Ở nơi rét nhất nước

QĐND - Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương tiếp tục thông báo thêm đợt không khí lạnh tăng cường tràn về miền Bắc. Như vậy, vùng đang có nhiệt độ thấp nhất của cả nước mà chúng tôi có mặt chắc chắn sẽ rét thêm. Hiện tại, sương mù đặc quánh trên đèo Ô Quy Hồ, băng tuyết làm gẫy cây ở Sa Pa, đường lên Y Tý gần như tê liệt vì giá lạnh… Các cấp ủy Đảng, chính quyền, lực lượng vũ trang và người dân Lào Cai  đã, đang và sẽ phải gồng mình để đương đầu với đợt băng giá mới đang ùa về…

Trâu bị chết rét ở SaPa.

Tê tái chợ thịt trâu trên đèo Sa Pa

Chiếc xe khách chạy tuyến Lào Cai - SaPa gần như bò lên đèo trong màn sương mù đặc và hơi lạnh tê cóng. Qua ô cửa kính xe mờ hơi nước, chúng tôi nhìn thấy cứ khoảng 1 đến 2km lại có vài phản thịt trâu đỏ quạch bày ven đường. Những tảng thịt ngổn ngang, đọng hơi sương lạnh toát, tê tái như nỗi buồn hiển hiện trên gương mặt người nông dân tần tảo trên dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ. Tôi gặp Chảo Chín Tỉn, một thanh niên người Mông ở bản Ky Công Hò, xã Tòng Sành, huyện Bát Xát khi anh đang lầm lũi cùng người cháu làm thịt một con trâu trên đèo Sa Pa. Chảo Chín Tỉn vừa lui cui dùng con dao nhọn cắt khuỷu chân con trâu đã được thui vàng, vừa kể: “Từ đầu mùa đến giờ, nhà mình chết 3 con trâu rồi, toàn trâu to nuôi 6-7 tuổi. Cả  nhà ai cũng buồn lắm. Trước mùa rét mình đã chuẩn bị chuồng, cho trâu về nhốt để tránh rét. Nhưng rét dài quá, hết cỏ dự trữ, mình cho trâu ra ngoài có một buổi thế là về hôm sau nó chết luôn”. Vừa đưa tay gạt những giọt sương đọng đầy trên tóc và mi mắt, Chảo Chín Tỉn nói tiếp: “Mỗi con trâu nhà mình lúc còn khỏe thì bán được hơn 10 triệu đấy mà bây giờ chết rét 3 con là mất 30 triệu rồi. Thịt trâu này bán giỏi lắm cũng chỉ được 4-5 triệu đồng thôi. Trước mùa rét, giá thịt trâu thường là 150-160 nghìn đồng/kg nhưng bây giờ thì chỉ bán được 80-90 nghìn/kg thôi. Nhà mình có 7 con thì chết mất 3, trong bản có nhà còn chết cả 5-7 con, thịt trâu mổ để đầy nhà, chả ăn được, bán cũng khó. Bây giờ mong sao được chính quyền hỗ trợ cho bà con để bớt thiệt hại”.

Chia tay Chảo Chín Tỉn với cái bắt tay vội vã, lạnh cóng, chúng tôi lên xe đi tiếp tới Sa Pa. Sương lạnh đẫm núi rừng, Quốc lộ 4D ướt nhẹp, quanh co, hun hút, rừng cây Samu mờ ảo trong mù mịt sương khói, thấp thoáng trên đường là những bóng người lầm lũi đang cố nhóm một bếp lửa nhỏ giữa rừng để giữ ấm cho công việc bán hàng. Những cành đào se sắt, nụ đóng băng không bung ra nổi đang được rao bán với giá vài trăm nghìn đồng, kế bên đó là từng tảng thịt trâu đỏ tươi lăn lóc dưới phản. Màu đỏ của thịt, của tiết trâu càng tương phản hơn với màu trắng băng giá của núi cao mây mù, đâu đó phảng phất ánh mắt buồn nặng trĩu của người nông dân sống cheo leo trên dãy núi cao nhất Đông Dương.

Những cành đào ở Lào Cai không nở được vì lạnh

Tinh thần và sức mạnh người lính nơi biên cương

 Tình hình rét đậm, rét hại kéo dài đang tác động trực tiếp đến cuộc sống, công tác của cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng Lào Cai, những người đang ngày đêm giữ gìn từng tấc đất của Tổ quốc nơi điểm cao, mốc giới biên cương. Tuy nhiên, với sự giúp đỡ của cấp trên, sự chủ động sáng tạo và tinh thần, ý chí người lính nên Bộ đội Biên phòng Lào Cai đã kịp thời ứng phó với điều kiện khắc nghiệt của thời tiết.

