Xóa đói, nghèo nơi cuối đất

Cán bộ tăng cường tư vấn cho nông dân sử dụng vốn vay xóa đói, giảm nghèo

Những ngày đầu năm, đất trời Cà Mau trong xanh. Đến các đồn biên phòng, chúng tôi như được tắm mình trong hương tràm thơm ngát. Nơi cửa biển, hay trong rừng đước, rừng tràm, các chiến sĩ biên phòng, ngoài nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới biển, tham gia giữ gìn những cánh rừng ngập mặn, còn tích cực cùng người dân chống đói nghèo.

Khi chúng tôi vừa đặt chân đến thành phố Cà Mau, Đại tá Trần Quang Dũng, Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh Cà Mau đã thông báo: “Từ năm 1998 đến nay, các đồn biền phòng trên địa bàn tỉnh đã triển khai 9 mô hình giúp dân, trong đó có 7 dự án xóa đói, giảm nghèo, hỗ trợ vay vốn với tổng số tiền gần 2 tỷ đồng. Các dự án ở khu vực huyện Ngọc Hiển, Trần Văn Thời, U Minh đã phát huy tác dụng tốt, giúp hàng trăm hộ dân thoát nghèo và vươn lên làm giàu”.

Từ Khánh Hội, Khánh Tiến...

Hai Đồn biên phòng 696 và 698 quản lý 32,7km đường biên giới biển của 2 xã Khánh Hội và Khánh Tiến thuộc huyện U Minh. Đây là khu vực dân số đông (4.616 hộ dân với 24.468 nhân khẩu), có tỷ lệ nghèo khá cao (hơn 18%), trình độ dân trí và nhận thức của người dân còn nhiều mặt hạn chế. Người dân U Minh chân chất, thật thà, sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa, trồng rừng. Chỉ một bộ phận nhỏ làm nghề khai thác đánh bắt hải sản. Chúng tôi theo kênh rạch về Khánh Hội và Khánh Tiến. Ở đây, tiếng ghe phành phạch là âm thanh đặc trưng nhất, nó cũng như muốn nói: “Về U Minh nên đi bằng đường thủy”. Sau cơn bão số 5 (bão Linda, tháng 11-1997), người dân nơi cuối đất càng gặp nhiều khó khăn, vất vả hơn. Sống ở Khánh Hội chưa nhiều, nhưng Trung tá Vũ Mạnh Quyến, Chính trị viên Đồn biên phòng 696 lại rất am hiểu cuộc sống của bà con. Anh nói: “Cuộc sống ở đây tuy có nhiều thay đổi tốt đẹp hơn, nhưng người dân U Minh còn gian nan, vất vả lắm. Chấp hành Nghị quyết của Đảng ủy Bộ Tư lệnh Biên phòng và chỉ thị của lãnh đạo biên phòng tỉnh, chúng tôi đã cử cán bộ đến xã, cùng địa phương lập các dự án kinh tế-xã hội, giúp các hộ có hoàn cảnh khó khăn thoát nghèo”.

Thế là từ năm 1998, hàng chục lượt cán bộ tăng cường đã được hai Đồn biên phòng 696 và 698 cử xuống các thôn ấp nắm tình hình, khảo sát thực tế với địa phương và xây dựng 3 dự án hỗ trợ vay vốn cho 63 hộ dân với tổng số tiền là 285 triệu đồng, xây dựng 4 dự án xóa đói, giảm nghèo cho 138 hộ dân, với tổng số tiền là 320 triệu đồng. Trung tá Vũ Mạnh Quyến cho biết thêm: “Việc vay vốn giúp bà con chưa phải là vấn đề phức tạp, điều đáng nói là dân trí của người dân còn thấp. Nếu đưa tiền cho họ, mà không hướng dẫn họ cách làm ăn thì "mất" cả chì lẫn chài”.

