Đây là một lô cốt kiên cố do Pháp xây bằng gạch nằm ven đường Kim Giang, bên bờ sông Tô Lịch, xưa thuộc xã Đại Kim, huyện Thanh Trì, nay thuộc phường Kim Giang, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
    |
 |
|
Di tích bốt Lũ - nơi từng là kho hàng đầu tiên của Bộ đội Trường Sơn. |
Theo sách “Lịch sử Đoàn 559-Bộ đội Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh”, do Nhà xuất bản Quân đội nhân dân phát hành năm 1999 thì bốt Lũ là nơi tập kết vũ khí, khí tài là các chiến lợi phẩm thu được trong kháng chiến chống Pháp. Ngay sau khi thành lập, “Đoàn công tác quân sự đặc biệt” được giao quản lý bốt này. Để chuẩn bị cho chuyến hàng đầu tiên của “Đoàn công tác quân sự đặc biệt” là vũ khí bộ binh chuyển vào miền Nam, các chiến sĩ quân giới tại bốt Lũ đã phải hiệu chỉnh các vũ khí và thí điểm cách bảo quản, đóng gói một cách bí mật để vận chuyển theo phương châm hành động của “Đoàn công tác quân sự đặc biệt” lúc đó là “Đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng”. Việc bao gói còn tính đến tình huống khi vận chuyển gặp địch phải cất giấu trong nước, trong bùn đất. Để làm được điều đó, những cán bộ đầu tiên của “Đoàn công tác quân sự đặc biệt” đã thử nghiệm bọc súng bằng nhiều loại giấy nến, bao nilon rồi bỏ xuống đáy sông Tô Lịch, nhiều ngày sau vớt lên thấy vũ khí vẫn còn tốt. Phương pháp này đã được áp dụng để đóng gói ngay tại bốt Lũ. Sau đó vũ khí được vận chuyển bí mật bằng ô tô tới Khe Hó (Quảng Trị) để Tiểu đoàn 301 của “Đoàn công tác quân sự đặc biệt” bí mật vận chuyển vào miền Nam.
Do ý nghĩa lịch sử đặc biệt quan trọng của kho hàng đầu tiên trên tuyến chi viện chiến lược nên khi lập quy hoạch các di tích đường Trường Sơn trình Thủ tướng phê duyệt, Binh đoàn 12 đã đưa bốt Lũ vào danh sách các di tích tiêu biểu của đường Trường Sơn. Tiếc rằng di tích lịch sử bốt Lũ dường như đã bị lãng quên sau ngày đất nước thống nhất. Tại di tích này, hiện tại không hề có một tấm biển chỉ dẫn, không một tấm bia di tích. Ngay người dân sống cạnh di tích cũng không biết được nơi đây trước kia đã từng là kho hàng đầu tiên của Bộ đội Trường Sơn anh hùng.
Mới đây, nhân kỷ niệm 60 năm Ngày mở đường Trường Sơn-Ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn, đoàn công tác của Hội truyền thống Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh Việt Nam đã đến thăm lại di tích lịch sử bốt Lũ. Đoàn công tác cũng đã làm việc với phường Kim Giang, quân Thanh Xuân và đề nghị địa phương có trách nhiệm bảo vệ di tích, sớm xây dựng một bia di tích Đường Trường Sơn tại đây.
“Kinh phí xây dựng bia di tích bốt Lũ không lớn, Hội truyền thống Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh Việt Nam có thể đảm nhận được thông qua việc tài trợ của một số doanh nghiệp, vấn đề quan trọng là chính quyền địa phương tạo điều kiện thuận lợi cho hội thực hiện để nơi đây trở thành địa chỉ đỏ của Bộ đội Trường Sơn, nơi giáo dục truyền thống lịch sử cho thế hệ trẻ”, Đại tá, Kỹ sư Vũ Trình Tường, Trưởng ban Lịch sử-Truyền thống Hội truyền thống Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh Việt Nam khẳng định với chúng tôi như vậy.
Bài và ảnh: ĐỖ PHÚ THỌ