QĐND Online - Trên con đường đang làm dở từ Quốc lộ 12 vào trung tâm huyện Mường Tè (Lai Châu), anh bạn tôi cứ mê mẩn ngắm những trảng rừng ven đường và luôn miệng thốt lên: “rừng Mường Tè đẹp thật!”. Mấy năm gần đây, diện tích rừng của huyện liên tục được mở rộng, tỷ lệ độ che phủ được nâng lên, tình trạng phát nương làm rẫy, đốt rừng đã giảm dần và năm 2008 đã không còn vụ cháy rừng nào. Rừng Mường Tè đã xanh hơn bởi người dân có rừng đã bắt đầu sống được, no ấm hơn nhờ rừng.

Nếu ai cách đây 10 năm đã một lần vào xã Mù Cả, nay trở lại chắc sẽ ngỡ ngàng bởi cảnh vật chẳng mấy thay đổi, nhất là những cánh rừng già. Người Hà Nhì ở đây vốn đã biết cách sống hòa đồng với thiên nhiên, dựa vào rừng để phát triển mà không gây tổn hại cho màu xanh ấy, thậm chí họ còn có cả tục lệ cúng rừng, mỗi bản đều có một khoảnh rừng thiêng, rừng cấm. Ông Pờ H’Lóng Tư trước đây đã từng làm cán bộ xã, ở bản Mù Cả cho biết: “Mấy năm nay, Nhà nước quan tâm hơn nên đã nâng tiền bảo vệ rừng lên nên bà con bảo vệ rừng tốt hơn trước nhiều lắm. Thú rừng trước đây bỏ đi hết do con người đốt rừng nhiều quá nay đã bắt đầu thấy những vết chân, dấu phân của chúng trở lại rồi. Có gia đình được nhận cả chục triệu đồng tiền bảo vệ rừng mỗi năm nên trách nhiệm người dân với rừng cao lắm. Cả cộng đồng cùng bảo vệ nên rừng ở đây không bị phá hại nhiều”.

Rừng Mường Tè đã và đang được bảo vệ tốt

Trong một chuyến công tác tại xã Pa Vệ Sủ, điều chúng tôi ghi nhận được khi tiếp xúc với người dân, cán bộ xã là nhờ có chính sách của Nhà nước mà người dân đã có thêm một khoản thu nhập kha khá từ việc bảo vệ rừng. Không chỉ vậy, khi bảo vệ được rừng thì việc tận dụng tán rừng để phát triển diện tích thảo quả đang là một hướng đi tích cực được bà con nhân dân ở đây vận dụng để phát triển kinh tế. Rừng ở đây được người dân bảo vệ rất “chặt” nên 3 năm nay không có một vụ đốt rừng, cháy rừng nào xảy ra, đồng thời diện tích thảo quả của xã ngày một tăng. Ông Lỳ Lý Hừ – Bí thư Đảng ủy xã cho biết: “Nhà nước đã nâng tiền bảo vệ rừng của 21 xã biên giới (tỉnh Lai Châu) từ 50 nghìn/ha lên 200 nghìn đồng/ha nên mỗi năm các hộ dân trong xã có thêm một khoản thu nhập không nhỏ từ bảo vệ rừng. Số tiền được nhận về, người dân tình nguyện gửi lại UBND xã một nửa để góp với Nhà nước đầu tư xây dựng đường giao thông liên bản, mua bò nuôi luân chuyển, mua giống thảo quả để trồng và nhiều việc có ích khác”. Cũng nhờ những thu nhập từ rừng mà ở Pa Vệ Sủ nhiều gia đình đã thoát được nghèo, khoản tiền hỗ trợ đã giúp nhiều hộ không còn phải đối mặt với cảnh đứt bữa.

Đồn biên phòng 309 (Pa Ủ) nằm trong phong cảnh hữu tình của núi non trùng điệp, dưới tán rừng. Xã Pa Ủ có 100% dân cư là người La Hủ với tập quán du canh, du cư, hễ nương rẫy bạc màu là lại phá rừng làm nương mới nên công tác giữ rừng ở đây gặp nhiều khó khăn. “Đó là điều vẫn thấy của thời gian trước đây, nay tình hình đã khác rồi. Dân trí, nhận thức của nhân dân về việc định canh định cư đã được nâng lên. Khoản tiền bảo vệ rừng cùng với các khoản hỗ trợ khác của Nhà nước hỗ trợ đồng bào La Hủ đã giúp cho nhiều hộ dân đứt bữa thường xuyên có gạo ăn, thậm chí nhiều gia đình đã mua được đồ dùng vật dụng hiện đại từ rừng đấy” – Thiếu úy Nguyễn Ngọc Tiến - Đội trưởng đội Vận động quần chúng của đồn tâm sự với chúng tôi. Được sự vận động của các cấp, các ngành, sự đầu tư tập trung của Nhà nước, vùng đất nghèo khó nhất huyện đã và đang “lột xác” thành một “hình hài” mới. Tập quán du canh du cư được thay đổi, người dân đã thôi phá rừng, bắt đầu chuyển sang sản xuất lúa nước nên rừng ở Pa Ủ được bảo vệ và xanh hơn rất nhiều.

Những ngày cuối năm, chúng tôi đến bản Tâm Biên, thăm nhà Phó chủ tịch UBND xã Ly Phì Hừ khi anh đang cùng vợ chuyển những bao thóc đã phơi khô vào kệ. Anh cho biết năm nay sẽ là năm ăn tết lớn của người La Hủ trên đất này. Khoản tiền bảo vệ rừng của nhà nước đã góp phần làm nên một cái tết lớn. Rừng đã làm cho đất này no ấm.

Xã Mường Tè là một trong số những địa phương phát triển nhất của huyện. Đã 8 năm nay nhân đân trong xã chuyển hẳn sang trồng lúa nước, không còn đốt nương làm rẫy nữa. Nhờ tích cực thâm canh tăng vụ, áp dụng các tiến bộ khoa học mới về giống lúa, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thời vụ gieo cấy nên chưa năm nào xã Mường Tè rơi vào tình trạng đói. Công tác giữ rừng ở đây nhờ vậy đã được làm rất tốt. Nhiều năm liền và nhất là những năm gần đây xã đã không còn xảy ra hiện tượng cháy rừng. Khi nhà nước có chương trình bảo vệ rừng và cấp thêm tiền bảo vệ thì công tác giữ rừng càng được chú trọng…

Đâu đâu cũng thấy không khí rộn ràng chuẩn bị cho một cái Tết mới. Ai cũng phấn khởi, vui mừng vì Tết năm nay to hơn năm trước. Năm nay người dân Mường Tè lại có thêm một cái tết ấm no…

Bài, ảnh: Khánh Kiên