Thắt chặt hơn quan hệ Nga - Belarus trước sự mở rộng của NATO

Ngày 14-9, hàng nghìn binh sĩ, xe tăng và nhiều thiết bị quân sự của Nga được chuyển tới Belarus bắt đầu cuộc tập trận chung Zapad 2017 kéo dài một tuần. Cuộc tập trận được tổ chức tại 6 địa điểm, trải dài từ bán đảo Kola, Tây Bắc nước Nga tới Belarus với sự tham gia của 12.700 binh sĩ và 680 đơn vị chiến đấu, trong đó có 7.200 binh sĩ Belarus và 5.500 lính Nga. Cuộc tập trận có nhiều loại thiết bị quân sự hiện đại và nâng cấp với sự tham gia của nhiều lực lượng, gồm: Lính dù, thiết giáp, không quân, hải quân, lực lượng đặc nhiệm và các đơn vị vũ trang hạng nặng.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, trọng tâm của cuộc tập trận năm nay là lập kế hoạch hiệp đồng, xây dựng chiến thuật chỉ huy và triển khai đội hình quân binh chủng hợp thành. Trong một thông cáo báo chí, Bộ trưởng Quốc phòng Belarus Oleg Belokonev cho biết: Cuộc tập trận Zapad 2017 gồm 2 giai đoạn. Giai đoạn đầu, lực lượng hai nước diễn tập tình huống chiến đấu cô lập các nhóm tay súng vũ trang bất hợp pháp, tiến hành hoạt động do thám và phá hoại. Các đơn vị phòng không-không quân được tăng cường yểm trợ cho các địa điểm quan trọng của đất nước, các căn cứ quân sự nhằm ngăn chặn nguy cơ bị tấn công từ bên ngoài, đồng thời luyện tập, phối hợp chiến đấu và hỗ trợ kỹ thuật giữa các lực lượng. Ở giai đoạn 2, tập trung vào việc đối phó với các hành động khiêu khích, chống phá nhà nước Liên bang Nga và Belarus.

Cuộc tập trận chung Zapad là hoạt động từ thời Liên Xô, được tổ chức 4 năm một lần từ năm 1973. Trong đó, Zapad 81 là cuộc tập trận lớn nhất lịch sử, kéo dài 8 ngày với sự tham gia của 100.000-150.000 binh sĩ Liên Xô và Khối Hiệp ước Warszawa. Hoạt động này bị ngừng lại sau khi Liên Xô tan rã. Tuy nhiên, Nga và Belarus vẫn tổ chức cuộc tập trận chiến lược chung Zapad vào các năm 1999, 2009 và 2013.

Tập trận Zapad có sự tham gia của 4 bộ tư lệnh chiến lược Nga, gồm: Quân khu Miền Đông, Quân khu Kavkaz, Quân khu Trung tâm và Quân khu Miền Tây. Cuộc tập trận này đóng vai trò quan trọng trong quy trình huấn luyện của quân đội Nga. Tổng Tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimov trong cuộc gặp mới đây với Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO-tướng Petr Pavel tại Azerbaijan đã khẳng định cuộc tập trận đơn thuần mang mục đích phòng vệ, không nhằm vào bất cứ nước thứ ba nào.

leftcenterrightdel
Tàu đổ bộ đệm khí lớn nhất thế giới Zubr tham gia tập trận. Ảnh: Zubr national interrest 
Trước đó, phía Nga đã bác bỏ "những cáo buộc sai lầm" của một số nước thành viên NATO cho rằng cuộc tập trận có sự tham gia của hơn 100.000 quân, cũng như thông tin sai lệch rằng Moscow có thể sử dụng các cuộc diễn tập này làm bàn đạp để tiến hành xâm lược Ba Lan, Litva hay Ukraine. Nga và Belarus đều tuyên bố, số lượng binh sĩ tham gia tập trận không vượt quá mức tối đa là 13.000 theo đúng điều khoản được quy định trong Văn kiện Vienna năm 2011.

NATO muốn “mượn gió bẻ măng”

Trước khi diễn ra cuộc tập trận Zapad 2017, phương Tây đã có phản ứng trước những "lo ngại" của các nước Baltic. Các nhóm chiến đấu đa quốc gia theo như cam kết tại Hội nghị thượng đỉnh của NATO ở Warszawa vào tháng 7-2016 cuối cùng đã được triển khai một cách trùng hợp đến các quốc gia Baltic và Ba Lan. Quân đội Mỹ, châu Âu đã tăng cường sự hiện diện của họ tại các nước này trong thời gian diễn ra cuộc tập trận Zapad 2017. Đặc biệt, tháng 6-2017 là một tháng đầy bận rộn với nhiều cuộc tập trận của NATO ở Baltic, như cuộc tập trận Saber Knight 2017 với sự tham gia của 800 binh sĩ thuộc 3 quốc gia Baltic cùng Đan Mạch nhằm huấn luyện cho các đơn vị cấp lữ đoàn; cuộc tập trận BALTOPS 2017 với sự tham gia của 4.000 quân, 50 tàu chiến và tàu ngầm, hơn 50 máy bay từ 14 nước NATO và các quốc gia đối tác.

Trước đó, đài CNN dẫn lời Người phát ngôn Lầu Năm Góc Johnny Michael cho biết, Mỹ triển khai binh sĩ và nhiều phương tiện chiến đấu tham gia cuộc tập trận Rapid Trident 2017, bắt đầu từ ngày 11 đến 23-9, với sự tham gia của 1.650 binh sĩ từ 15 quốc gia đồng minh trong NATO. Thụy Điển cũng tiến hành cuộc tập trận quân sự Aurora 2017, lớn nhất trong vòng 23 năm qua, với 20.000 binh sĩ, trong đó 90% đến từ Thụy Điển, phần còn lại là từ các nước Đan Mạch, Estonia, Pháp, Litva và Na Uy.

Theo thống kê của quân đội Belarus, từ đầu năm tới nay, NATO đã huy động tổng cộng khoảng 120.000 lượt quân nhân tiến hành 85 cuộc tập trận ở những quy mô khác nhau tại các khu vực giáp giới phía Tây với Belarus. Chính vì vậy, theo các quan chức quốc phòng Nga và Belarus, cuộc tập trận Zapad 2017 giữa Belarus và Nga là hoàn toàn phù hợp. Đúng như lời Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng, khi NATO đang tìm cách sắp đặt lại cán cân sức mạnh và mở rộng vai trò ở châu Âu, hợp tác Nga-Belarus có ý nghĩa đặc biệt.

HOA HUYỀN