Để các dự án đạt được hiệu quả cao, Đồn biên phòng đã phối hợp với địa phương xác định đối tượng cần vay, đề ra những chủ trương, biện pháp giúp bà con xóa đói, giảm nghèo. Cán bộ tăng cường của các đồn đi đến từng nhà dân cần vay vốn để khảo sát, sau đó tư vấn cho người dân sử dụng đồng vốn đầu tư vào ngành nghề có hiệu quả. Hằng ngày và cả những buổi tối, họ tận tình hướng dẫn bà con kỹ thuật chăn nuôi bò, nuôi dê, nuôi gia cầm, nuôi heo và trồng lúa, trồng rừng. Nhiều chiến sĩ còn xắn tay áo, thức suốt đêm để trông heo đẻ giúp dân. Có người vác cuốc ra đồng, cùng bà con vỡ đất trồng lúa, trồng hoa màu. Sau gần 2 năm giải ngân, hơn 95% số hộ được vay vốn đã hoàn trả được cả vốn lẫn lãi, gần 69% hộ dân đã có tích lũy để tái sản xuất. Ngoài việc giúp dân được vay vốn xóa đói, giảm nghèo, các Đồn biên phòng ở U Minh còn tham gia giúp Hội Cựu chiến binh địa phương giải ngân 2 dự án xóa đói, giảm nghèo cho 790 hội viên với số tiền hơn 3,8 tỷ đồng, giúp Hội phụ nữ giải ngân 5 dự án hỗ trợ vốn với số tiền 269.500.000 đồng; giúp Hội Nông dân giải ngân 6 dự án với số tiền 890 triệu đồng.

... Đến Khánh Bình Tây Bắc "ốc đảo nghèo"

Trong địa bàn quản lý của Đồn biên phòng 692, xã Khánh Bình Tây Bắc là một địa phương đặc biệt khó khăn (có hơn 20% hộ nghèo). Có người đã ví “Khánh Bình Tây Bắc là một ốc đảo nghèo”. Nơi đây nghèo đến nỗi cả xã chưa có căn nhà xây, hơn 30% số hộ dân phải kiếm ăn từng bữa, nhiều đứa trẻ một tuần chỉ học ba, bốn buổi để dành thời gian lao động giúp gia đình. Xác định đây là địa bàn điểm, đồn đã cử Thiếu tá quân nhân chuyên nghiệp Vũ Đình Liệu đến tăng cường giúp địa phương giữ gìn an ninh trật tự và giúp dân xóa đói, giảm nghèo. Là người con của Nam Định, Liệu đã quen với nghề nông từ bé nên am hiểu công việc chăn nuôi, đồng áng. Có mặt ở Khánh Bình Tây Bắc, Vũ Đình Liệu đến từng hộ dân, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng và khả năng phát triển kinh tế gia đình của bà con. Ở đây mọi người gọi Liệu là “Ông Chủ nhiệm”. Từ ngày có “Ông Chủ nhiệm”, bà con Khánh Bình Tây Bắc đã được Đồn 692 đứng ra làm chủ 2 dự án, giúp 54 hộ dân vay 150 triệu đồng để phát triển kinh tế gia đình. Thiếu tá Vũ Đình Liệu kể lại: “Chúng tôi đến từng nhà tư vấn cho bà con, hướng dẫn họ cách chọn giống lúa, kỹ thuật trồng lúa, chuẩn bị chuồng trại để chăn nuôi bò, nuôi heo, nuôi dê và qui hoạch các vườn cây trái”. Chỉ gần hai năm sau, cán bộ Đồn 692 đã giúp 52 hộ dân thoát nghèo, 35 hộ dân làm ăn có lãi. Hầu hết các hộ dân được vay đã hoàn trả được cả vốn và lãi suất. Bà con ở đây ước ao: “Giá như Khánh Bình Tây Bắc có 5 anh “chủ nhiệm” như anh Liệu”.

Nghiên cứu giống cây trồng giúp dân xóa nghèo

Các Đồn biên phòng ở Cà Mau đa số đóng quân ở các địa phương khó khăn, do vậy, công tác xóa đói, giảm nghèo bao giờ cũng được cán bộ, chiến sĩ rất quan tâm. Đại tá Đoàn Binh Chuyển, Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Cà Mau xác định: “Giúp dân phát triển kinh tế-xã hội là một trong những nhiệm vụ quan trọng”. Năm nào Bộ đội Biên phòng Cà Mau cũng cử gần 100 cán bộ, chiến sĩ tăng cường đến các địa bàn khó khăn. Họ được coi là những “vệ tinh”, những “nhân tố” trong cuộc chiến chống đói nghèo nơi cuối đất.

