Bước chạy đà cho tham vọng lớn

Thông báo của Lầu Năm Góc cho biết, nếu đề xuất nói trên của Tổng thống Donald Trump được Quốc hội Mỹ thông qua, tướng John Raymond, hiện đang là Tư lệnh Bộ chỉ huy Vũ trụ thuộc không quân Mỹ, sẽ kiêm nhiệm thêm vị trí người đứng đầu Bộ chỉ huy Vũ trụ của Mỹ.

Theo CNN, dự kiến Bộ chỉ huy Vũ trụ Mỹ sẽ được đặt dưới sự quản lý trực tiếp của Lầu Năm Góc, với nhiệm vụ chủ yếu là triển khai các chiến dịch chiến tranh vũ trụ chung và bảo đảm khả năng sẵn sàng chiến đấu cho các lực lượng toàn cầu của Mỹ. Phát biểu trước Quốc hội Mỹ, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan cho biết, ngay sau khi chính thức ra đời, Bộ chỉ huy Vũ trụ Mỹ sẽ thành lập Cơ quan Phát triển không gian.

leftcenterrightdel
Bên trong căn cứ không quân Peterson ở Colorado, nơi đặt trụ sở Bộ chỉ huy Vũ trụ thuộc không quân Mỹ. Ảnh: Globalsecurity.org.

Trước đó, trong năm 2018, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã thông báo kế hoạch thành lập lực lượng vũ trụ với tư cách là quân chủng thứ 6 vào năm 2020. Việc cho ra đời Bộ chỉ huy Vũ trụ được cho là “bước đệm” để hiện thực hóa kế hoạch đầy tham vọng này. Tuy nhiên, một số nhân vật trong giới lập pháp ở Mỹ đã lên tiếng phản đối ý tưởng thành lập lực lượng vũ trụ, với lý do kế hoạch này tiêu tốn nhiều thời gian, ngân sách và thậm chí còn làm suy giảm hiệu quả hợp đồng tác chiến giữa các lực lượng khác.

Trái với quan điểm nói trên, Cơ quan nghiên cứu RAND lại cho rằng, sự xuất hiện của Bộ chỉ huy Vũ trụ không chỉ giúp quân đội Mỹ nâng cao năng lực tấn công nhanh trên phạm vi toàn cầu nhằm bảo đảm an ninh, an toàn cho Mỹ cũng như các đồng minh, mà còn giúp Washington mở rộng lực lượng quân sự, duy trì vị thế bá chủ thế giới.

Tương tự, Nhà Trắng cũng nhấn mạnh sự cần thiết cho ra đời một lực lượng không gian nhằm bảo đảm an toàn cho các vệ tinh chuyên dụng của Mỹ trước sự phá hoại của các đối thủ, từ đó duy trì khả năng chiến đấu dưới mặt đất.

Trên thực tế, hiện nay lực lượng không quân Mỹ cũng đã có Bộ chỉ huy Vũ trụ đặt trụ sở tại căn cứ không quân Peterson ở Colorado. Tuy nhiên, việc thuyên chuyển nhân lực, ngân sách từ Bộ chỉ huy Vũ trụ thuộc không quân sang Bộ chỉ huy Vũ trụ thuộc Lầu Năm Góc cần nhận được sự nhất trí từ Quốc hội Mỹ.

Một cuộc đua mới đã nhen nhóm

Dù Bộ chỉ huy Vũ trụ của Mỹ vẫn chưa chính thức ra đời, song kế hoạch thành lập cơ quan này hiện đang dấy lên những lo ngại về sự xuất hiện một cuộc chạy đua vũ trang, thậm chí là một cuộc chiến tranh không gian trong tương lai.

Bản thân các nhà lãnh đạo Mỹ cũng từng nhiều lần công khai đề cập tới viễn cảnh vũ trụ biến thành một chiến trường mới, đồng thời khẳng định nước Mỹ cần phải tiếp tục “dấn thân” vào cuộc đua này. "Các đối thủ của chúng ta đã biến vũ trụ thành một chiến địa từ lâu. Mỹ sẽ không lùi bước trước thách thức này", Phó tổng thống Mỹ Mike Pence nhấn mạnh trong bài phát biểu tại Lầu Năm Góc vào tháng 8-2018.

Trong khi đó, một số quốc gia như Nga, Trung Quốc lên tiếng phản đối kế hoạch thành lập lực lượng vũ trụ của Mỹ, cho rằng động thái này thực chất là một kế hoạch “vũ khí hóa” hay “quân sự hóa” không gian.

Cũng có ý kiến cho rằng, hiện nay các chương trình vũ trụ dường như không đơn thuần nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, mà còn giữ vị trí trung tâm trong việc bảo đảm an ninh quốc gia của nhiều nước. Tờ Nikkei Asian Review nhận định một số quốc gia đã “thức tỉnh” trước cuộc đua vũ trụ giữa các siêu cường và do vậy họ bắt đầu bổ sung “những đặc tính quân sự” cho các chương trình không gian vốn ban đầu chỉ nhằm mục tiêu dân sự và hòa bình của mình.

Nếu đúng như vậy thì tương lai vũ trụ biến thành một “chiến trường mới” sẽ không đơn thuần chỉ là một lời dự báo. Sự góp mặt của các quốc gia khác vào chiến trường này sẽ phụ thuộc rất nhiều vào những bước đi của nước Mỹ trong thời gian tới.

TRUNG DŨNG