QĐND - Hơn 13 năm thực hiện nhiệm vụ, Đoàn kinh tế quốc phòng Quảng Sơn (Công ty TNHH - MTV Cà phê 15 - Quân khu 5) đã tạo nên diện mạo mới cho vùng đất nghèo khó vào loại bậc nhất ở Tây Nguyên.

Huy động nguồn lực xây dựng hạ tầng

Đoàn kinh tế quốc phòng Quảng Sơn thành lập năm 2000, có nhiệm vụ xây dựng Khu kinh tế quốc phòng (KTQP) Quảng Sơn, huyện Đắc G’long (Đắc Nông). Trong đó, nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng tiềm lực quốc phòng, quản lý bảo vệ hơn 6 nghìn ha rừng tự nhiên; đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ định canh, định cư, di dân cư kinh tế mới và ổn định dân di cư tự do; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở gắn với phát triển sản xuất kinh doanh.

Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Nguyễn Văn Thuyên, Đoàn trưởng và Trung tá Lê Tiến Diện, Phó đoàn trưởng Đoàn cho biết: Từ năm 2000 trở về trước, khi chưa triển khai xây dựng Khu KTQP thì vùng đất Quảng Sơn còn vô vàn gian khó: Giao thông từ xã đến huyện và tỉnh cách trở; đây còn là vùng trắng về cơ sở hạ tầng như điện, đường, trường, trạm, thủy lợi. Địa bàn xã Quảng Sơn nổi lên là điểm nóng về di dân tự do và tệ nạn chặt phá rừng trái phép. Cuộc sống của đại đa số hộ dân thuộc diện đói nghèo và thường xuyên bị dịch bệnh hoành hành. Chính vì vậy, ngay từ những ngày đầu thành lập, đơn vị đã khẩn trương triển khai thực hiện nhiệm vụ với quan điểm lãnh đạo của Đảng ủy, chỉ huy Đoàn là: Huy động mọi nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, ổn định đời sống nhân dân trong vùng dự án; ngăn chặn và đi đến chấm dứt nạn chặt phá rừng trong lâm phần đơn vị quản lý; việc nào cấp ủy, chính quyền và người dân địa phương cần hỗ trợ thì tập trung làm trước.

Vận động bà con dân tộc thiểu số khu kinh tế mới Đắc Snao trồng rừng.

Với quan điểm lãnh đạo, chỉ huy đúng và sát yêu cầu thực tiễn, đồng thời tạo được sự đồng thuận của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương, tranh thủ được sự hỗ trợ của Bộ Quốc phòng, Quân khu 5 và Công ty TNHH - MTV Cà phê 15, nên hơn 13 năm qua Đoàn KTQP Quảng Sơn đã triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao, tạo 5 khâu đột phá. Cụ thể, Đoàn đã huy động các nguồn đầu tư hơn 90 tỷ đồng xây dựng 71,6 km đường giao thông nội vùng, 5 hồ đập thủy lợi, 1 bệnh xá quân y với 10 giường bệnh, 1 trường tiểu học, 1 khu nhà ở cho giáo viên; khoan 6 giếng nước và đào 66 giếng khơi; thi công đường điện trung hạ áp cho khu kinh tế mới Đắc Snao (thôn Đắc Snao 1, Đắc Snao 2) và khu kinh tế mới Hà Tây (thôn Hà Tây). Ngoài ra, Đoàn còn tranh thủ nguồn đầu tư, hỗ trợ của trên, xây dựng nhà chỉ huy Đoàn bộ, nhà chỉ huy Đại đội 53 và nhà chỉ huy Đội 19 với kinh phí hơn 14,4 tỷ đồng. Những công trình hạ tầng Đoàn KTQP Quảng Sơn huy động đầu tư xây dựng đã tạo diện mạo mới cho vùng đất Quảng Sơn, mang lại những thuận lợi căn bản cho phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm đời sống cho hàng trăm hộ dân địa phương và bà con trong vùng dự án. Trao đổi với chúng tôi về những đóng góp của Đoàn KTQP Quảng Sơn, ông Trần Thanh Chương, Chủ tịch UBND xã Quảng Sơn nhấn mạnh: “Đoàn KTQP Quảng Sơn làm được nhiều việc thiết thực cho địa phương, trong đó nổi nhất là công tác quản lý bảo vệ tài nguyên rừng; huy động các nguồn kinh phí xây dựng cơ sở hạ tầng như đường giao thông, thủy lợi, trường học, bệnh xá, đường điện sinh hoạt; giúp dân trong vùng dự án phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn”.

