Động lực quan trọng tạo bước chuyển lớn trong hoạt động của ngành tài chính quân đội

LTS: Phong trào thi đua xây dựng “Đơn vị quản lý tài chính tốt” do Bộ Quốc phòng phát động từ nhiều thập kỷ qua, đã trở thành động lực quan trọng tạo nên những bước chuyển lớn trong hoạt động của ngành Tài chính Quân đội. Trước yêu cầu nâng cao chất lượng công tác tài chính, bảo đảm có hiệu quả cho quân đội thực hiện thắng lợi nhiệm vụ trong giai đoạn mới, Bộ Quốc phòng chỉ đạo toàn quân tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua phát triển lên một bước mới.

Nhân hội nghị sơ kết 5 năm (2005-2010) phong trào thi đua xây dựng “Đơn vị quản lý tài chính tốt”, Báo Quân đội nhân dân trân trọng giới thiệu bài viết của Thượng tướng Nguyễn Văn Được, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nêu những kết quả nổi bật và những nội dung cần tiếp tục triển khai để đưa phong trào phát triển mạnh mẽ, thiết thực, hiệu quả hơn.

Thượng tướng Nguyễn Văn Được kiểm tra việc sử dụng nguồn thu từ tăng gia sản xuất đưa vào cải thiện chất lượng bữa ăn bộ đội ở Trường Quân sự Binh đoàn Quyết Thắng. Ảnh: Văn Phòng

Những năm qua, phong trào thi đua (PTTĐ) xây dựng “Đơn vị quản lý tài chính tốt” trong toàn quân ngày càng đi vào chiều sâu, đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần quan trọng vào hoàn thành nhiệm vụ chính trị của Quân đội. Đảng ủy Quân sự Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, cấp ủy và chỉ huy các cấp, các ngành quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ phong trào thi đua; các nội dung, chỉ tiêu thi đua được đưa vào nghị quyết lãnh đạo thường kỳ, nghị quyết chuyên đề và kế hoạch công tác với các biện pháp thực hiện phù hợp đặc điểm, nhiệm vụ của đơn vị. Ban chỉ đạo PTTĐ các cấp thường xuyên được kiện toàn, hoạt động có hiệu quả; Cục Tài chính Bộ Quốc phòng đã cụ thể hóa các mục tiêu của PTTĐ thành những chủ đề, nội dung trọng tâm trong từng giai đoạn, cùng các tiêu chuẩn “Đơn vị quản lý tài chính tốt” đối với từng loại hình cơ quan, đơn vị, tạo cơ sở cho việc chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện; trong đó, đã chú trọng chỉ đạo tập trung đột phá làm chuyển biến những mặt yếu, khâu yếu trong công tác quản lý tài chính, tài sản. Các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị đã thực hiện lồng ghép, kết hợp chặt chẽ nội dung PTTĐ với phong trào Thi đua Quyết thắng, các cuộc vận động và các hoạt động hội thi, hội thao của các ngành. Đặc biệt là Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã phát huy được sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, nòng cốt là cơ quan tài chính các cấp, trong thực hiện các mục tiêu thi đua.

Nhờ có định hướng đúng và biện pháp phù hợp, PTTĐ đã quy tụ được sức mạnh, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, tự lực, tự cường, tạo động lực để ngành tài chính, công tác Tài chính Quân đội thực hiện thắng lợi chức năng, nhiệm vụ được giao. Nổi bật là: PTTĐ đã góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lý và điều hành ngân sách. Ngành Tài chính Quân đội, trước hết là Cục Tài chính, luôn bám sát yêu cầu nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, chủ động tham mưu cho Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị, lập và phân bổ dự toán ngân sách bảo đảm cơ cấu hợp lý, toàn diện, đúng trọng tâm, trọng điểm, thứ tự ưu tiên, hình thành cơ chế mới trong tạo lập, tập trung, phân bổ sử dụng các nguồn lực tài chính. Ngoài nguồn ngân sách Nhà nước giao, toàn quân đã tích cực khai thác, huy động tối đa các nguồn thu từ nội bộ và các nguồn thu khác đưa vào cân đối để tăng khả năng bảo đảm. Trong phân bổ ngân sách, ngành đã phân cấp triệt để đến cấp trực tiếp chi tiêu, giảm khâu trung gian, thực hiện tiền tệ hóa nội dung chi theo các chế độ, tiêu chuẩn, định mức. Việc kết hợp giao ngân sách cùng với giao nhiệm vụ, thực hiện công khai nguồn kinh phí ở các cấp, các chương trình, dự án... đã tạo sự chủ động cho đơn vị, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách. Cơ quan tài chính các cấp tích cực cân đối, bố trí đủ kinh phí, đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất; ưu tiên bảo đảm tốt cho các trọng tâm, trọng điểm. Việc chi tiêu, sử dụng các nguồn lực tài chính, vật tư, tài sản bảo đảm đúng mục đích, có hiệu quả. Công tác quyết toán ngân sách tiến hành chặt chẽ, đúng quy trình, bảo đảm chất lượng.

