Chấp hành nghị quyết của Bộ Chính trị và chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tham mưu (BTTM) soạn thảo kế hoạch tác chiến chiến lược Xuân-Hè 1968, trong đó xác định cụ thể những vấn đề như phương châm đánh địch, hướng, mục tiêu, không gian tiến công và thời gian tiến công được xác định vào đêm Giao thừa Tết Nguyên đán 1968.

Để chuẩn bị cho cuộc tổng tiến công, BTTM đã chỉ đạo các sư đoàn bộ binh: 304, 312, 320, 324, 325 gấp rút kiện toàn về biên chế tổ chức, vũ khí trang bị, tổ chức huấn luyện nhằm nâng cao trình độ đánh tiêu diệt lớn của bộ đội chủ lực, sẵn sàng chi viện cho Quân khu Trị-Thiên và Quân khu 5. Tháng 9-1967, BTTM tiến hành soạn thảo tài liệu “Về đánh tiêu diệt lớn sư đoàn, trung đoàn địch”, gửi đến Nam Bộ, Khu 5 và Tây Nguyên để các chiến trường nghiên cứu vận dụng; đồng thời tham mưu cho Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương chi viện lực lượng và vũ khí, trang bị cho chiến trường miền Nam; nắm tình hình, đôn đốc chuẩn bị lực lượng, vật chất theo kế hoạch tác chiến... Đến đầu năm 1968, công tác chuẩn bị cơ bản đã hoàn tất; các LLVT trên chiến trường miền Nam, đặc biệt là trên các hướng trọng điểm Sài Gòn, Đà Nẵng, Huế, đã sẵn sàng chờ hiệu lệnh nổ súng, quyết giành thắng lợi.

Đêm 20-1-1968 (trước Tết Mậu Thân 10 ngày), ta mở Chiến dịch Đường 9-Khe Sanh, làm cho quân Mỹ tại Sài Gòn và giới cầm quyền Mỹ bị đánh lạc hướng, nên đã tập trung lực lượng, vũ khí, phương tiện quân sự vào hướng này. Theo kế hoạch, đêm 29 rạng ngày 30-1-1968 (tức Giao thừa Tết Mậu Thân), quân và dân miền Nam bất ngờ đồng loạt nổi dậy tiến công. Tại Đà Nẵng, pháo binh ta bắn phá các sân bay Đà Nẵng, Nước Mặn; một số đơn vị chủ lực, bộ đội địa phương cùng lực lượng biệt động tấn công các vị trí trong thành phố. Tại Tây Nguyên, các LLVT đồng loạt tiến công Buôn Ma Thuột, Pleiku, Kon Tum; phối hợp với đòn tiến công quân sự, lực lượng chính trị của quần chúng tham gia hỗ trợ bộ đội đánh chiếm các mục tiêu đầu não của chính quyền địch. Tại TP Huế, lực lượng của ta đồng loạt nổ súng vào các mục tiêu của địch ở Phan Sào Nam, Phú Bài, Động Toàn, Đông Ba..., mở đầu cho cuộc tiến công vào TP Huế. Tại Sài Gòn, trung tâm chính trị, quân sự lớn nhất của Mỹ và chính quyền Sài Gòn, vào lúc 2 giờ Mồng Hai Tết Mậu Thân, cuộc tổng tiến công và nổi dậy bắt đầu, với đòn đánh của lực lượng tinh nhuệ nhằm vào nhiều mục tiêu trong thành phố, cùng đòn tiến công của bộ đội chủ lực vào các căn cứ của địch ở vùng ven thành phố, làm rối loạn toàn bộ cơ quan đầu não của địch. Ngoài Đà Nẵng, Huế, Sài Gòn, cuộc tổng tiến công và nổi dậy còn diễn ra tại nhiều thành phố, thị xã, quận lỵ, thị trấn trên khắp miền Nam.

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 đã làm đảo lộn kế hoạch chiến tranh và thế bố trí chiến lược của Mỹ ở miền Nam và gây chấn động nước Mỹ. Ngày 31-1-1968, Mỹ buộc phải tuyên bố xuống thang chiến tranh, rút dần quân Mỹ và quân đồng minh về nước, ngừng ném bom bắn phá miền Bắc từ Vĩ tuyến 20 trở ra và chấp nhận đàm phán với Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ở Hội nghị Paris (Pháp). Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 là lần đầu tiên trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, BTTM chỉ đạo một cuộc tiến công chiến lược quy mô lớn, đánh vào hệ thống mục tiêu nằm sâu trong lòng địch, kết hợp với quần chúng nổi dậy ở nhiều địa bàn quan trọng; qua đó đúc rút nhiều kinh nghiệm quý, để 7 năm sau vận dụng vào chỉ đạo cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

GIA LƯƠNG