Trên cơ sở của hậu cần Mặt trận Tây Nguyên được xây dựng từ những năm trước đó, hậu cần chiến dịch tích cực bắt tay vào công tác chuẩn bị với nhịp độ khẩn trương và quy mô ngày càng lớn. Lực lượng trinh sát hậu cần cùng các cơ quan tổ chức nghiên cứu, xác định vị trí kho, trạm, đường vận chuyển và vị trí tập kết của bộ đội trên các hướng. Trên cơ sở đó, ta đã tiến hành xây dựng 3 căn cứ, trong đó có hai căn cứ phía trước ở phía bắc Đức Lập để tiếp nhận hàng hóa, quân nhu và phân phối đi các hướng theo yêu cầu của chiến dịch. Căn cứ phía sau bố trí ở Đức Cơ, gồm cụm kho và bộ phận tăng gia sản xuất làm nhiệm vụ tiếp nhận hàng do trên chuyển xuống, sản xuất và chế biến tại chỗ, tổ chức chi viện.

leftcenterrightdel
Đoàn xe vận tải chở hàng tiếp tế trong Chiến dịch Tây Nguyên. Ảnh tư liệu

Để giúp công tác BĐHC được thuận tiện, nhanh chóng, tại hướng bắc thị xã Buôn Ma Thuột, ta bố trí một bộ phận cơ quan hậu cần gồm phần lớn bệnh viện dã chiến Z.200 và lực lượng quân y từ một số đội điều trị, vệ sinh phòng dịch và các phân đội khác... Hướng tây, ta đặt sở chỉ huy hậu cần do chủ nhiệm hậu cần chiến dịch phụ trách. Ở hướng bắc Tây Nguyên, ta bố trí lực lượng hậu cần gồm các cụm kho, 3 binh trạm, 2 bệnh viện và một số phân đội vận tải. Ngoài ra, ta còn tổ chức 3 trạm xăng dầu với trữ lượng mỗi trạm 35 đến 50 tấn, bảo đảm cho các đơn vị hành quân cơ giới vào vị trí triển khai. Trên mỗi hướng chiến dịch, ta tổ chức sẵn một lực lượng cơ động gồm 1 đội kho, 1 đội điều trị thiếu, 1 đại đội ô tô vận tải, 1 đại đội vận tải bộ sẵn sàng cơ động bảo đảm theo hướng đơn vị cơ động phát triển.

Ngoài việc bố trí lực lượng quân y trên các hướng, Viện Quân y 121 còn được giao nhiệm vụ vừa là bệnh viện chuyên khoa tuyến cuối của chiến trường, vừa trực tiếp thu dung điều trị thương binh, bệnh binh tại cánh trung và một phần cánh bắc. Bước vào chiến dịch, viện còn được tăng cường Đội Điều trị 6 của Bộ tư lệnh Trường Sơn. Để bảo đảm giao thông, ta tổ chức mở thêm một số tuyến đường, thực hiện đường chiến dịch mở ra đến đâu thì hệ thống kho tàng dự trữ hậu cần cũng được xây dựng tới đó. Nhờ sự nỗ lực vượt bậc, đến đầu năm 1975, khối lượng vật chất hậu cần chiến dịch nhận được đã vượt 10% so với kế hoạch cả năm. Đến đầu tháng 3-1975 đã hoàn thành về cơ bản công tác vận chuyển vật chất dự trữ cho các đơn vị tham gia chiến dịch, đạt 78% kế hoạch, trong đó riêng lương thực, thực phẩm đạt 114%.

Trong quá trình tác chiến chiến dịch, cơ quan hậu cần đều dựa vào các căn cứ hậu cần với lực lượng cơ sở phân đội đã triển khai trên các khu vực để tiến hành vận chuyển tiếp tế bổ sung vật chất, cứu chữa thương binh, bệnh binh, bảo đảm vũ khí và phương tiện. Đồng thời làm tốt việc vận chuyển cơ động lực lượng chiến đấu, cơ động vật chất và bảo đảm giữa các hướng tác chiến được nhanh chóng, kịp thời. Trong điều động lực lượng và tổ chức bảo đảm cho các đơn vị chặn đánh, truy kích địch khi chúng rút khỏi Tây Nguyên, hậu cần chiến dịch đã sử dụng lực lượng ô tô vận tải đi ngược đường 14 đón các đơn vị thuộc Sư đoàn 320 đưa nhanh về đường 5. Đồng thời tổ chức một phân đội kho và một đội điều trị rút từ căn cứ hậu cần K10, cơ động trên ô tô đi theo đội hình chiến đấu của sư đoàn, bảo đảm cho các đơn vị chiến đấu và truy kích địch đến Tuy Hòa.

Có thể nói, Chiến dịch Tây Nguyên là thành công điển hình xuất sắc về nghệ thuật chiến dịch tiến công của Quân đội ta. Từ thành công của chiến dịch đã để lại nhiều bài học quý báu, trong đó có bài học về công tác BĐHC chiến dịch cần tiếp tục được nghiên cứu và vận dụng trong tình hình mới.   

Thạc sĩ  LÊ MẠNH TIẾN