Sáng 30-4-1975, sau khi đánh chiếm Lái Thiêu, xe thiết giáp K63 số hiệu 454 do Thiếu úy Hoàng Thọ Mạc chỉ huy dẫn đầu đội hình thọc sâu tiến về cầu Vĩnh Bình (trên quốc lộ 13, bắc qua sông Sài Gòn, cách trung tâm thành phố 5km). Đây là cây cầu có vị trí rất quan trọng, địch lập tuyến phòng thủ với xe tăng, thiết giáp, nhiều lớp vật cản và công sự kiên cố. Ta và địch giành giật nhau từng mét cầu.

leftcenterrightdel
Khẩu súng ngắn K54 của Anh hùng Hoàng Thọ Mạc trưng bày tại Bảo tàng Lực lượng Tăng thiết giáp.

Ở khoảng cách gần, khó phát huy hỏa lực pháo tăng, sau khi báo cáo cấp trên, Hoàng Thọ Mạc chỉ huy đơn vị bắn chế áp địch. Lợi dụng thời gian hỏa lực địch bị chế áp, anh lao từ trên xe xuống mặt cầu, rút khẩu K54, khoát tay ra hiệu cho đồng đội phía sau tiến lên. Súng ngắn hết đạn, anh sử dụng B40, AK, lựu đạn… cùng đồng đội tiêu diệt 1 xe thiết giáp M113; 2 xe tăng M41 và nhiều sinh lực địch.

Lúc bấy giờ, một quả đạn M79 nổ ngay trước mặt, mảnh đạn găm vào ngực, anh gắng gượng bóp chặt vết thương, tự băng bó rồi tiếp tục chỉ huy đơn vị chiến đấu. Địch không chống nổi sức tiến công mạnh mẽ, lùi dần về sau nhưng vẫn dùng hỏa lực bắn mạnh vào điểm đầu cầu. Nắm thời cơ, Hoàng Thọ Mạc bật dậy dẫn đầu đội hình nhanh chóng tiến lên chiếm cầu. Một chớp lửa lóe lên, trong khoảnh khắc ấy Hoàng Thọ Mạc đã lao vọt tới, xô người chiến sĩ chạy bên cạnh ngã xuống rồi nằm đè lên, che đạn cho đồng đội… Trước sự hy sinh anh dũng của đại đội trưởng, không ai bảo ai, tất cả bật dậy, lao về phía quân thù. Sự mưu trí, dũng cảm và ngọn lửa căm thù đã đè bẹp sức kháng cự của địch, mở toang cánh cửa phía bắc cho đại quân thần tốc tiến vào trung tâm Sài Gòn.

Liệt sĩ Hoàng Thọ Mạc được truy tặng Huân chương Quân công giải phóng hạng Ba ngay sau trận đánh và truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân ngày 12-9-1975. Khẩu súng ngắn K54 từng theo anh chiến đấu trong nhiều chiến dịch nay được trưng bày tại Bảo tàng Lực lượng Tăng thiết giáp vẫn đang tiếp tục “kể” câu chuyện về người đại đội trưởng xe tăng mưu trí, dũng cảm, đã ngã xuống ngay cửa ngõ Sài Gòn chỉ vỏn vẹn hơn một tiếng đồng hồ trước giờ toàn thắng.

Bài và ảnh: HUY TUẤN