Quảng Bình, mưa hòa nước mắt...

QĐND - Từ đêm 11-10, ở Quảng Bình mưa tuôn không ngớt. Mưa hòa cùng nước mắt của đồng bào, đồng chí trên khắp mọi miền Tổ quốc rơi xuống dải đất miền Trung còn nghèo khó, rơi xuống Quảng Bình, quê hương vị Đại tướng của nhân dân...

Từ mờ sáng, trên các tuyến đường ở TP Đồng Hới, dòng người từ các ngả đường với đủ mọi tầng lớp nhân dân và bạn bè quốc tế đã xếp hàng lặng lẽ nhích từng bước hướng về phía trước Hội trường UBND tỉnh Quảng Bình để vào viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp-Người con ưu tú, kiệt xuất của quê hương Quảng Bình. Mưa rơi ào trên mũ, trên ô che và trên những mái đầu bạc trắng của các đồng chí cựu chiến binh, các cụ già lom khom chống gậy. Các em nhỏ khăn quàng đỏ, các bạn thanh niên đăm đắm ôm chân dung Đại tướng đứng dầm trong mưa, thổn thức...

7 giờ 30 phút, Ban Tổ chức Lễ tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp tỉnh Quảng Bình tổ chức trọng thể Lễ viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Phát biểu tại lễ viếng, đồng chí Lương Ngọc Bính, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình bày tỏ lòng tiếc thương vô hạn, đồng thời nêu bật công lao to lớn của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, dân tộc, Tổ quốc và quê hương Quảng Bình.

Có mặt tại Lễ viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, chúng tôi nhận thấy đến 6 giờ sáng, Ban tổ chức đã hoàn tất mọi công tác chuẩn bị từ bố trí lực lượng Cảnh sát giao thông phân luồng, giữ gìn an ninh trật tự; bộ phận đón tiếp, hướng dẫn bà con nhân dân; bộ phận kiểm tra an ninh, bộ phận đăng ký các đoàn đến viếng; bàn ghi sổ tang… Tất cả được chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ. Phía ngoài hội trường, dọc đoạn đường dài gần 1km từ ngã tư Bưu điện tỉnh đến Hội trường UBND tỉnh, hàng nghìn đoàn viên, thanh niên trong màu áo xanh tình nguyện đến từ các trường, các ban, ngành đoàn thể trong tỉnh xếp hàng ngay ngắn, mỗi người nâng niu di ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp trước ngực...

Lãnh đạo Quân khu 4, tỉnh Quảng Bình đến viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Hội trường UBND tỉnh Quảng Bình.

Đường phố Đồng Hới dầm trong mưa tiếc thương Đại tướng.

Các tầng lớp nhân dân chờ vào viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Dòng người đổ về Nhà lưu niệm ở làng An Xá viếng Đại tướng.

Đứng bên vòng hoa với dòng chữ “Đoàn cựu chiến binh 3 chiến dịch lịch sử Việt Nam khu vực tỉnh Quảng Bình kính viếng Đại tướng”, cô Võ Thị Huệ, ở tổ 1, tiểu khu 6, phường Đồng Sơn, TP Đồng Hới vừa nói vừa đưa tay gạt những giọt nước mắt lăn dài trên gò má nhăn nheo, nghẹn ngào: “Đại tướng đã đi rồi, từ nay người dân Quảng Bình sẽ không còn thấy nụ cười của Đại tướng mỗi khi về thăm quê!”.

Cùng xếp hàng đợi vào viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đồng chí Xổm-nựa Xổm-chăn, Phó bí thư tỉnh Khăm Muộn (Lào) không cầm được nước mắt: “Nhân dân Khăm Muộn chia sẻ đau thương này với nhân dân tỉnh Quảng Bình nói riêng, nhân dân Việt Nam nói chung. Đại tướng Võ Nguyên Giáp ra đi, nhân dân Việt Nam tiếc thương Đại tướng như thế nào, nhân dân Lào cũng tiếc thương như vậy...”.

Chúng tôi về làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, nơi có ngôi nhà mà Đại tướng đã sinh ra và lớn lên. Cây mít Đại tướng trồng hồi về thăm quê năm 1999 đang trút những chiếc lá vàng cuối cùng. Ngôi nhà ba gian, hai chái như bao nhiêu ngôi nhà ở miền Trung nghèo khó, hàng rào xanh, cắt tỉa gọn gàng và lối đi nhỏ, từ nay sẽ không bao giờ được đón những bước chân quen thuộc của Đại tướng như suốt bao năm qua nữa rồi... Nhưng trên lối đi ấy hôm nay là hàng vạn bước chân của cán bộ, nhân dân từ khắp mọi miền Tổ quốc tề tựu về mảnh sân gạch trước nhà của Đại tướng, cúi đầu thắp nén nhang, thành tâm vĩnh biệt một Người Con của làng. Khoảng sân không rộng lắm, ngôi nhà cũng thấp nhỏ nhưng đã chứa đựng vô vàn tình cảm yêu thương, thân thiết với tấm lòng thành kính của người dân cả nước đối với Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp.