Phong trào thi đua đã thúc đẩy tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính. Ngành Tài chính đã nghiên cứu, tham mưu cho Bộ Quốc phòng ban hành các chế độ, chính sách trong quân đội; trọng tâm là: Điều lệ công tác Tài chính Quân đội nhân dân Việt Nam; cơ chế quản lý, cấp phát, thanh quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản; quản lý tài chính doanh nghiệp, chế độ quản lý ngân sách đặc biệt; quản lý dự án lớn, chương trình biển đảo... Ngành đã chủ trì, phối hợp với các cục chuyên ngành rà soát, điều chỉnh và xây dựng hệ thống các tiêu chuẩn, định mức chi tiêu, sử dụng kinh phí trong nhiều lĩnh vực, nhất là khai thác, sử dụng đất quốc phòng vào mục đích kinh tế, đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý hạn mức xăng dầu, điện, nước, công tác phí... phù hợp với điều kiện thực tế, giúp tiết kiệm khối lượng lớn kinh phí mỗi năm, tạo cơ sở thực hiện tốt việc lập dự toán phân bổ, điều hành, quản lý, quyết toán.

Các cơ quan, đơn vị đã quán triệt và thực hiện nghiêm chế độ dân chủ, công khai tài chính; quy chế lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác tài chính, nêu cao vai trò của cấp ủy, người chỉ huy trong điều hành, chi tiêu, sử dụng, quản lý kinh phí, tài sản. Công tác quản lý tài chính được tiến hành toàn diện ở tất cả các khâu, từ xây dựng dự toán, phân bổ chỉ tiêu đến quá trình chi tiêu, thanh quyết toán… ngày càng nền nếp, hiệu quả. Công tác quản lý tài chính đã kết hợp được với quản lý quân số, vật tư, tài sản. Công tác quản lý nguồn vốn đầu tư, quản lý các nguồn thu, hoạt động có thu, quản lý quỹ vốn đơn vị có nhiều tiến bộ. Hoạt động kiểm soát chi được chú trọng, bảo đảm chi đúng, chi đủ, đạt hiệu quả cao; thực hiện tốt “khoán chi” đối với một số khoản kinh phí nghiệp vụ, hạn chế tình trạng chi vượt định mức. Hoạt động quản lý giá được chú trọng; hội đồng giá các cấp hoạt động có hiệu quả, cùng cơ quan tài chính chủ động bám sát biến động giá cả, có biện pháp giữ vững chất lượng bảo đảm. Việc quản lý đất đai, tài sản Nhà nước trong các đơn vị quân đội có chuyển biến tích cực, đáp ứng yêu cầu quản lý của Nhà nước trong thời kỳ mới. Quản lý tài chính doanh nghiệp được tăng cường một bước, phù hợp với đặc thù quân đội; đẩy mạnh tiến trình cổ phần hóa, tạo cơ chế tự chủ về tài chính, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp quân đội. Công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán tài chính được duy trì thường xuyên, rộng khắp ở các cấp. Cơ chế phối hợp giữa kiểm toán Bộ Quốc phòng với kiểm toán Nhà nước được thực hiện tốt, chế độ tự kiểm tra được đề cao; hiệu lực, hiệu quả của kiểm tra, thanh tra, kiểm toán được nâng lên.

Phong trào thi đua tạo chuyển biến mạnh mẽ về thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí. Toàn quân đã triển khai thực hiện sâu rộng, có hiệu quả Chương trình hành động thực hành tiết kiệm, phòng chống tham nhũng, lãng phí do Bộ Quốc phòng phát động. Việc chấp hành Điều lệ công tác Tài chính quân đội và các quy định về định mức, tiêu chuẩn, quy định công khai, minh bạch các khoản thu, chi được thực hiện tốt; sử dụng vật tư, tài chính đã tập trung bám sát kế hoạch được phê duyệt, chất lượng tổ chức đấu thầu các hạng mục, dự án được nâng lên. Cơ quan tài chính các cấp tích cực chỉ đạo, hướng dẫn đơn vị thực hiện các nội dung, biện pháp tiết kiệm; phòng, chống tham nhũng, lãng phí; đồng thời, tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp quản lý, kiểm tra, giám sát, kiên quyết cắt các khoản chi tiêu sai nội dung... Qua đó, hằng năm đã tiết kiệm cho ngân sách hàng trăm tỷ đồng cùng số lượng lớn vật tư, hàng hóa. Phong trào cũng tạo ra động lực thúc đẩy TGSX phát triển, tạo nguồn thu quan trọng góp phần bổ sung kinh phí, giữ ổn định và cải thiện đời sống bộ đội. Các doanh nghiệp quân đội tiếp tục khẳng định được vị thế, khả năng cạnh tranh, hiệu quả sản xuất kinh doanh được nâng cao, bảo toàn và phát triển nguồn vốn, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế đất nước.

