Mỗi năm, Trường bắn quốc gia khu vực 1 phục vụ hơn 50 lượt các đơn vị toàn quân về diễn tập, bắn đạn thật, bắn thử nghiệm, kiểm tra vũ khí... trên địa bàn rộng hàng trăm ki-lô-mét vuông, còn nhiều hộ dân chưa được di dời ra khỏi khu vực đất quốc phòng. Nhiều năm qua, cán bộ, chiến sĩ thầm lặng bám địa bàn, bám dân, hiệp đồng chặt chẽ với các đơn vị, chính quyền địa phương bảo đảm an toàn cao nhất cho những “trận đánh” thời bình...
An toàn mới “vào trận”
Trước cổng doanh trại đơn vị nổi bật dòng khẩu hiệu: “Phục vụ tốt, an toàn tuyệt đối”. Trung tá Nguyễn Bá Hướng, Phó chủ nhiệm chính trị giải thích: “Đó cũng chính là phương châm hành động, là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của đơn vị”. Có lẽ chưa nhiều người biết về công việc thầm lặng của những cán bộ, chiến sĩ “làm dâu trăm họ”- chuyên phục vụ huấn luyện, diễn tập, bắn đạn thật, thử nghiệm vũ khí… cho các đơn vị toàn quân. Cùng với vũ khí trang bị do các đơn vị chuyển đến, trường bắn phải bảo đảm cơ sở vật chất, phương tiện, trang thiết bị phục vụ bắn đạn thật; xe tăng, thiết giáp... cho huấn luyện, diễn tập binh chủng hợp thành. Để bảo đảm an toàn khu vực trường bắn, bộ đội phải nắm chắc tình hình dân cư, có sổ đăng ký, theo dõi đến từng hộ gia đình. Mỗi lần diễn tập, bắn đạn thật, đơn vị thông báo đến chính quyền huyện, xã, thôn; tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh; cán bộ, chiến sĩ trực tiếp “đến từng nhà, rà từng người” kiểm tra, vận động bà con di dời ra khu vực an toàn. Chỉ khi không còn người dân nào trong “vùng nguy hiểm”, đơn vị diễn tập mới được lệnh nổ súng.
Do nhiều nguyên nhân, từ nhiều năm trước trong khu vực đất quốc phòng đơn vị quản lý có hàng nghìn hộ dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc trên địa bàn sinh sống, canh tác… Dự án di dân ra khỏi khu vực trường bắn đã được Chính phủ phê duyệt, UBND hai tỉnh Bắc Giang, Lạng Sơn tích cực triển khai thực hiện, nhưng phải nhiều năm nữa mới hoàn thành. Đảng ủy, chỉ huy trường bắn thường xuyên có nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo, phân công cá nhân phụ trách; tổ chức chặt chẽ từ khâu hiệp đồng, thông báo, tổ chức canh gác bảo đảm an toàn tuyệt đối. Yêu cầu đặt ra là phải thực hiện nghiêm ngặt các nội quy, quy trình công tác. Bà con nơi đây đã quen đi sơ tán mỗi khi bộ đội “đánh trận”, nhưng không phải mọi người dân đều tự giác chấp hành. Có người sau khi sơ tán lại lén quay trở về; có gia đình “bí mật” để một vài người ở lại trông coi tài sản, nếu cán bộ không sâu sát, rất dễ xảy ra mất an toàn. Sau mỗi lần bắn đạn thật, một số người dân cố tình vào khu vực cấm dò tìm phế liệu, rất nguy hiểm đến tính mạng.
Đôn đốc, vận động bà con đi sơ tán, các phân đội tiếp tục tổ chức canh gác, chốt chặn tại hàng chục vị trí (có nơi xa trung tâm chỉ huy trường bắn gần 40km) kết hợp quan sát vị trí đạn rơi để thu hồi vật liệu nổ khi kết thúc diễn tập; tổ chức hủy đúng quy định, bảo đảm an toàn. Địa hình đồi núi hiểm trở, phương tiện cơ động của các anh chủ yếu bằng những chiếc xe máy Min-xcơ và... đi bộ. Nhiều “chốt” đóng quân xa, độc lập, bộ đội vẫn phải thắp đèn dầu, dùng nước suối. Tăng gia sản xuất tại chỗ, tự túc một phần lương thực, thực phẩm với các tổ chốt cũng rất quan trọng để giảm tiếp phẩm từ xa, nhất là chủ động trong mùa mưa lũ, giao thông bị chia cắt. Mỗi đợt diễn tập thường từ 3 đến 5 ngày, nhưng cũng có khi kéo dài hàng tuần, thời tiết khí hậu khắc nghiệt càng đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực cao của cán bộ, chiến sĩ.
Kỷ luật nghiêm, dân vận tốt
Được giao quản lý đất quốc phòng trên diện tích rộng thuộc hai tỉnh, 4 huyện, 15 xã, để bảo đảm an toàn cho huấn luỵện, diễn tập, bảo vệ an toàn vũ khí, trang bị, cơ sở vật chất... cán bộ, chiến sĩ trường bắn phải xây dựng “hàng rào lòng dân”, tranh thủ sự phối hợp, giúp đỡ của cấp ủy Đảng, chính quyền, nhân dân địa phương. Lãnh đạo, chỉ huy đơn vị thường xuyên phối hợp với chính quyền sở tại kiểm tra, nắm chắc, quản lý chặt chẽ đất quốc phòng được giao; kịp thời ngăn chặn tình trạng lấn chiếm, tái định cư, khai thác quặng trái phép; xây dựng công trình xâm phạm đất quốc phòng.
Thượng tá Nguyễn Văn Chấp, Phó chỉ huy trưởng cho biết: Đơn vị phối hợp với địa phương thực hiện dự án di dân, thống nhất ranh giới từng khu vực; tiếp nhận, bàn giao cụ thể, quản lý chặt chẽ, hiệu quả ngay từ đầu, không để xảy ra tái lấn chiếm. Các phân đội bám sát cơ sở, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành pháp luật Nhà nước, quy định của đơn vị về bảo đảm an toàn trường bắn, bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy rừng; xây dựng tình đoàn kết quân-dân bền chặt.
Trong điều kiện quân số ít, nhiều tổ, đội làm nhiệm vụ nhỏ lẻ, độc lập, phân tán, nơi ăn ở, sinh hoạt còn nhiều khó khăn, đơn vị coi trọng đẩy mạnh thực hiện chính quy, xây dựng các phân đội “điểm” về rèn luyện kỷ luật, rút kinh nghiệm, nhân rộng. Thời gian qua, các phân đội “điểm” đều có chuyển biến, tiến bộ rõ nét, duy trì nghiêm chế độ trực SSCĐ, các chế độ ngày, tuần, không có vụ việc vi phạm kỷ luật, mất an toàn. Cảnh quan, môi trường văn hóa, đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội có bước cải thiện đáng kể. Điều đáng mừng là ở nơi thường xuyên diễn ra những “trận đánh” thời bình, nơi “khét mùi thuốc súng”, những cánh rừng do bộ đội trồng, chăm sóc, bảo vệ vẫn lấn dần đồi trọc ngày một thêm xanh...
PHẠM QUÂN