Một trong những thành tích của Đoàn KTQP Quảng Sơn được cấp ủy, chính quyền địa phương ghi nhận là công tác bảo vệ rừng. Thực tế cho thấy, vùng Tây Nguyên cũng như tỉnh Đắc Nông lâu nay tình trạng chặt phá rừng làm rẫy, khai thác lâm sản trái phép diễn biến phức tạp với nhiều điểm nóng. Ngay cả rừng trên địa bàn xã Quảng Sơn do các đơn vị khác quản lý cũng bị xâm hại nghiêm trọng. Nhưng Đoàn KTQP Quảng Sơn đã bảo vệ an toàn hơn 6 nghìn ha rừng. Theo Thiếu tá Trần Công Định, Đại đội trưởng Đại đội 531 - đơn vị chuyên trách bảo vệ rừng: “Sở dĩ đơn vị giữ được rừng là nhờ bộ đội bám rừng thường xuyên, biết bố trí tuần tra, canh gác chốt chặn nghiêm ngặt. Nhưng, nguyên nhân chính vẫn là làm tốt công tác dân vận, tuyên truyền vận động nhân dân sống gần rừng, trong rừng không chặt phá rừng, mà chung tay bảo vệ rừng!”. Được biết, từ ngày Đoàn KTQP Quảng Sơn nhận nhiệm vụ bảo vệ hơn 6 nghìn ha rừng, tình trạng phá rừng đã được ngăn chặn, việc lấn chiếm đất lâm nghiệp giảm hẳn. Trong năm 2013, đơn vị còn vận động bà con các thôn, buôn trong vùng dự án trồng được 57,4 ha rừng, nâng tổng diện tích rừng trồng của đơn vị lên hơn 187 ha.

