Cựu chiến binh Nguyễn Quân.

Ông Nguyễn Quân (90 tuổi), ở TP Bắc Kạn, tỉnh Bắc Kạn, nguyên Trợ lý Tuyên huấn Mặt trận Điện Biên Phủ kể lại, ngày ấy, ông và nhiều cán bộ phải đến từng hầm hào nắm bắt tư tưởng và truyền đạt phương châm tác chiến mới cho chiến sĩ, góp công làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ.

 Mùa xuân năm 1954, đang theo học Trường Quân chính Bắc Sơn thì ông Quân được lệnh bổ sung vào Mặt trận Điện Biên Phủ, đúng thời điểm ta đang thay đổi phương châm tác chiến từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”. Vừa lên Điện Biên, ông Quân được biệt phái xuống những đơn vị thuộc các đại đoàn 308, 312 nắm bắt tư tưởng cán bộ, chiến sĩ và tuyên truyền phương châm tác chiến mới cho bộ đội. Một vấn đề khó khăn lúc bấy giờ là làm công tác tư tưởng cho bộ đội kéo pháo ra khỏi trận địa. Bởi lúc ấy mọi công tác chuẩn bị đã xong, bộ đội đã tập kết vào vị trí chiến đấu, chỉ chờ lệnh là tấn công.

Ông Quân kể lại: “Trước khi chúng tôi ra trận địa làm công tác tư tưởng cho chiến sĩ, Ban Tuyên huấn đã soạn sẵn đề cương". Nội dung công tác tư tưởng ghi trong cuốn sổ nhỏ ông Quân vẫn nhớ như in. Đầu tiên là giải thích cho cán bộ, chiến sĩ hiểu tại sao phải rút quân ra khỏi trận địa. Là vì đây là trận quyết chiến, tư tưởng xuyên suốt là chắc thắng thì mới đánh. Nội dung thứ hai là vấn đề "đánh chắc, tiến chắc". Cách đánh tiến công ồ ạt không thể hiệu quả vì hỏa lực của địch, nên phải đánh vây lấn, phải đào hệ thống hầm hào công sự như vòi bạch tuộc lấn và vây quanh các cứ điểm của địch...

Một nội dung khác để làm công tác tư tưởng cho bộ đội lúc bấy giờ là tuyên truyền, phản ánh kết quả cải cách ruộng đất ở hậu phương. Bởi đa số chiến sĩ là nông dân, nghe tin thắng trận ở hậu phương mà thêm phấn khởi, quyết tâm chiến đấu để bảo vệ thành quả ấy. Hàng trăm lá thư từ hậu phương được mang ra tiền tuyến. Mỗi lá thư đều đọc chung cho cả đại đội nghe. Mỗi lá thư là một lời động viên khích lệ tinh thần chiến đấu cho các chiến sĩ.

Ông Nguyễn Quân nhớ lại: “Có xuống tận hầm hào các chiến sĩ mới thấu hiểu sự vất vả của anh em. Ăn không đủ, ngủ hầm chợp mắt, hầm hào công sự nhão nhoẹt bùn đất. Chân tay anh em rách xước, máu trộn bùn non. Nhưng ánh lên trong mắt chiến sĩ là lòng quyết tâm cao hơn cả núi”.

 Khi thấm nhuần tư tưởng chỉ đạo, các chiến sĩ đã biến quyết tâm thành hành động. Pháo được kéo ra; mỗi đêm chiến sĩ ta ngụy trang đào hàng chục ki-lô-mét giao thông hào trong hoàn cảnh đầy khó khăn, nguy hiểm để làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu.

Bài và ảnh: PHẠM KIÊN