Bà Đỗ Thị Bé, từng là chiến sĩ Trường Sơn trong những năm chiến tranh, hai tay ôm mặt khóc. Bà khóc, những người đồng đội của bà trong Hội truyền thống Bộ đội Trường Sơn cũng không kìm được... Ký ức chiến tranh còn đọng lại trong trái tim bà là một lần đơn vị được đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm. Những lời căn dặn của Đại tướng hôm ấy về lý tưởng chiến đấu, về tình đồng chí, đồng đội, tình người, bà vẫn con nhớ như in... Bà Võ Thị Trang, người họ hàng, gọi Đại tướng bằng cậu, vừa khóc vừa nói: "Thế là từ nay vĩnh viễn không còn nhìn thấy cậu nữa rồi. Chúng cháu nhớ cậu nhiều lắm, cậu ơi… Những gì cậu đã làm, đã dạy bảo, con cháu trong họ tộc mãi khắc ghi". Bà kể: "Cậu Giáp giản dị lắm, mỗi lần về quê chỉ ăn cơm đạm bạc với mọi người, không bày vẽ linh đình". Ông Đỗ Đức Chính, người cháu của Đại tướng kể với chúng tôi một kỷ niệm: Đến bữa, con cháu trong họ hàng mời Đại tướng: “Chúng con mời ông xơi cơm!”. Đại tướng cười: “Phải nói tiếng địa phương Quảng Bình, là mời ông ăn cơm chớ!”.

Chị Nguyễn Thị Hằng, nhân viên thuộc UBND huyện Lệ Thủy, người phục vụ ở Nhà lưu niệm Đại tướng trong những ngày qua, nói: “Hằng ngày đi trên con đường, cây cầu, bờ kè… chỗ nào cũng có bóng hình, tình cảm của Đại tướng”... Ông Võ Đại Hàm, người trong họ tộc của Đại tướng được giao nhiệm vụ trông coi nhà lưu niệm, chia sẻ: "Đại tướng là người giản dị lắm, thường lo cho mọi người. Mỗi lần về quê, Đại tướng đều trồng một cây trong vườn nhà. Nhà tôi ở liền kề đây, nên thường được Ông dặn, trồng cây thì phải chăm nó mới lớn, mới che nắng cho cát, cải tạo được đất".

Khuôn mặt sạm nắng gió của miền cát trắng, Trung tá CCB Mai Thanh Long kể: "Tôi đã được gặp Đại tướng hai lần. Một lần, khi Đại tướng vào thăm chiến trường năm 1967 và lần thứ hai là vào năm 1992. Chúng tôi được nói chuyện và bắt tay với Đại tướng, đó là một đặc ân của cuộc đời tôi". Đại úy CCB Nguyễn Khắc A, từng công tác tại Đoàn 170 Hải quân, kể về việc có lần ông vinh dự được lái tàu đưa Đại tướng đi thăm Vịnh Hạ Long. "Đêm ấy trăng đẹp lắm. Vừa dùng bữa tối xong Đại tướng nói với chúng tôi: “Cảnh đẹp quá, nên thơ quá, có ai biết hò Quảng Bình không?”. Không ai trả lời, Đại tướng biết tôi quê Quảng Bình, mới nói đùa: Phải học hò Quảng Bình đi nhé, còn mang tiếng hát quê ta cho mọi người biết!"- Ông Nguyễn Khắc A nhớ lại.

Dù còn một ngày nữa người dân Quảng Bình mới được đón Đại tướng về quê, nhưng hôm nay nhìn dòng người nối nhau tưởng như vô tận dưới cơn mưa khắc nghiệt của mảnh đất “cát trắng, gió Lào” đến viếng Đại tướng tại trụ sở UBND tỉnh Quảng Bình, mới thấy tình cảm người dân dành cho Ông. Những tình cảm và sự kính trọng ấy không gì đong đếm nổi. Xếp hàng suốt 3 giờ đồng hồ trong cơn mưa tầm tã từ 7 giờ sáng mà vẫn chưa vào viếng được, cụ Quế Thị Nhung, 80 tuổi một mình từ huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An lặn lội tìm đến Hội trường UBND tỉnh Quảng Bình từ rất sớm: “Khi nào “trông thấy” Đại tướng, tui mới về! Tui thương lắm! Hồi xưa đi dân công hỏa tuyến phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ, chưa được gặp Đại tướng nhưng tui nghe kể, tui thấy Đại tướng là người vĩ đại!”.

Ghi chép của TRẤN HOÀI, DUY THÀNH, HOÀNG HÀ, THU HÀ, NGUYỄN HÒA