QĐND - Những năm qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Quảng Trị đã có nhiều dự án góp phần nâng cao thu nhập của người dân nông thôn. Tuy nhiên, có những mô hình triển khai kém hiệu quả hoặc không khả thi, khiến đời sống người dân vốn đã khó khăn, nay lại càng khó khăn thêm… Dự án “Cá-lúa” ở Hợp tác xã (HTX) Thượng Thắng thuộc thị trấn Gio Linh, huyện Gio Linh (Quảng Trị) là một ví dụ.

Ngày 28-8-2014, Báo Quân đội nhân dân nhận được đơn của một số hộ dân thị trấn Gio Linh kiến nghị về Dự án “Cá-lúa” do Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị làm chủ đầu tư, Công ty TNHH Hoàng Nguyên là đơn vị thi công. Theo hợp đồng và thỏa thuận với xã viên thì kể từ khi triển khai, sau 3 tháng dự án sẽ hoàn thành và bàn giao. Thế nhưng đến thời điểm hiện tại (sau gần 5 năm), dự án vẫn còn dang dở. Sự chậm trễ đó khiến hàng chục héc-ta ruộng bị bỏ hoang. Cuộc sống của người dân vốn khó khăn, nay lại càng khó khăn.

Sau khi nhận được đơn thư khiếu nại, ngày 30-8, Báo Quân đội nhân dân đã gửi Công văn số 958/BĐ-CTV đề nghị Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị trả lời vấn đề bạn đọc nêu. Sau đó, tòa soạn nhận được Công văn số 1209/SNN-TTr do ông Lê Bình, Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị ký. Xét thấy nội dung trả lời của Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị có nhiều vấn đề mâu thuẫn với đơn thư của người dân, Báo Quân đội nhân dân đã cử phóng viên vào Quảng Trị để điều tra làm rõ.

Chiều 30-10, về vùng dự án “Cá-lúa” của HTX Thượng Thắng, chúng tôi đã tận mắt chứng kiến một thực trạng đáng buồn. Gần chục héc-ta trong vùng dự án cỏ dại mọc um tùm, phần lớn ngập sâu trong nước. Hệ thống đập tràn sạt lở nghiêm trọng, mương dẫn nước bằng nhựa mục nát, trơ đáy, không hề có giọt nước nào. Cả một vùng rộng lớn ruộng đất bị bỏ hoang, không thấy người dân trồng lúa và thả cá.

Mương máng hư hỏng, trơ đáy không hề có một giọt nước.

Sáng 31-10, chúng tôi đến Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị. Ông Lê Bình, Phó giám đốc Sở, giao cho ông Tạ Quang Linh, Chánh thanh tra làm việc với chúng tôi. Tại buổi làm việc, ông Tạ Quang Linh trả lời: “Chịu trách nhiệm chính vấn đề này là anh Nguyễn Xuân Lợi và anh Lê Bình. Hồi đó anh Lợi làm kế toán trưởng dự án “Cá-lúa”, anh Bình phụ trách chung". Theo ông Linh, dự án “Cá-lúa” ở HTX Thượng Thắng do Sở NN&PTNT làm chủ đầu tư là dự án hỗ trợ nên chỉ hoàn thành phần đê bao và đã bàn giao cho HTX Thượng Thắng vào ngày 25-7-2012. Phần còn lại HTX Thượng Thắng phải làm là hệ thống đê nội bộ, nạo vét, san lòng ao nuôi và cống thoát. Kinh phí để hoàn thành các hạng mục còn lại là 248 triệu đồng do người dân đóng góp. Thế nhưng do năng lực của Chủ nhiệm HTX Thượng Thắng yếu kém nên không thể huy động được nguồn kinh phí để hoàn thành nốt các hạng mục còn lại. Ông Linh khẳng định, đến nay dự án “Cá-lúa” coi như thất bại, lỗi này do HTX Thượng Thắng và UBND thị trấn Gio Linh đã không tổ chức và huy động được sức dân (!?).

Trở lại Gio Linh, chúng tôi được ông Nguyễn Đình Thành, Chánh văn phòng UBND huyện cho biết: “Để xảy ra tình trạng khiếu kiện lâu nay là do người dân quá bức xúc. Tôi hoàn toàn tin ở nhân dân, chứ không thể nói người dân thiếu ý thức, thiếu tinh thần hợp tác. Sở NN&PTNT đưa Dự án về thì huyện phải thực hiện, còn hợp lý hay không thì chúng tôi khó trả lời. Lỗi này là do công tác điều hành, quản lý của UBND thị trấn Gio Linh và HTX Thượng Thắng quá yếu kém".

Với tư cách là cán bộ chuyên môn, ông Lê Văn Toàn, Phó trưởng phòng NN&PTNT huyện Gio Linh cho rằng: Dự án khó có thể trở thành hiện thực. Trước mắt, nên huy động kinh phí và sức dân san lấp mặt bằng, trả lại hiện trạng ban đầu để người dân trồng lúa. Còn nếu kết hợp nuôi cá sẽ  khó thực hiện, bởi diện tích ruộng, đất trong lòng hồ do nhiều hộ gia đình làm chủ sở hữu, nếu nuôi cá thì lấy ai quản lý, lấy ai bảo vệ, tất yếu sẽ xảy ra tình trạng “cha chung không ai khóc”.

Chúng tôi về làm việc với UBND thị trấn Gio Linh. Ông Nguyễn Quốc Khánh, Chủ tịch UBND thị trấn trả lời: “UBND thị trấn có trách nhiệm quản lý, định hướng, động viên nhân dân phối hợp thực hiện. Khi lập hồ sơ đề án, UBND thị trấn có xác nhận và tạo điều kiện để chủ đầu tư và đơn vị thi công thực hiện dự án. Đơn vị trực tiếp làm việc với chủ đầu tư là HTX Thượng Thắng. Để xảy ra tình trạng như hiện nay trách nhiệm thuộc về Ban quản lý HTX Thượng Thắng!”.

Như vậy, nội dung người dân phản ảnh trong đơn khiếu nại là hoàn toàn đúng sự thực. Dự án “Cá-lúa” ở thị trấn Gio Linh triển khai từ cuối năm 2009 đến nay vẫn chưa hoàn thành khiến bà con xã viên mất ruộng, bỗng dưng bị thất nghiệp, nhiều người đã phải đi bốc vác, phụ hồ, đời sống trở nên bấp bênh. Trong khi đó, các cơ quan chức năng của thị trấn Gio Linh, UBND huyện Gio Linh và tỉnh Quảng Trị vẫn chưa có biện pháp hữu hiệu khắc phục tình trạng nêu trên. Thậm chí họ còn đùn đẩy trách nhiệm cho nhau theo kiểu “Trăm dâu đổ đầu… hợp tác xã”. 

Chúng tôi đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Trị cần quan tâm, quyết liệt chỉ đạo Sở NN&PTNT, UBND huyện, UBND thị trấn Gio Linh khẩn trương triển khai các biện pháp đưa Dự án “Cá-lúa” vào hoạt động để xã viên có diện tích gieo cấy, tăng thu nhập cho gia đình, cải thiện đời sống. Trường hợp nếu dự án không tiếp tục thực hiện thì phải huy động các nguồn lực tiến hành san lấp mặt bằng, dồn điền đổi thửa, cấp lại ruộng cho nhân dân để sớm chấm dứt tình trạng khiếu kiện phức tạp, kéo dài.

Bài và ảnh: PHAN TIẾN DŨNG