Với  khả năng dùng 3 quả tên lửa liên lục địa tấn công đối phương, đoàn tàu này đã khiến giới lãnh đạo các cơ quan tình báo phương Tây phải “đau đầu”. Vì tuyến đường sắt của Liên Xô rất dài và nhiều tàu chạy qua nên không thể phát hiện ra bệ phóng tên lửa được ngụy trang như một toa xe thông thường.

Từ sau khi Liên Xô tan rã, Nga còn lại 3 sư đoàn tên lửa, gồm có 12 đoàn tàu với  36 bệ phóng tên lửa. Tuy nhiên, năm 1993, Nga đã ký Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược START-II, trong đó bao gồm việc loại bỏ tên lửa RT-23.

Trong giai đoạn từ năm 2003 đến năm 2007, ngoại trừ 2 tổ hợp được giữ lại để trưng bày, tất cả tổ hợp tên lửa đường sắt chiến đấu Molodets đã được sửa chữa nhưng không còn được Quân đội Nga sử dụng. Chỉ trong thập niên hiện nay, khi mối quan hệ giữa Nga và phương Tây ngày càng xấu đi thì tổ hợp tên lửa đường sắt chiến đấu (BZhRK) mới lại được nhắc đến. Tháng 12-2013, báo chí đưa tin về dự án hồi sinh BZhRK, được phát triển trên nền tảng công nghệ mới. Và trong tháng 7 vừa qua, Phó thủ tướng Nga Dmitry Rogozin đã thông báo, Nga sẵn sàng tạo ra các tổ hợp đường sắt chiến đấu mới cho dự án Barguzin.

Cấu trúc đặc biệt

BZhRK là một tổ hợp tên lửa chiến lược đường sắt di động, nhìn từ bên ngoài không thể phân biệt được với đoàn tàu thông thường. Trên các toa của tổ hợp tên lửa chiến lược BZHRK đặt các tên lửa đạn đạo liên lục địa ICBM, trạm chỉ huy, hệ thống công nghệ và kỹ thuật, phương tiện liên lạc và nhân viên trên tàu là các sĩ quan trinh sát. Trong trường hợp xảy ra mối đe dọa chiến tranh hạt nhân, BZhRK sẽ đi tuần tra và kết hợp với dòng xe lửa khác. Nếu nhận được lệnh chiến đấu, BZhRK sẽ dừng lại và chuẩn bị khởi động một cuộc tấn công. Các cửa chớp trên mái của 3 toa sẽ tách ra, các cơ chế ẩn bên trong mang các hộp phóng tên lửa đến vị trí thẳng đứng. Chỉ một vài phút, 3 tên lửa bay ra mang theo 30 đầu công suất 550 kiloton.

leftcenterrightdel
Tổ hợp tên lửa đường sắt chiến đấu (BZhRK). Nguồn: RIA Novosti. 
Tại Liên Xô, Văn phòng thiết kế Yuzhnoye đã tham gia phát triển dự án BZhRK. Viện sĩ Vladimir và Alexei Utkin là hai nhà thiết kế chính. Hai anh em họ đã phải thực hiện một nhiệm vụ quan trọng, đó là đưa tên lửa với bệ phóng nặng hơn 150 tấn vào một toa xe lửa bình thường. Đồng thời, BZhRK phải đạt vận tốc lên đến 120km/giờ khi chạy trên đường sắt. Để giải quyết vấn đề này, cần phải tạo ra các xe đẩy của toa tàu bền bỉ và các thiết bị dỡ hàng đặc biệt. Cuối cùng, tổ hợp tên lửa đường sắt chiến đấu Molodets đã ra đời, gồm có 14 toa có 8 bánh và 3 toa có 4 bánh. Nhờ nguồn dự trữ cần thiết, BZhRK có thể hoạt động độc lập đến 28 ngày.

Các cuộc thử nghiệm bay của tên lửa trong tổ hợp BZhRK được thực hiện trong giai đoạn từ năm 1985 đến năm 1987 tại Sân bay vũ trụ Plesetsk, gồm 32 lần phóng và 18 lần BZhRK di chuyển trên tuyến đường sắt của Liên Xô. Vào lúc này, sự  tồn tại của BZhRK vẫn còn là một bí mật đối với các tình báo phương Tây.

Tổ hợp tên lửa đường sắt chiến đấu (BZhRK) RT23-UTTKh Molodets đã chính thức được biên chế vào năm 1989. Vào thời điểm đó, 5 trung đoàn tên lửa đã được triển khai, gồm 4 trung đoàn ở Kostroma và 1 trung đoàn ở Perm. Năm 2000, theo các hiệp ước quốc tế, BZhRK bắt đầu bị xử lý. Bộ chỉ huy Lực lượng Tên lửa Chiến lược quyết định đặt tổ hợp tên lửa mặt đất cơ động (PGRK) “Topol-M” làm trụ cột cho các thành tố di động của lực lượng kiềm chế hạt nhân. Năm 2012, Viện Kỹ thuật Nhiệt Moskva (MIT) đã bắt tay chế tạo một đoàn tàu chiến lược mới.

Câu trả lời hoàn hảo

Đoàn tàu tên lửa Barguzin của Quân đội Nga sẽ được trang bị ít nhất 6 tên lửa đạn đạo liên lục địa RS-24 Yars. RS-24 Yars cũng được phát triển bởi các chuyên gia từ Viện thiết kế công nghệ nhiệt Moskva. Một tên lửa đạn đạo liên lục địa RS-24 Yars có thể mang từ 3-6 đầu đạn loại công suất 300 kiloton với tầm bắn xa khoảng 12.000km. Người ta cho rằng, BZhRK mới có thể di chuyển trên khắp đất nước, vượt qua 1000km mỗi ngày.

leftcenterrightdel
Tổ hợp tên lửa đường sắt chiến đấu (BZhRK). Nguồn: RIA Novosti. 
Vào tháng 11-2016, các cuộc thử nghiệm phiên bản cải tiến của tên lửa đạn đạo dành riêng cho BZhRK đã diễn ra thành công tại Sân bay vũ trụ Plesetsk. Được biết, một Barguzin sẽ tương đương với một trung đoàn tên lửa, còn trong thành phần của một sư đoàn tên lửa thuộc Lực lượng Tên lửa Chiến lược sẽ bao gồm 5 trung đoàn tên lửa với 30 bệ phóng. Dự án phát triển BZhRK Barguzin sẽ được tài trợ trong khuôn khổ Chương trình vũ khí cấp quốc gia trong giai đoạn 2018-2025 và có thể sẽ nhận vụ chiến đấu trong giai đoạn 2020-2021. Tổng biên tập Tờ tạp chí Quốc phòng Quốc gia Igor Korotchenko nhận định, BZhRK Barguzin sẽ là con át chủ bài của Nga trong điều kiện Mỹ triển khai các loại vũ khí chính xác cao mới.

Tổ hợp tên lửa đường sắt chiến đấu (BZhRK) cùng với tổ hợp tên lửa mặt đất cơ động (PGRK) sẽ là câu trả lời hoàn hảo của Nga cho khái niệm “Đòn tấn công chớp nhoáng toàn cầu” dùng các phương tiện vũ khí phi hạt nhân, chủ yếu là tên lửa hành trình của Quân đội Mỹ. Nhiều km đường sắt ở Nga đi qua các đường hầm đá, có thể được sử dụng làm nơi ẩn náu cho BZhRK. Khái niệm của Mỹ sẽ không thể thực hiện thành công, nếu không xác định chính xác được tọa độ phóng tên lửa.

THÙY LINH (lược dịch)