Trung tướng Phạm Quang Ngân, Cục trưởng Cục Dân quân tự vệ (Bộ Tổng Tham mưu) đã trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân về tình hình thực hiện nhiệm vụ của các hải đội dân quân thường trực.
Phóng viên (PV): Đề nghị đồng chí cho biết về quá trình tổ chức xây dựng lực lượng và nhiệm vụ, phạm vi hoạt động của các hải đội dân quân thường trực?
Trung tướng Phạm Quang Ngân: Như chúng ta đã biết, lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) biển đã được thành lập từ lâu. Hằng năm, lực lượng này được tổ chức huấn luyện, duy trì hoạt động trên biển theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Việc tổ chức, xây dựng các hải đội dân quân thường trực để vừa sản xuất vừa tham gia làm nhiệm vụ trên biển là yêu cầu khách quan nhằm xây dựng thế trận an ninh nhân dân trên biển để bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Đây chính là nòng cốt trong lực lượng DQTV biển.
Căn cứ Luật DQTV và kết luận của Bộ Chính trị, nghị quyết của Chính phủ phê duyệt “Đề án xây dựng hải đội dân quân thường trực tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới”, Cục DQTV đã tham mưu, giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu và trực tiếp chủ trì triển khai thực hiện đề án.
Cục DQTV đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong và ngoài quân đội cùng một số địa phương ven biển tiến hành khảo sát, thành lập một số hải đội dân quân thường trực làm lực lượng nòng cốt trong lực lượng dân quân biển. Lực lượng này có nhiệm vụ: Trực tiếp tham gia đánh bắt, khai thác các nguồn lợi thủy, hải sản và làm dịch vụ hậu cần nghề cá phục vụ ngư dân hoạt động đánh bắt, khai thác thủy, hải sản trên biển; phối hợp với lực lượng của các đơn vị hải quân, cảnh sát biển, bộ đội biên phòng (BĐBP), kiểm ngư và các lực lượng khác tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo Việt Nam; tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật trên các vùng biển Việt Nam; bảo vệ hoạt động khai thác hải sản của ngư dân, bảo vệ ngư trường, bảo vệ môi trường biển Việt Nam. Ngoài ra, các hải đội dân quân thường trực còn tham gia cùng các lực lượng làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trên biển.
PV: Đồng chí có thể chia sẻ một số thuận lợi và khó khăn khi tổ chức xây dựng, củng cố các hải đội dân quân thường trực?
Trung tướng Phạm Quang Ngân: Cần phải khẳng định, việc thành lập các hải đội dân quân thường trực tuân thủ đúng quy định của pháp luật Việt Nam và là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương. Vì vậy, ngay từ khi bắt đầu thực hiện, chúng tôi luôn nhận được sự ủng hộ, đồng thuận và sự phối hợp tích cực của các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan. Vì thế, việc tổ chức xây dựng các hải đội dân quân thường trực được triển khai thuận lợi, đúng tiến độ.
Khó khăn nhất là việc tuyển chọn nhân sự và huấn luyện hải đội bảo đảm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Lực lượng này phải có sức khỏe tốt, có kinh nghiệm để làm việc dài ngày trên biển, trong điều kiện khó khăn, gian khổ, hiểm nguy; mặc dù các chế độ, chính sách đã được các cấp quan tâm nhưng nếu so với mặt bằng thu nhập chung của xã hội thì còn thấp, chưa thực sự thỏa đáng. Vì thế, cũng chưa thu hút được nhiều ngư dân tham gia vào lực lượng. Một việc nữa cũng cần kiến nghị với các cấp, ngành quan tâm là tiếp tục đầu tư trang thiết bị chuyên dùng đi biển cho các hải đội dân quân để thực hiện nhiệm vụ tốt hơn.
PV: Vậy, hướng khắc phục những khó khăn này như thế nào, thưa đồng chí?
Trung tướng Phạm Quang Ngân: Trước hết, cần tuyên truyền rộng rãi cho người dân nói chung và ngư dân nói riêng để nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là bảo vệ biển, đảo quê hương. Tổ chức đào tạo, huấn luyện những ngư dân đủ tiêu chuẩn, có kỹ năng, kinh nghiệm đi biển, quyết tâm gắn bó với nghề biển lâu dài để xây dựng lực lượng DQTV biển nòng cốt.
Cùng với đó, huy động các nguồn lực xã hội hóa, kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp đồng hành với cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân cùng đóng góp về lực lượng, phương tiện, cơ sở vật chất... để xây dựng lực lượng DQTV biển theo phương châm “vững mạnh rộng khắp”, là điểm tựa cho bà con ngư dân vươn khơi bám biển, giữ vững ngư trường truyền thống.
PV: Đề nghị đồng chí cho biết một số kết quả hoạt động bước đầu của lực lượng này?
    |
 |
| Hải đội Dân quân thường trực tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu huấn luyện sử dụng các trang thiết bị trên tàu. Ảnh: TUẤN MINH |
Trung tướng Phạm Quang Ngân: Ngay từ những ngày đầu năm 2022, một số tàu hải đội dân quân thường trực đã được huy động tham gia thực hiện nhiệm vụ trên biển, vừa tổ chức đánh bắt, khai thác nguồn lợi hải sản, vừa cung cấp dịch vụ hậu cần nghề cá phục vụ ngư dân trên biển. Hoạt động của các hải đội dân quân thường trực giúp bà con ngư dân giảm bớt chi phí (không phải vào bờ bổ sung xăng dầu, nước đá, lương thực, thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác); tạo sản phẩm xã hội, tăng nguồn thu ngân sách địa phương, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Bên cạnh đó, các hải đội dân quân đã phối hợp với các đơn vị hải quân, cảnh sát biển, BĐBP, kiểm ngư và những lực lượng khác tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo Việt Nam.
Đặc biệt, trong dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, một số tàu hải đội dân quân thường trực đã được huy động tham gia trực sẵn sàng chiến đấu trên một số khu vực biển trọng điểm của Tổ quốc. Do điều kiện thời tiết thuận lợi nên các tàu hải đội dân quân thường trực cũng khai thác, đánh bắt thủy, hải sản hiệu quả. Vẫn phải khẳng định, đây là lực lượng không thoát ly sản xuất nên việc lao động đánh bắt, khai thác hải sản trên biển để tăng thu nhập, cải thiện đời sống luôn được tiến hành song song với làm nhiệm vụ trực sẵn sàng chiến đấu, nắm tình hình, phối hợp hoạt động giữ gìn an ninh, trật tự trên biển.
Chúng tôi cập nhật thông tin hằng ngày từ các hải đội dân quân thường trực thông qua hệ thống thông tin liên lạc ổn định. Các tàu của lực lượng dân quân biển cũng kết nối liên tục với lực lượng hải quân, cảnh sát biển, BĐBP, kiểm ngư... để trao đổi thông tin cần thiết. Dù phải làm nhiệm vụ trực trong những ngày Tết nhưng nhờ thông tin thông suốt, được kết nối liên tục với gia đình ở đất liền nên qua nắm bắt tình hình, anh em đều phấn khởi, yên tâm, nỗ lực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ nặng nề mà rất vinh dự là góp phần giữ bình yên biển, đảo Tổ quốc để người dân vui xuân, đón Tết.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
NGỌC HÂN (thực hiện)