Bên cạnh những kết quả nổi bật đó, việc thực hiện PTTĐ cũng còn có những hạn chế. Đó là: Công tác tuyên truyền, giáo dục về PTTĐ ở một số đơn vị chưa thật sâu sắc, đầy đủ, chưa tạo được bước chuyển mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của bộ đội. Công tác tham mưu, đề xuất của Ban chỉ đạo PTTĐ, cơ quan tài chính còn hạn chế, nhất là tham mưu đề ra những nội dung cần tập trung, các khâu cần đột phá. Kết quả thực hiện một số chỉ tiêu, nội dung thi đua chưa được như mong muốn... Đây là những vấn đề cần quan tâm khắc phục.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tài chính, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu tài chính cho quân đội thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao, toàn quân cần quán triệt và thực hiện tốt Chỉ thị số 93/CT-BQP ngày 29-10-2009 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc tiếp tục đẩy mạnh PTTĐ xây dựng “Đơn vị quản lý tài chính tốt”.

Trước hết, cần tăng cường hơn nữa vai trò của cấp ủy và người chỉ huy các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện PTTĐ; tiếp tục kiện toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban chỉ đạo PTTĐ xây dựng “Đơn vị quản lý tài chính tốt” từ Bộ Quốc phòng đến các đơn vị; phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan tài chính các cấp trong việc tham mưu, chỉ đạo tổ chức thực hiện; chú trọng đổi mới nội dung, hình thức tổ chức PTTĐ. Các cấp, ngành cần tăng cường phối hợp, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng động cơ thi đua đúng đắn cho mọi cán bộ, chiến sĩ. Đồng thời, chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện PTTĐ với nội dung, biện pháp phù hợp đặc điểm và nhiệm vụ chính trị trung tâm của đơn vị; tiếp tục xác định PTTĐ là một nội dung trong xây dựng đơn vị VMTD, xây dựng tổ chức đảng TSVM. Chú trọng đầu tư xây dựng và nhân rộng các điển hình tiên tiến; làm tốt công tác đôn đốc, kiểm tra, sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm, tìm biện pháp nâng cao hiệu quả phong trào.

Cùng với đó cần tiếp tục tăng cường phân cấp bảo đảm, sử dụng ngân sách đúng mục đích, hiệu quả cao; chấp hành nghiêm kỷ luật tài chính, triệt để chống lãng phí, tham ô, thất thoát trong quá trình sử dụng. Khai thác, huy động triệt để các nguồn thu, thực hiện cân đối toàn diện, bảo đảm đủ trong khả năng ngân sách được phân bổ, tập trung cho các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm. Chú trọng bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội; bảo đảm VKTBKT nâng cao sức mạnh chiến đấu; đáp ứng yêu cầu SSCĐ, xây dựng quân đội vững mạnh.

Mặt khác, cần bám sát các văn bản pháp luật hiện hành, tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính phù hợp đặc thù quốc phòng, đáp ứng yêu cầu công tác tài chính trong tình hình mới; nâng cao chất lượng công tác kế toán, thống kê. Vai trò giám sát của quần chúng cần được tăng cường, thực hiện nghiêm quy chế công khai, minh bạch trong bảo đảm, quản lý tài chính. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động thực hành tiết kiệm; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Quy chế lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác tài chính phải được duy trì thực hiện chặt chẽ. Chấp hành và điều hành ngân sách được giao bảo đảm tốt các chế độ, tiêu chuẩn quy định. Tăng cường kiểm soát chi, chấm dứt tình trạng chi vượt chỉ tiêu được thông báo; nâng cao chất lượng quản lý nguồn thu, quản lý chặt chẽ tài chính, tài sản. Đổi mới và thực hiện phương thức quản lý tài sản công trong quân đội. Trước mắt, triển khai bảo đảm, quản lý tốt chế độ tiền ăn mới từ ngày 1-1-2011, định giá tài sản để hạch toán, quản lý cả số lượng và giá trị theo tinh thần Nghị định số 106/2009/NĐ-CP ngày 16-11-2009 của Chính phủ.

Từng đơn vị cần đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả TGSX, tạo nguồn thu, bổ sung kinh phí, đưa vào cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội; thực hiện đa dạng hóa mô hình TGSX phù hợp đặc điểm của từng nơi. Đẩy mạnh tiến trình sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp quân đội theo hướng tăng khả năng cạnh tranh trong quá trình hội nhập kinh tế trong nước và quốc tế. Cùng với tăng cường ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ trong hoạt động bảo đảm, quản lý tài chính, tài sản, đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực tài chính. Đội ngũ cán bộ, nhân viên tài chính phải được quan tâm bồi dưỡng, nâng cao chất lượng toàn diện đủ sức đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và thực sự là lực lượng nòng cốt thúc đẩy phong trào thi đua xây dựng “Đơn vị quản lý tài chính tốt” không ngừng phát triển. 

Thượng tướng NGUYỄN VĂN ĐƯỢC

Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng