B-52 được đế quốc Mỹ tự hào là pháo đài bay bất khả chiến bại. Mỗi khi xuất kích, đội hình B-52 được hộ tống chặt chẽ, gồm cả máy bay tiêm kích hộ tống trực tiếp, phía trước, phía sau bay cùng độ cao, cùng đủ loại nhiễu, trong đó có cả nhiễu "giả B-52"... “Khó khăn nhất trong đánh B-52 là ngày ấy, chúng tôi chưa biết về loại máy bay này nên để huấn luyện, phân biệt B-52 thật, giả hay tổ chức đánh như thế nào là vấn đề rất khó. Bên cạnh đó, năm 1971, khí tài của Tiểu đoàn 57 vừa đến thời hạn trung tu, vừa bị ngập nước do lụt lội.

Cả đơn vị được sự giúp đỡ của chuyên gia Liên Xô khẩn trương sửa chữa, bảo dưỡng khí tài trong gần hai tháng mới bảo đảm sẵn sàng để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ”, Đại tá Nguyễn Đình Kiên nhớ lại.

Đại tá, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Đình Kiên. 

Trước tình hình đế quốc Mỹ sẽ sử dụng không quân đánh phá Hà Nội, đầu năm 1972, ông Kiên được giao đảm nhiệm cương vị Đại đội phó kiêm sĩ quan điều khiển. Tiểu đoàn 57 tiếp tục xốc lại tinh thần, tích cực “vượt nắng thắng mưa”, hăng say huấn luyện để sẵn sàng và quyết tâm bắn rơi B-52 nếu chúng xâm phạm bầu trời Hà Nội. Đại tá Nguyễn Đình Kiên nhớ lại: “Tuy khó khăn nhưng trước đó, Tiểu đoàn 57 từng lập chiến công bắn rơi 7 máy bay Mỹ nên chúng tôi có niềm tin, kinh nghiệm và ý chí chiến đấu rất cao”.

Những ngày diễn ra cuộc chiến đấu “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” diễn ra khốc liệt. Càng đánh, kinh nghiệm, hiệu suất chiến đấu và tinh thần giết giặc lập công của cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 57 càng lên cao. Đến ngày 21-12, Tiểu đoàn 57 chỉ còn 3 quả tên lửa. 5 giờ sáng, lệnh báo động từ Sở chỉ huy trung đoàn được truyền xuống các trận địa. 5 giờ 5 phút, kíp chiến đấu của Tiểu đoàn 57 gồm: Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Văn Phiệt, Đại đội phó kiêm sĩ quan điều khiển Nguyễn Đình Kiên, các trắc thủ Mè Văn Thi, Ngô Văn Lịch, Nguyễn Xuân Đài đã sẵn sàng.

Khi máy bay B-52 tiến đánh Hà Nội, kíp chiến đấu Tiểu đoàn 57 đã tiêu diệt một chiếc ở cự ly 25km, lúc 5 giờ 9 phút. Mọi người chưa kịp rút kinh nghiệm trận đánh thì tiếng đồng chí tiêu đồ lại vang lên: “B-52 cự ly 45km”. Toàn kíp chiến đấu lại tiếp tục căng mắt “vạch nhiễu tìm thù”. Tiếp đó, từ trận địa Đại Đồng, Đông Anh, Hà Nội, một “con rồng lửa” của Tiểu đoàn 57 lại kiêu hãnh bay lên tiếp tục hạ gục thêm một chiếc B-52 ở cự ly 24km, nó bốc cháy rơi xuống địa phận chợ Thá, núi Đôi, huyện Đa Phúc (nay là huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội) cách trận địa chỉ hơn 10km. Lúc đó là 5 giờ 19 phút.

Tiểu đoàn 57 đã lập nên kỳ tích trong 10 phút hạ gục 2 pháo đài bay B-52-niềm kiêu hãnh của đế quốc Mỹ. Đây là một trận đánh có ý nghĩa lịch sử của tiểu đoàn nói riêng và của bộ đội tên lửa nói chung vì trận đánh đạt “ba nhất”: Hiệu suất chiến đấu cao nhất, thời gian di chuyển hỏa lực nhanh nhất, tiết kiệm đạn nhất.

Bài và ảnh: VIỆT HÀ