Mô%3ḅt trong những rào cản chính trong viê%3ḅc phát triển vũ khí siêu thanh mới là viê%3ḅc Không quân Mỹ quá quan tâm tới tốc đô%3ḅ có thể đạt được của phương tiê%3ḅn bay. Đây là truyền thống đã có từ lâu đời ngay từ khi phi công, Đại úy Chuck Yeager thực hiê%3ḅn chuyến bay siêu thanh thử nghiê%3ḅm đầu tiên vào năm 1947. Truyền thống này tiếp nối tới thâ%3ḅp kỷ 1960 với viê%3ḅc hãng chế tạo hàng không Mỹ North American Aviation đã cố gắng “nhồi nhét” công nghê%3ḅ để tạo ra thiết bị bay thử nghiê%3ḅm có người lái X-15 lần đầu tiên đạt tốc đô%3ḅ bay gấp nhiều lần tốc đô%3ḅ âm thanh. Và tới gần đây nhất là chương trình phát triển Hyper-X của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ -  NASA với nguyên mẫu công nghê%3ḅ X-43A đã đạt tốc đô%3ḅ bay tới Mach 9.2, tương đương 11.000km/giờ.

Thực tế, tốc đô%3ḅ chỉ là mô%3ḅt yếu tố cần đạt được của phương tiê%3ḅn siêu thanh. Các dòng phương tiê%3ḅn dạng này là tổng hòa của nhiều lĩnh vực công nghê%3ḅ hàng không như: Vâ%3ḅt liê%3ḅu mới, điều khiển học, khả năng dẫn đường… và những quy luâ%3ḅt hàng không hoàn toàn mới.

leftcenterrightdel
AHW - mô%3ḅt trong những chương trình phát triển vũ khí siêu thanh tương lai của Lầu Năm góc. 

Mặt khác, quá trình phát triển vũ khí siêu thanh của Mỹ cũng bị “đứt đoạn” do bị chi phối bởi các chiến lược quân sự liên tục thay đổi của Lầu Năm góc. Mô%3ḅt trong những điểm đáng chú ý của vấn đề này là vào đầu những năm 2000, Lầu Năm góc đề ra chiến lược “Tấn công nhanh toàn cầu” – PGS (tới năm 2013 đổi thành NPGS). Với viê%3ḅc thành lâ%3ḅp Bô%3ḅ Chỉ huy Tấn công nhanh toàn cầu, giới chức quân sự Mỹ cần vũ khí siêu thanh mới có thể tấn công bất kỳ vị trí nào trên Trái đất trong vòng 1-2 giờ. Điều này đã dẫn tới viê%3ḅc các chương trình phát triển vũ khí siêu thanh của Mỹ phải thay đổi để đáp ứng yêu cầu trên.

Mô%3ḅt trong những chương trình phát triển vũ khí siêu thanh mới theo hướng trên của Không quân Mỹ (có hỗ trợ công nghê%3ḅ từ Cơ quan phụ trách Các dự án tương lai – DAPRA) là phương tiê%3ḅn lượn siêu thanh FALCON. Theo chương trình FALCON, giới chức quân sự Mỹ kỳ vọng có thể tạo ra dòng vũ khí tấn công chính xác cao liên lục địa gần như tức thì với những yêu cầu như: Thời gian chuyển trạng thái chiến đấu trong 24 giờ, thời gian chuẩn bị chiến đấu trong 2 giờ và có thể tấn công chính xác bất kỳ vị trí nào trên Trái đất trong vòng 1 giờ.

Với những yêu cầu cao trên kết hợp với rào cản công nghê%3ḅ đã làm dự án này kéo dài từ năm 2003 tới tâ%3ḅn giai đoạn 2010-2011 mới bắt đầu thử nghiê%3ḅm các nguyên mẫu công nghê%3ḅ đầu tiên. Kết quả thử nghiê%3ḅm của chương trình FALCON tiêu tốn hàng tỷ USD với các nguyên mẫu HTV-2 và HTV-3X  đều không đạt kỳ vọng.

Mô%3ḅt dự án vũ khí siêu thanh khác của Không quân Mỹ là chương trình phát triển tên lửa X-51 WaveRider kết hợp với máy báy ném bom chiến lược cũng có chung số phâ%3ḅn. Trong 4 lần thử nghiê%3ḅm tên lửa X-51, chỉ có hai lần là thành công. Điều này đã buô%3ḅc Không quân Mỹ phải dừng chương trình dù đã đầu tư hàng trăm triê%3ḅu USD cho dự án.

Hiê%3ḅn tại, Quân đô%3ḅi Mỹ chỉ đang có mô%3ḅt chương trình phát triển vũ khí siêu thanh duy nhất là Advanced Hypersonic Weapon – AHW. Sử dụng phương thức hoạt đô%3ḅng tương tự như nguyên mẫu công nghê%3ḅ HTV-2, nhưng AHW được thiết kế để hoạt đô%3ḅng ở đô%3ḅ cao thấp hơn và cần phương tiê%3ḅn vâ%3ḅn chuyển lên quỹ đạo đơn giản hơn. Tuy nhiên, hình dạng khí đô%3ḅng của AHW chỉ phù hợp cho khả năng tấn công kinetic (xuyên phá đô%3ḅng năng) vốn không thể đạt hiê%3ḅu quả hủy diê%3ḅt cao bằng các đầu đạn mang thuốc nổ mạnh.

Tính từ năm 2006 tới nay, mới có 2 vụ thử AHW được thực hiê%3ḅn và chỉ có 1 lần thành công. Lầu Năm góc dự kiến sẽ tiếp tục thử nghiê%3ḅm AHW trong năm 2017 và năm 2019.

Có thể thấy rõ, những nỗ lực của Quân đô%3ḅi Mỹ phát triển vũ khí tấn công siêu thanh mới đáp ứng yêu cầu của NPGS tới thời điểm hiê%3ḅn tại vẫn chưa đạt được kết quả như mong muốn. Trong khi đó, Nga, Trung Quốc và mô%3ḅt số quốc gia khác đang rất tích cực phát triển vũ khí siêu thanh mới và đã đạt được kết quả cụ thể.

TUẤN SƠN (tổng hợp)