Lửa truyền thống lan tỏa khắp non sông

Các cán bộ, chiến sĩ bộ đội tên lửa tham gia chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” trở về thăm nhà truyền thống Đoàn phòng không Hà Nội.

Tháng Mười hai, cả nước lại sống trong những ngày hào hùng của những chiến công vang dội: Đánh thắng “pháo đài bay” B-52 của đế quốc Mỹ cách đây 35 năm. Lửa truyền thống lan tỏa khắp non sông với những câu chuyện chiến đấu cảm động của các thế hệ lập nên một “Điện Biên Phủ trên không” năm 1972 lịch sử, những bản anh hùng ca ngân lên và hoa nở trên Đài chiến thắng...

Sự chuẩn bị kỹ càng

Trong những cuộc gặp gỡ, giao lưu kỷ niệm những ngày tháng Chạp năm 1972, ai cũng nhắc đến những lời tiên đoán của Bác Hồ: “Đế quốc Mỹ nhất định thua, nhưng chúng chỉ chịu thua trên bầu trời Hà Nội”. Thượng tướng Phùng Thế Tài, nguyên Phó tổng tham mưu trưởng kể: Khi giữ trọng trách Tư lệnh Bộ đội Phòng không, tôi được Bác Hồ gọi đến và căn dặn phải theo dõi chặt chẽ về việc sử dụng máy bay B-52 của không quân Mỹ. Từ ấy, Bộ đội Phòng không luôn chú trọng đến việc nghiên cứu cách đánh máy bay B-52, quyết tâm bắn rơi máy bay B-52 để lập công dâng Bác. Năm 1966, Quân chủng Phòng không - Không quân đã tổ chức các đơn vị tên lửa bí mật cơ động vào khu Bốn, có mặt ở tuyến lửa Vĩnh Linh (Quảng Trị) tìm đánh máy bay B-52 Mỹ, đúc rút kinh nghiệm từ thực tế để phổ biến cho các đơn vị tên lửa...

Trong số rất nhiều cán bộ, chiến sĩ Binh chủng Tên lửa phòng không vào khu Bốn có đại tá Nguyễn Xuân Minh, nguyên là sĩ quan điều khiển tên lửa. Năm 1967, ông cùng Đơn vị H38 hành quân vào tuyến lửa Vĩnh Linh để nghiên cứu, tìm cách đánh máy bay B-52. Những tư liệu nghiên cứu về cách đánh máy bay B-52 và kinh nghiệm từ thực tế đã được ông cùng các cán bộ nghiên cứu của quân chủng, kết hợp kết quả nghiên cứu nhiễu từ các cơ quan Bộ Quốc phòng, Viện Kỹ thuật Quân sự để biên soạn thành tài liệu huấn luyện cho Bộ đội Tên lửa phòng không. Tháng 10-1972, Quân chủng Phòng không-Không quân tổ chức hội nghị bàn về cách đánh máy bay B-52 trong toàn lực lượng tên lửa phòng không, sau đó tập huấn cho tất cả các đài trưởng, sĩ quan điều khiển tên lửa. Các đơn vị ra-đa đều tổ chức theo bốn chuyên đề về chống nhiễu và phát hiện máy bay B-52. Kế hoạch bảo đảm trang bị, bảo đảm kỹ thuật cho tên lửa và máy bay cũng được triển khai khẩn trương, cụ thể và chu đáo. Sự chuẩn bị kỹ càng về mọi mặt, chủ động bước vào chiến dịch đã giúp cho quân và dân ta tự tin hơn trong cuộc đấu trí, đánh trả cuộc tập kích quy mô lớn bằng máy bay chiến lược B-52 của không quân Mỹ.

Càng đánh, càng sáng tạo

Đêm 18-12, chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” bắt đầu. Ông Nguyễn Thắng, nguyên chỉ huy trưởng phân đội 59 (Đơn vị H61) còn nhớ như in thời điểm 20 giờ ngày 18-12, bom nổ quanh trận địa, nhưng các trắc thủ của phân đội vẫn rất bình tĩnh, thao tác chính xác, bắn rơi tại chỗ máy bay B-52 trên cánh đồng xã Đồng Xuân, huyện Đa Phúc, tỉnh Vĩnh Phúc lúc 20 giờ 13 phút. Còn ở trận địa tên lửa bên bến phà Chèm, trong trận đánh đêm đầu tiên, phân đội 77 (Đơn vị H57) cũng bắn cháy hai máy bay B-52, trong đó một chiếc rơi tại chỗ ở xã Tân Hưng, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây. Đại tá Đinh Thế Văn, nguyên chỉ huy trưởng phân đội 77 kể lại: Cán bộ, chiến sĩ trắc thủ của phân đội đã dày công nghiên cứu địch, tổ chức luyện tập ngày đêm, động viên nhau học tập, phát huy trí tuệ tập thể, làm chủ vũ khí, khí tài, nên đã vạch được nhiễu, nhìn rõ kẻ thù để chiến đấu với hiệu suất cao nhất.