Chăm lo cuộc sống cho nhân dân

Với quan điểm “lo cho dân trước, lo cho bộ đội sau”, từ ngày thành lập đến nay, cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên quốc phòng Đoàn KTQP Quảng Sơn đã chung tay, góp sức chăm lo ổn định cuộc sống hàng trăm hộ dân nghèo, giúp bà con định canh, định cư vững chắc. Cụ thể, đơn vị đã hỗ trợ di dân và tổ chức định canh, định cư cho hơn 600 hộ với hơn 2000 nhân khẩu trong vùng dự án, hình thành 2 khu kinh tế mới Đắc Snao và Hà Tây. Bà con trong vùng dự án được Đoàn khai hoang và cấp cho mỗi hộ dân 1 ha đất sản xuất và 1000 m2 đất ở; đồng thời đơn vị còn bàn giao hơn 14 ha cà phê chè, 6,4 ha mít cho các hộ dân, tiếp nhận một số hộ vào làm công nhân cao su. Từ năm 2011 đến nay, Đoàn đã huy động hơn 12 tỷ đồng xây dựng đường giao thông, đường điện sinh hoạt, hồ đập thủy lợi cho 2 khu kinh tế mới Đắc Snao và Hà Tây. Bây giờ, bộ mặt nông thôn mới các thôn Hà Tây, Đắc Snao xã Quảng Sơn đã thực sự đổi mới, đường cấp phối, điện thắp sáng đã đến từng nhà. Tìm hiểu cuộc sống của người dân thôn Đắc Snao 1, anh Giàng Xuân Sềnh, thôn trưởng cho biết: “Hầu hết bà con thôn Đắc Snao 1 là đồng bào dân tộc thiểu số di cư tự do từ các tỉnh miền núi phía Bắc vào địa bàn các xã thuộc huyện Đắc G’long thời điểm năm 2001. Ban đầu, mới vào bà con ở trong rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp và phá rừng làm rẫy, cuộc sống vô cùng khó khăn, thiếu đói, bệnh dịch quanh năm, trẻ nhỏ thất học, 100% thuộc diện nghèo. Đến năm 2004, bà con được Đoàn KTQP Quảng Sơn tạo điều kiện đón vào vùng dự án, được thụ hưởng nhiều chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước và Quân đội. Nhờ vậy, từ 100% hộ nghèo, 100% hộ ở nhà tạm trước khi vào vùng dự án, đến năm 2014 này trong tổng số 139 hộ (733 nhân khẩu)  còn 71% hộ nghèo, 40% hộ ở nhà tạm; 99% hộ có xe máy, 100% hộ có ti vi và có điện sinh hoạt; thôn đã có trường mầm non, trường tiểu học; xã có trường THCS - THPT và có 2 bệnh xá. Cuộc sống vơi bớt khó khăn, thôn Đắc Snao 1 phấn đấu đến năm 2020 không còn hộ nghèo!”.  Không chỉ thoát nghèo, một số hộ còn vươn lên có kinh tế khá, xây được nhà cửa khang trang như: Thào A ly, Thào A Dì, Sùng A Chúng và Giàng Xuân Sềnh. Đánh giá chung về đời sống bà con xã Quảng Sơn, Thiếu tá Nguyễn Duy Minh, Chính trị viên phó Đoàn KTQP Quảng Sơn cho biết: “Đến nay cuộc sống của bà con cơ bản ổn định và từng bước phát triển. Năm 2013, tỷ lệ hộ nghèo toàn xã còn 33,6%, giảm gần 5% so năm 2012...”.

Khám bệnh cho bà con tại Bệnh xá Đoàn KTQP Quảng Sơn.

Không chỉ chăm lo cho bà con trong vùng dự án phát triển kinh tế, với phương châm “cùng ăn, cùng ở, cùng làm” - bộ đội Đoàn KTQP Quảng Sơn còn hỗ trợ bà con trên lĩnh vực an sinh xã hội. Kết quả, đoàn đã mở 42 lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc lúa, điều, cà phê, chăn nuôi và xây dựng 22 mô hình trình diễn để nhân rộng; cấp cho bà con gần 100 con heo, bò giống và 33 nghìn cây giống các loại, tổng trị giá hơn 260 triệu đồng; hỗ trợ bà con xã Quảng Sơn hơn 26 tấn gạo cứu đói, xây dựng và trao tặng 1 nhà tình nghĩa, 1 nhà đồng đội cho hộ khó khăn về nhà ở; hàng năm tổ chức khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí tại Bệnh xá quân dân y và các thôn, buôn trong vùng dự án cho hơn 1 nghìn lượt người.

Thời điểm cuối mùa khô 2013-2014 này, khi chúng tôi về thăm đơn vị, thì Đoàn KTQP Quảng Sơn đang triển khai công tác chăm sóc hơn 185 ha cao su, chuẩn bị các điều kiện để mở rộng diện tích vườn cao su lên 900 ha trong mùa mưa tới đây; thực hiện quy hoạch làng quân nhân của Đoàn, tạo điều kiện về nhà ở cho cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên quốc phòng trong đơn vị. Đại tá Nguyễn Văn Thạch, Giám đốc Công ty TNHH - MTV Cà phê 15 tâm sự: “Sau hơn 13 năm chung tay cùng cấp ủy, chính quyền địa phương lo cho dân, nay cuộc sống của bà con đã ổn định, Đoàn KTQP Quảng Sơn mới bắt tay vào chăm lo đời sống bộ đội gắn với phát triển kinh tế, xây dựng những mô hình điểm cho địa phương nhân rộng. Dự kiến trong năm 2014 này, đơn vị huy động khoảng 10 tỷ đồng từ các nguồn vốn để đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng vùng dự án”.

Bài và ảnh: KIỀU BÌNH ĐỊNH