Đại tá Trần Ngọc Sơn, Chỉ huy phó Bộ chỉ huy Biên phòng Lào Cai khẳng định: Ngoài số quân trang chống rét dùng chung, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã nhận đủ số quân trang chống rét do cấp trên cấp bổ sung và kịp thời đưa tới các đơn vị trực thuộc bao gồm: 141 áo bông, 1.408 chăn bông loại mới, 540 mũ bông các loại, 220 đệm bông 3,5kg, 220 bộ quần áo vệ sinh tổng hợp. Ngoài ra, sau khi Tổng cục Hậu cần tiến hành kiểm tra đã cấp thêm cho biên phòng Lào Cai 1000 ruột chăn bông và 1000 vải bạt nằm dã chiến. Bộ đội Biên phòng  tỉnh đã bảo đảm cho 100% cán bộ, chiến sĩ có đệm bông, mũ bông, quần áo vệ sinh tổng hợp dùng chung và mỗi người có 2 chăn bông. Bên cạnh đó tại các đơn vị vùng rét, các tổ, trạm gác, điểm cao đặc biệt lạnh, cán bộ, chiến sĩ còn được cấp áo bông và quân trang bảo đảm cho tuần tra, canh gác. Một điều đáng mừng nữa là tất cả các đơn vị của biên phòng tỉnh đều đã có bình nóng lạnh để phục vụ sinh hoạt hằng ngày của bộ đội. Các đơn vị cũng đã thực hiện ăn chín, uống sôi, đến giờ ăn mới chia thức ăn để giữ nóng, duy trì đơn vị luôn ngăn nắp, gọn gàng để chống rét.

Bộ đội Đồn Biên phòng 227 “mặc áo” cho trâu ở xã Nàn Sản, Si Ma Cai-Lào Cai.

Từ Lào Cai, chúng tôi ngược núi 100km để đến huyện Si Ma Cai trên chiếc xe bán tải của Bộ đội Biên phòng tỉnh. Quãng đường đèo dốc trơn trượt, nhầy nhụa và băng giá không hề làm nao núng tay lái người chiến sĩ. Bước chân đến Đồn Biên phòng 227 Si Ma Cai, giữa chót vót núi cao, mưa gió rét buốt, chúng tôi vẫn cảm nhận rõ không khí công tác khẩn trương, khí thế của các anh Bộ đội Biên phòng khi vừa bước vào năm mới 2011 và chào đón Tết Nguyên đán Tân Mão. Tại khu phòng ở của cán bộ, chiến sĩ dù là nhà xây kiên cố nhưng để bảo đảm giữ ấm, bộ đội đã che kín các lỗ gió thổi, kê giường sát nhau, chăn đệm gấp thẳng tắp, sạch sẽ, bình nước nóng luôn đủ nước… Bữa cơm bộ đội tại đồn biên giới tuy đơn giản nhưng thật vui vẻ. Cơm của bộ đội đã không còn nấu bằng nồi gang to mà đều được nấu bằng nhiều nồi điện nhỏ để giữ nóng, thức ăn và canh đến sát giờ ăn mới được đưa ra. Nếu có đồng chí nào đi tuần tra hay làm nhiệm vụ về muộn, đồ ăn đều được hâm nóng trước khi ăn. Thượng tá Đặng Mạnh Hùng, Chính trị viên Đồn biên phòng 227 nhấn mạnh: “Mặc dù thời tiết rét đậm kéo dài nhưng anh em bộ đội vẫn bảo đảm sức khỏe, luôn hoàn thành nhiệm vụ đồng thời vẫn chăm lo cho đời sống và tinh thần của chính mình. Biết rằng thời gian tới rét sẽ còn kéo dài nhưng chúng tôi vẫn yên tâm, vui vẻ, bảo đảm quân số trực Tết và tăng cường kiểm tra, kiểm soát đường biên mốc giới, tham gia giữ gìn an ninh trật tự trong dịp Tết Tân Mão sắp tới… Vừa rồi chúng tôi cũng đã giúp bà con các xã trong địa bàn đưa 39 con trâu, bò xuống vùng thấp dưới bờ suối để tránh rét. Đồng thời thường xuyên xuống vận động, tuyên truyền cho bà con các biện pháp chống rét cho người, gia súc và hoa màu”.

Đến Đồn 227 thấy các anh sống và làm việc giữa băng giá vùng cao, dù đã có nhiều biện pháp để bảo đảm nhưng chúng tôi cũng ghi nhận còn nhiều khó khăn trong cuộc sống của bộ đội. Với điều kiện sương rừng ẩm ướt quanh năm, hầu hết quân phục của bộ đội sau khi tuần tra về đều ướt đẫm, vì vậy nếu không có loại vải nilon chống nước hay tủ sấy quần áo thì các anh sẽ khó có quần áo khô để mặc. Ngoài ra, các loại quân trang, quân phục dành cho bộ đội vùng cao cũng cần tăng thêm độ dày và số lượng đối với các loại quân phục dùng chung cho hành quân, tuần tra, trinh sát…

Chúng tôi rời Đồn Biên phòng 227 khi trời vừa đổ bóng, sương mù dày đặc, hơi lạnh tê buốt, ẩn hiện trong mờ ảo khói sương là hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng đang tung bay phấp phới, bên dưới đó là bóng áo xanh của người lính biên phòng với ngôi sao trên mũ. Các anh vẫn ở đó, vững vàng, bản lĩnh và sắt son với Tổ quốc và nhân dân.

 Bài và ảnh: Hoàng Trường Giang - Hồ Quang Phương