QĐNĐ Online - Nếu phải định nghĩa lại từ 'vỉa hè' thì các học giả khi biên soạn từ điển tiếng Việt, có lẽ sẽ phải bổ sung, chú thích thêm vài dòng nữa mới làm cho người đọc hiểu hết được ý nghĩa của vỉa hè trên đường phố. Vậy, hiện nay, vỉa hè được làm và sử dụng như thế nào? Tất cả chúng ta đều thấy, vỉa hè đang được sử dụng không đúng mục đích, cả về khái niệm lẫn thực tế.

Vỉa hè bị đào xới đến bao giờ?

Đã có rất nhiều bài báo nói về chuyện vỉa hè của Hà Nội bị đào xới nhiều lần nhưng xem ra chuyện này sẽ còn tiếp diễn(?!) Năm 2010 là một năm kỷ lục về việc vỉa hè Hà Nội được đào lên lát lại, với rất nhiều tuyến phố, gạch block mới được thay thế cho gạch cũ. Tuy chúng chưa thực sự hỏng và đáng phải bỏ đi. Những chuyện đó dù sao cũng có thể chấp nhận được, bởi vì năm 2010 là năm kỷ niệm Đại lễ 1000 năm Thăng Long Hà Nội, nên bộ mặt của Thủ đô cũng cần phải được đầu tư, thay đổi.

Vỉa hè trên đường Phạm Hùng đang được đào lên để lát lại.

 

Thế nhưng, mới chỉ chưa đầy một năm trôi qua đã có rất nhiều tuyến phố vỉa hè bị xuống cấp nghiêm trọng, sụt lún gây khó khăn và nguy hiểm cho người đi bộ như phố Thái Hà, Láng Hạ, Lê Hồng Phong... Mấy ngày nay, trên đường Phạm Hùng, đường Láng, vỉa hè cũng đang được đào lên để lát lại.

Trao đổi về vấn đề này, Thạc sỹ Hoàng Minh Giang, giảng viên trường Đại học Xây dựng cho biết: "Có 3 yếu tố dẫn đến việc vỉa hè xuống cấp và thường phải làm lại. Thứ nhất, do quy hoạch không đồng bộ, các công trình như: đường điện, đường nước, cáp dây thông tin được thi công thiếu sự đồng nhất về mặt thời gian nên dẫn đến vỉa hè bị đào lên sau khi đã được hoàn thiện  . Thứ hai, do ý thức của người dân khi sử dụng vỉa hè, những gia đình ở mặt phố thường cố tình xây dựng những bậc lên xuống tràn ra vỉa hè dẫn đến hiện tượng sụt lún. Thứ ba, do quá trình thi công, các nhà thầu làm nền không tốt trước khi lát gạch dẫn đến việc vừa lát xong một thời gian đã bị xuống cấp. Ngoài ra, người dân còn có một thói quen xấu, khi tắc đường thì tràn lên vỉa hè để đi".

Với những lý do trên, xem ra vỉa hè Hà Nội sẽ mãi là một công trình dang dở, chưa được hoàn thiện.

Vỉa hè bị chiếm dụng

Phương tiện đi lại của người dân chủ yếu là xe gắn máy nên số lượng người đi bộ trên đường phố ít hơn. Chính vì vậy nên hè phố trở thành địa điểm lý tưởng cho người dân lấn chiếm, kinh doanh trên vỉa hè. Quy định xử phạt hành chính về việc lấn chiếm lòng đường vỉa hè đã có nhưng khi thực hiện vẫn gặp phải một số khó khăn vì không ghi cụ thể mức phạt của từng hành vi lấn chiếm vỉa hè, lòng đường. Ví dụ như xử phạt người bán nước và chủ một địa điểm trông giữ xe ô tô trên vỉa hè cùng một mức phạt tới 25 triệu đồng thì rõ ràng người bán nước sẽ không thể nộp phạt được.

Chiếc xe lăn không thể tìm được lối đi vì ba chiếc ô tô dàn hàng ngang trên vỉa hè.

 

Trên rất nhiều tuyến phố tại thủ đô Hà Nội, xe gắn máy, ô tô đỗ trên vỉa hè nhưng lại không bị xử phạt. Tình hình xử phạt của các lực lượng chức năng đối với phương tiện giao thông đỗ không đúng quy định được thực hiện khá tốt sau khi Nghị định 34/2010/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ có hiệu lực. Nhưng đến nay, do có quá nhiều các phương tiện giao thông vi phạm, đặc biệt là xe gắn máy nên mọi chuyện đang bị buông lỏng.

Trên phố Phan Đình Phùng, Hòe Nhai, rất nhiều quán cà phê ngang nhiên bầy bàn ghế ra vỉa hè để bán hàng. Theo quan sát của chúng tôi, mỗi khi có lực lượng chức năng đi qua chủ quán ra hiệu cho khách hàng đi vào trong nhà vài phút chờ cho lực lượng này đi, sau đó lại cho khách hàng ngồi tràn ra vỉa hè. Không hiểu do lực lượng chức năng buông lỏng quản lý hay do các chủ quán "nhờn" luật nên dẫn đến hiện tượng trên?

Tại phố Doãn Kế Thiện, cả một đoạn vỉa hè là các quán hàng bán đồ nhậu với vải bạt và biển hiệu được dựng lên rất chắc chắn, không tạm bợ như một số nơi khác. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, hàng tháng mỗi hộ kinh doanh đồ ăn phải nộp lại cho một người phụ nữ tên Uyển số tiền là 2 triệu đồng. Hỏi thu tiền cho ai thì người này nhất định không nói(?!).

Để đường thông, hè thoáng, cần phải có sự quyết tâm của cả xã hội, sự quyết liệt của cơ quan chức năng. Nhưng xem ra với những vấn đề nêu trên thì trong tương lai vỉa hè Hà Nội vẫn chỉ phục vụ cho việc kinh doanh, chỗ đỗ ô tô, xe máy mà không thuộc về người đi bộ.

Bài, ảnh: Việt Cường