QĐND - Ngoại trưởng Nhật Bản Xây-chi Ma-ha-ra (Seiji Maehara) cho biết, Nhật Bản và Mỹ đã đạt được một thỏa thuận mua bán loại máy bay tiêm kích F-35. Loại máy bay này nhiều khả năng trở thành máy bay tiêm kích thế hệ mới chủ lực của Lực lượng phòng vệ trên không Nhật Bản thay thế hạm đội F-4 đã lạc hậu. Ngoại trưởng Ma-ha-ra cho biết, ông và Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản Giôn Rút-xơ (John Roos) đã trao đổi các tài liệu về an ninh thông tin mật liên quan tới hệ thống máy bay tiêm kích đa chức năng thế hệ thứ năm F-35.

Nhật Bản ban đầu định nhắm tới máy bay chiến đấu hai động cơ F-22 Raptor của Mỹ, chiến đấu cơ tàng hình siêu thanh đa mục tiêu. Tuy nhiên, việc Mỹ cấm xuất khẩu loại máy bay này khiến kế hoạch trên của Nhật không thể thực hiện. Do đó, Nhật Bản quyết định mua máy bay tàng hình F-35, dòng máy bay chiến đấu tàng hình một chỗ ngồi, một động cơ, là một sản phẩm của chương trình Chiến đấu cơ tấn công phối hợp (JSF) với chi phí chủ yếu do Mỹ đảm nhận, cùng Anh và 7 đối tác khác cung cấp thêm kinh phí. Chính phủ Nhật Bản đã dự chi khoảng 600 triệu yên (tương đương 7,27 triệu USD) cho chi phí nghiên cứu hệ thống F-35 trong ngân sách tài khóa 2011. Bên cạnh việc coi F-35 là "ứng cử viên" sáng giá nhất, Chính phủ Nhật Bản vẫn để mắt tới các lựa chọn khác, trong đó có máy bay tiêm kích Eurofighter một động cơ, đa chức năng của châu Âu và F/A-18 của Mỹ.

F-35 được trưng bày tại Triển lãm hàng không Xin-ga-po 2010. Ảnh: AFP

Sản xuất máy bay tiêm kích F-35 được xem là chương trình sản xuất vũ khí đắt đỏ nhất trong lịch sử Mỹ với khoản ngân sách khổng lồ lên tới khoảng 382 tỷ USD cho 2.443 chiếc. Chương trình này do Mỹ  đảm nhiệm 90% chi phí và phát triển F-35 với sự tham gia chặt chẽ của các đối tác gồm Anh, I-ta-li-a, Thổ Nhĩ Kỳ, Hà Lan, Ca-na-đa, Đan Mạch, Na Uy và Ô-xtrây-li-a.

Tại Mỹ, hãng Lockheed Martin hợp tác với Northrop Grumman (Mỹ) và BAE Systems (Anh), đang phát triển 3 phiên bản F-35, được thiết kế cho các cuộc tấn công trên bộ cũng như các sứ mệnh do thám. Theo đó, F-35A được thiết kế để thay thế F-16 và A-10 trong Không quân Mỹ; F-35B có khả năng cất cánh nhanh, hạ cánh thẳng đứng và dự kiến thay thế máy bay Harrier. Trong khi đó, F-35C dự kiến được triển khai trên các tàu sân bay để thay thế F-18.

Ngoài việc sản xuất F-35 cho quân đội Mỹ, loại máy bay tàng hình này đã được một số quốc gia khác để mắt tới. Tháng 10-2010, I-xra-en đã ký một hợp đồng mua 20 máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ để tăng cường tiềm lực quân sự của nước này. Thương vụ trị giá 2,25 tỷ USD sẽ trang bị cho I-xra-en những máy bay chiến đấu hiện đại hơn hẳn các nước ở Trung Đông trong bối cảnh căng thẳng với I-ran ngày càng tăng. Một quan chức không quân Mỹ cho biết, 20 chiếc F-35 sẽ được giao cho I-xra-en trong giai đoạn 2015 – 2017. Ngoài ra, Xin-ga-po cũng đã ký hợp đồng mua F-35 của Mỹ.

Linh Oanh