10 năm chung lo điện, nước, đường, nhà...

Suốt 10 năm qua, tại nhiều địa phương của huyện U Minh, Năm Căn, Ngọc Hiển, Trần Văn Thời… Bộ đội Biên phòng tham gia tích cực các chương trình xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế-xã hội của Chính phủ, nhất là chương trình 134, 135. Điển hình là việc triển khai thành công dự án đường điện trung thế về Đồn 698 với vốn đầu tư của Bộ Quốc phòng hơn 2 tỷ đồng. Đây là một công trình lớn, triển khai trên địa hình phức tạp toàn sình lầy và rừng ngập mặn. Đồn 698 nằm gần con kênh Tiểu Dừa. Những năm trước đây, buổi sáng người dân mở mắt ra chỉ trông thấy rừng tràm. Khi mặt trời lặn xuống vùng biển phía Tây, cả một vùng rộng lớn chìm trong màn đêm đen kịt. Những nhà khá giả thì có đèn măng-xông thắp sáng, còn những hộ nghèo chỉ thắp bằng đèn dầu, hay đèn cầy. Thành công của dự án này không chỉ mang điện về Đồn 698, mà còn giúp 900 hộ dân ở xã Khánh Tiến, huyện U Minh được sử dụng điện lưới quốc gia. Đến các thôn ấp của xã Khánh Tiến bây giờ, người ta không chỉ thấy ánh điện chan hòa nơi nơi, nghe tiếng máy xát gạo mà còn có thể xem những trận bóng đá cuối tuần trên ti-vi. Ở các huyện vùng biển Cà Mau, tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch rất ít. Tuy nhiên, để triển khai những dự án này vô cùng khó khăn, như thiếu kinh phí, địa bàn phức tạp, dân cư ở phân tán… Với quyết tâm cao, Bộ đội Biên phòng Đồn 676 (đóng ở xã Tân Ân, huyện Ngọc Hiển), Đồn 692 (huyện Trần Văn Thời) đã thực hiện thành công 2 hệ thống cấp nước sạch cho đồn và nhân dân địa phương với tổng số vốn là 2,5 tỷ đồng.

Ngoài các dự án lớn giúp địa phương phát triển hạ tầng cơ sở, Bộ đội Biên phòng Cà Mau còn tích cực tham gia làm đường giao thông, cải tạo các công trình thủy lợi, đào tạo nghề, tạo việc làm, làm nhà đại đoàn kết, sửa chữa trường học, trạm y tế cho dân. Từ năm 1998 đến nay, các Đồn biên phòng đã giúp gần 500 lao động có việc làm trên địa bàn biên giới biển, hàng ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ đã tham gia hơn 500 ngày công để giúp các địa phương làm được 230km đường giao thông nông thôn, cải tạo hơn 300km kênh mương và làm được gần 100 cây cầu mới thay cho các cầu khỉ… Trong điều kiện còn nhiều khó khăn, thiếu thốn về đời sống sinh hoạt, công tác cũng như khó khăn ở hậu phương quân đội, các chiến sĩ biên phòng Cà Mau vẫn tích cực tham gia đóng góp tiền để làm 3 căn nhà tình nghĩa, 10 căn nhà đại đoàn kết cho nhân dân.

Để tiếp tục cùng địa phương phát triển kinh tế-xã hội ngày càng tốt hơn, Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh Cà Mau đã lên kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao kiến thức về tổ chức sản xuất-kinh doanh cho cán bộ tăng cường của các đồn biên phòng. Một số cán bộ được cử đi học về công tác khuyến nông của tỉnh và của khu vực. Thời gian tới, Bộ đội Biên phòng Cà Mau sẽ tiếp tục triển khai nhiều dự án giúp dân xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế-xã hội, nhất là việc triển khai xây dựng gần 100 căn nhà “Đại đoàn kết” cho nhân dân vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng. Đúng như lời nhận xét của đồng chí Bùi Công Bửu, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau: “Bộ đội Biên phòng là một trong những nhân tố chủ lực, cùng chính quyền và nhân dân tỉnh Cà Mau, hăng hái trên mặt trận chống đói nghèo và phát triển kinh tế-xã hội”.

Bài và ảnh: LÊ PHI HÙNG