QĐND - Những năm gần đây, cùng với việc đô thị hóa khu vực nông thôn, TP Hồ Chí Minh đã đầu tư nâng cấp, xây mới nhiều chợ truyền thống khang trang, hiện đại ở các quận, huyện ngoại thành. Tuy nhiên, hầu hết các chợ hoạt động không hết công suất, thậm chí nhiều chợ bị bỏ trống, gây lãng phí lớn.

Có mặt tại chợ Tân Phú (phường Tân Phú, quận 9) vào một buổi sáng đầu tuần, chúng tôi quan sát thấy không đến 10 tiểu thương buôn bán. Chợ Tân Phú được xây dựng từ năm 2004 với quy mô gần 4000m2 và kinh phí gần 2,3 tỷ đồng. Được biết, khi chợ vừa xây dựng xong, cũng có vài ki-ốt mở cửa buôn bán nhưng chưa đầy một tháng sau, các tiểu thương đã ngưng bán vì không có khách mua.

Bác Nguyễn Văn Toàn, người dân sống gần chợ Tân Phú nhiều năm nay cho biết: “Khu vực chợ nằm biệt lập với khu dân cư, đường vào chưa xây dựng lại xa đường chính khiến người dân không thiết tha vào chợ. Trong khi chợ tự phát gần đường lớn đáp ứng được tiêu chí nhanh, tiện lợi cho cả người bán và người mua”.

Các sạp hàng chợ Tân Phú, quận 9, TP Hồ Chí Minh bỏ trống gần 10 năm qua.

Tương tự, chợ Long Trường (phường Long Trường, quận 9) được xây dựng với kinh phí gần 5 tỷ đồng, rộng khoảng 8000m2, hoạt động từ nhiều năm nhưng hiện nhiều sạp hàng vẫn bỏ trống. Còn chợ Phú Hữu (phường Phú Hữu, quận 9) nằm trên khu đất rộng hơn 2000m2 với 164 sạp hàng. Sau 3 năm hoàn thành, chỉ còn  chưa đến 10 gian hàng hoạt động.

Điển hình trong nhóm chợ xây mới không hiệu quả phải kể đến chợ Thạnh Mỹ Lợi (quận 2) được xây dựng với kinh phí gần 30 tỷ đồng nhưng rơi vào cảnh đìu hiu. Chợ được xây dựng hai tầng gồm 233 sạp, ki-ốt và tầng hầm giữ xe rộng rãi, hoạt động cuối năm 2013. Thế nhưng hằng ngày, chợ cũng chỉ có vài chục quầy hàng mở cửa. Trao đổi với Ban quản lý chợ Thạnh Mỹ Lợi, chúng tôi được biết, chợ được xây dựng để tái bố trí cho các tiểu thương thuộc diện di dời, giải tỏa của chợ An Khánh, chợ Thủ Thiêm. Theo ông Nguyễn Tuấn Dương, Phó trưởng ban Quản lý chợ Thạnh Mỹ Lợi, nguyên nhân khiến chợ bỏ trống nhiều là do khu vực này đa số là các biệt thự, dân lao động ít nên nhu cầu vào chợ mua sắm không cao. Người có điều kiện thì đi siêu thị hoặc các trung tâm mua sắm khác”.

Thực tế trên cho thấy, việc xây dựng mới các chợ tại vị trí không phù hợp với nhu cầu mua sắm, giao thông, điều kiện phân bố dân cư… là nguyên nhân lớn ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của chợ. Ông Trần Văn Sơn, Trưởng phòng Kinh tế quận 9, cho biết: “Thời gian tới, quận tiếp tục phối hợp với phường vận động tiểu thương vào các chợ, đồng thời phối hợp với chủ đầu tư triển khai tu sửa chợ để thúc đẩy kinh doanh”. Còn bà Huỳnh Thị Thanh Hiền, Phó chủ tịch UBND quận 2, khẳng định: “Chúng tôi rất chia sẻ những khó khăn của tiểu thương, hiện UBND quận đã làm việc với Công ty TNHH NTV Dịch vụ Công ích quận 2 xem xét, từng bước có những biện pháp tháo gỡ đối với những kiến nghị của tiểu thương”.

Điều nghịch lý là chợ mới khang trang thì không có khách mua, còn những chợ tự phát, thậm chí lấn chiếm lòng, lề đường làm nơi buôn bán thì lúc nào cũng đông đúc, tấp nập. Bà Lê Ngọc Đào, Phó giám đốc Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh cho biết, chợ xây mới hiện đại hoạt động không hiệu quả hay bị bỏ hoang là do chủ đầu tư đã không nghiên cứu kỹ về tập quán, thói quen của người dân... Thiết nghĩ, để giải quyết tình trạng này, trước mắt, từng địa phương phải kiên quyết giải phóng các chợ tự phát, buôn bán lấn chiếm lòng, lề đường. Về lâu dài, cần rà soát toàn diện hiệu quả hoạt động của các chợ xây mới để có biện pháp củng cố hạ tầng đồng bộ hoặc chuyển đổi công năng để tránh lãng phí.

Bài và ảnh: LÊ HÙNG KHOA