Để đối phó với tên lửa phòng không của ta, không quân Mỹ đã ra sức cải tiến kỹ thuật, cách đánh, tăng cường khí tài gây nhiễu trên máy bay B-52 nhằm “bịt mắt” lực lượng ra-đa. Địch đã gây cho ta những khó khăn nhất định, nhiều đơn vị tên lửa đã phóng hàng chục quả đạn nhưng vẫn trượt mục tiêu. Để củng cố tinh thần, lòng tin đánh thắng địch của bộ đội, trong chiến dịch, các đơn vị đã kịp thời tổ chức rút kinh nghiệm, vận dụng sáng tạo trong cách đánh máy bay B-52. Địch không thể ngờ rằng, các hệ thống vũ khí, khí tài hiện đại, huênh hoang với “pháo đài bay” bất khả xâm phạm của chúng lại bị cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam nhanh chóng tìm ra những điểm yếu, những “vùng mù” của chúng để khai thác, giáng trả những đòn chí mạng. Đại tá Nguyễn Đình Kiên, nguyên là sĩ quan điều khiển tên lửa thuộc phân đội 57 (Đơn vị H61), nay là Phó cục trưởng Cục Tác chiến (Bộ Tổng tham mưu) khẳng định: Trong cuộc đương đầu với không quân Mỹ, nhất là chiến đấu với “pháo đài bay” B-52, chúng ta càng đánh, càng sáng tạo, hiệu suất chiến đấu ngày càng cao. Điển hình phải kể đến là bằng hai quả tên lửa trong vòng 10 phút sáng sớm 21-12-1972, phân đội của anh đã bắn tiêu diệt hai máy bay B-52, trong đó có một chiếc rơi tại chỗ xuống địa bàn huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang. Những kinh nghiệm, sáng tạo trong cách đánh máy bay địch tiếp tục được Đại tá Nguyễn Đình Kiên và các cán bộ quân sự quân đội ta nghiên cứu vận dụng, phát triển trong tác chiến phòng không, chống tiến công đường không của địch ở điều kiện mới.

Tiếp lửa truyền thống

Những ngày này cơ quan chính trị Quân chủng Phòng không-Không quân và Đoàn phòng không Hà Nội vô cùng bận rộn đón các tổ chức, tập thể, cá nhân đến liên hệ tìm hiểu, nghiên cứu tư liệu về chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” và các cuộc giao lưu, gặp mặt truyền thống Bộ đội Tên lửa, Không quân, Ra – đa. Viện Bảo tàng lịch sử Quân sự Việt Nam, Bảo tàng Quân chủng Phòng không - Không quân, Bảo tàng Chiến thắng B-52, Nhà truyền thống Đoàn phòng không Hà Nội... sôi động các hoạt động kỷ niệm, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Hàng chục nghìn lượt khách trong nước và quốc tế đã đến tham quan các viện bảo tàng, nhà truyền thống, di tích lịch sử... Ai cũng kiêu hãnh muốn được tắm mình trong khí thế hào hùng của chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không”. Ông Nguyễn Văn Lâm, cán bộ quản sinh Trường THPT dân lập Hà Nội Vích-to-ri-a phải “xếp hàng” để đăng ký đề nghị với Phòng Tuyên huấn, Quân chủng Phòng không - Không quân cử cán bộ đến nói chuyện về chiến thắng “pháo đài bay” B-52 cho học sinh. Trong cuộc gặp mặt các thế hệ Bộ đội Tên lửa phòng không, cựu chiến binh Đoàn phòng không Hà Nội mới đây, nhiều người đến dự rồi vội vàng trở về địa phương để kịp thời gian nói chuyện truyền thống “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” cho thế hệ trẻ. Chúng tôi cũng nhiều lần điện thoại, hẹn gặp Trung tướng Nguyễn Văn Phiệt, Anh hùng LLVT nhân dân, nguyên chỉ huy trưởng Phân đội 57, phải nhiều lần ông mới bố trí được lịch tiếp. Ông bảo: Những ngày này mình bận lắm, liên tiếp các cơ quan, đơn vị, địa phương, tổ chức đoàn thể đến yêu cầu tham gia các cuộc gặp mặt, nói chuyện truyền thống... Những gì đang diễn ra như mách bảo tôi rằng: Truyền thống “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” mãi mãi là cội nguồn sức mạnh nội lực của dân tộc ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bài và ảnh: ĐÌNH XUÂN