chiến sĩ ở đơn vị cơ sở. Đó là lần đồng chí Bộ trưởng đi kiểm tra, chúc Tết ở một đơn vị công binh. Khi chỉ huy đơn vị báo cáo rành rọt: “Đơn vị trực 100% quân số, thường xuyên luyện tập thành thục các phương án sẵn sàng chiến đấu dịp Tết Nguyên đán...”, tưởng được nghe những lời biểu dương của đồng chí Bộ trưởng, nào ngờ lại đón nhận những phê bình nhẹ nhàng, hóm hỉnh: “Tinh thần trực Tết của các đồng chí như thế là tốt. Nhưng giai đoạn này không nhất thiết bắt 100% anh em ở lại đơn vị đâu. Nên giải quyết cho một số anh em về ăn Tết với gia đình, nhất là số cán bộ, sĩ quan trẻ, để anh em còn tìm hiểu, lấy vợ chứ. Nhiều đơn vị duy trì chặt chẽ quá, khiến nhiều anh em ngoài 30 rồi mà vẫn “phòng không, nhà trống”. Giải quyết công tác tư tưởng ở đây chứ ở đâu nữa, đúng không các đồng chí”. Ngay sau chỉ đạo của Đại tướng Phùng Quang Thanh, nhiều cán bộ, QNCN đơn vị được giải quyết về ăn Tết cùng gia đình, trong lòng không khỏi biết ơn người thủ trưởng đáng kính.

Từ bài học trên, nhiều năm nay, Trường bắn Quốc gia khu vực 1 (Quân khu 1) đã có nhiều giải pháp quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội, trong đó có việc linh hoạt trong quản lý, tạo điều kiện cho anh em quan tâm chăm lo xây dựng hạnh phúc gia đình. Theo đó, để khích lệ, động viên, khơi dậy tính tự giác của cán bộ, chiến sĩ trong chấp hành pháp luật, kỷ luật, ngoài nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội, đơn vị luôn quan tâm tìm hiểu tâm tư, sẻ chia, tạo điều kiện kịp thời để bộ đội được giải quyết nguyện vọng chính đáng. Nhiều đồng chí có gia đình ở xa, đơn vị đều tạo điều kiện cho về thăm gia đình, giúp quân nhân có thêm thời gian chăm lo, xây dựng hạnh phúc gia đình. Các dịp lễ, tết, người ở gần đơn vị xung phong trực giúp người ở xa; chỉ huy thường xuyên hỏi thăm, động viên tình hình sức khỏe bố mẹ, vợ con, người thân của nhau... qua đó tạo thêm mối thân tình, gắn kết tình đồng chí, đồng đội, quan tâm, sẻ chia giữa chỉ huy với cấp dưới. Vì thế, bộ đội ngày càng yêu mến đơn vị và có thêm động lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Còn ở Lữ đoàn 604, Quân khu 2, chỉ huy các cấp luôn gần gũi, chân thành, tạo lòng tin với bộ đội, đặc biệt quán triệt phương châm không được quan liêu, quân phiệt, thờ ơ trước những khó khăn của đồng chí, đồng đội. Từ quan điểm đó, Lữ đoàn triển khai nhiều giải pháp quan tâm, động viên quân nhân có hoàn cảnh gia đình khó khăn, có vướng mắc trong quan hệ tình cảm, gia đình. Cụ thể nhất là việc nghiên cứu, tính toán thời gian để quân nhân đi tranh thủ, nghỉ phép và trở về đơn vị trong điều kiện tầm nhìn thuận lợi, hạn chế đi vào lúc chập choạng tối, đi đêm...

Qua nhiều vụ việc vi phạm cho thấy, tư tưởng bộ đội diễn biến rất nhanh. Nếu chỉ huy không kịp thời nắm bắt, có biện pháp xử lý kịp thời, thỏa đáng thì dễ dẫn đến hành vi vi phạm. Do đó, chỉ huy các cấp phải nắm, quản lý tốt tình hình diễn biến tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị nhằm phát hiện ngay những biểu hiện tiêu cực, bức xúc, bất minh về kinh tế, của cán bộ, chiến sĩ. Từ đó kịp thời động viên, giải quyết những vướng mắc và có biện pháp ngăn chặn các hành vi vi phạm, tiêu cực có thể xảy ra các vụ việc nghiêm trọng như giết người, cố ý gây thương tích, hành hung đồng đội, lạm dụng tín nhiệm, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tự tử, vướng vào các tệ nạn xã hội... Đồng thời, duy trì, thực hiện nghiêm các chế độ, nền nếp chính quy; tăng cường, nâng cao chất lượng công tác quản lý bộ đội, vũ khí trang bị, phương tiện, cơ sở vật chất; thực hiện nghiêm các quy định về bảo đảm an toàn trong huấn luyện, lao động, học tập, công tác và tham gia giao thông. Nghiêm cấm tuyệt đối các trường hợp hạ sĩ quan, binh sĩ, bệnh nhân đang điều trị nội trú ở các tuyến quân y sử dụng xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông...

ĐỨC TUẤN - HỮU TÀI - MẠNH TƯỜNG - VIỆT HÙNG