Nỗi đau từ xã có ma tuý giá rẻ

QĐND Online-Là một xã thuộc huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, nhiều năm nay Thanh Yên được biết đến là một địa bàn phức tạp về tình trạng buôn bán, vận chuyển ma tuý. Trong khi tỉnh Điện Biên đã có những bước chuyển biến tích cực trong công tác phòng, chống ma tuý, thì tại Thanh Yên, người dân vẫn hàng ngày phải vật vã với ma tuý. Vật vã trong những cơn nghiện và vật vã không mệt mỏi để thoát ra khỏi nó…

Kỳ I: Đến với xã có ma tuý giá rẻ

Xã Thanh Yên, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên

“Mua ma tuý với 50.000 đồng ở nơi khác, một con nghiện sử dụng còn thiếu “đô”. Nhưng tại Thanh Yên, với 50.000 đồng sẽ mua được lượng ma tuý mà hai con nghiện sử dụng vẫn chưa hết”. Đó là một phần thực tế khiến Thanh Yên trở thành địa bàn thu hút con nghiện, phức tạp về buôn bán và vận chuyển ma tuý.

Một vùng quê đẹp…

Tôi rất mừng khi được có mặt trong đoàn phóng viên đi Điện Biên để dự Hội nghị sơ kết một năm phối hợp phòng chống ma tuý các tỉnh Tây Bắc và vùng phụ cận. Mừng vì được đến vùng đất gắn liền với những chiến công lừng lẫy của dân tộc và mừng hơn khi biết rằng, tội phạm và tệ nạn ma tuý ở Điện Biên đã có những chuyển biến tích cực. Sau một ngày ngồi xe, vượt hơn 500km, trong tình trạng lắc như “rang lạc” do nhiều đoạn đường trơn trượt vì sạt lở, chúng tôi đến thành phố Điện Biên Phủ. Trời tối, thành phố đã lên đèn. Trên phố rất ít người qua lại cho chúng tôi cảm giác thoải mái và yên bình.

Sau khi dự Hội nghị sơ kết chúng tôi đã có thông tin đầy đủ hơn về tình hình phòng chống ma tuý trên địa bàn. Mặc dù đã có những chuyển biến tích cực, nhưng hoạt động của tội phạm ma tuý tại một số điểm khu vực bên kia biên giới diễn ra khá phức tạp. Các đối tượng buôn bán bên kia biên giới móc nối, cấu kết với đối tượng trong nội địa để vận chuyển ma tuý vào điạ bàn Điện Biên rồi trung chuyển đi các tỉnh, thành phố khác tiêu thụ. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma tuý hết sức tinh vi, chúng thường nguỵ trang dưới nhiều hình thức như dùng phụ nữ, lợi dụng người dân tộc để vận chuyển ma tuý thuê… Ma tuý được vận chuyển vào Điện Biên chủ yếu là Hêroin, thuốc phiện và ma tuý tổng hợp. Hầu hết tội phạm ma tuý đều mang theo vũ khí và hết sức manh động, liều lĩnh, sẵn sàng dùng vũ khí để chống trả quyết liệt khi bị phát hiện, bắt giữ. Đáng chú ý là thời gian gần đây, đối tượng nhiễm HIV tấn công lại lực lượng Công an trong khi bắt giữ chúng. Trong năm 2007 đã xảy ra 3 vụ đối tượng phạm tội về ma tuý sử dụng máu nhiễm HIV của mình chống trả lại lực lượng truy bắt, làm 6 cán bộ Công an Điện Biên phải điều trị chống phơi nhiễm.

Biết được những thông tin này, chúng tôi càng mong muốn xâm nhập thực tế để hiểu rõ hơn về tình hình ma tuý tại Điện Biên.

Đầu giờ chiều, chúng tôi từ trung tâm huyện Điện Biên đi xuống xã Thanh Yên. Ra khỏi đô thị, thoát khỏi sự ồn ào, được trải rộng tầm mắt ra những cánh đồng lúa vừa cấy xanh rờn chúng tội mới thấy hết vẻ đẹp của Điện Biên, mới cảm nhận rõ sự giàu đẹp của lòng chảo Điện Biên. Những rặng núi trùng điệp mang trên mình những mảng xanh sáng, sống động bao quanh một dải đồng bằng hẹp, bằng phẳng được phủ kín màu lúa non khiến cho bất cứ ai chứng kiến cũng phải thốt lên ba chữ “đẹp hơn tranh”. Xã Thanh Yên là một phần của bức tranh thiên nhiên đó. Xã nằm ở phía nam lòng chảo Điện Biên, với thế dựa lưng vào núi, hướng mặt ra đồng bằng. Những ngôi nhà sàn thấp thoáng sau những vườn cây xanh thẫm khó có thể hình dung được đây lại là một địa bàn phức tạp về tện nạn và tội phạm ma tuý.

…vẫn đang bị ma tuý tàn phá

Xã có 23 thôn, bản với 4 dân tộc anh em sinh sống gồm: Kinh, Thái, Tày, Nùng sống rải rác trên một dải đất rộng. Thu nhập chủ yếu của người dân ở đây là từ nông nghiệp, ngoài ra còn làm dịch vụ nhỏ, song rất ít. Tuy không phải là xã biên giới, nhưng lại là xã giáp ranh. Người từ biên giới cũng qua được mà người từ nội địa cũng qua được, do vậy việc quản lý địa bàn trở nên rất phức

Kim tiêm, vật rất dễ thấy trên địa bàn xã

tạp, khó khăn. Đặc biệt là với địa bàn rộng, lực lượng cán bộ ít, phương tiện thiếu thốn. Những đặc điểm này đã biến xã thành một địa điểm khá lý tưởng để trung chuyển ma tuý. Những năm trước đây, việc buôn bán ma tuý diễn ra rất nhiều. Trong khi điều kiện phát triển kinh tế khó khăn, nhận thức của người dân còn hạn chế, tội phạm ma tuý đã xâm nhập khá dễ dàng vào địa bàn và phát triển mạnh. Có những điểm đại bộ phận người dân đều liên quan đến ma tuý. Những năm qua, nhờ sự tập trung đấu tranh của lực lượng chức năng ở địa phương cũng như hỗ trợ của cấp trên và trung ương, tình hình tội phạm và ma tuý trên địa bàn đã giảm, tuy nhiên vẫn còn rất phức tạp.

Ma tuý đã thực sự thành vấn nạn của xã. Nó đã tàn phá Thanh Yên, một vùng quê đẹp trở thành một địa danh phức tạp, nghe đến tên là không ít người e ngại. Toàn xã có 1.713 hộ dân với 7.056 khẩu. Liên quan đến ma tuý có: 112 đối tượng đang đi tù, 76 đối tượng đã mãn hạn tù. Trên địa bàn xã đã có 5 án tử hình về ma tuý. Trưởng công an xã, Lường Văn Tưởng cho biết: “Hiện xã có tới 139 đối tượng nghiện, 54 đối tượng nhiễm HIV. Nhiều gia đình cả vợ, chồng đều đi tù vì buôn bán ma tuý. Cá biệt, có những gia đình 3 thế hệ bị tù về buôn bán ma tuý”.

Chúng tôi đi qua một số bản của xã nhưng số đàn ông chúng tôi gặp rất ít. Đa phần là gặp phụ nữ, trẻ con và người già. Ma tuý đã làm cho một số bản của xã, đàn ông, con trai còn lại không nhiều. Trên các thửa ruộng, người đi làm toàn là phụ nữ, đàn ông thì vắng mặt. Trong những bản làng, nhiều nhà sàn đã rách, nát nhưng thiếu bàn tay người đàn ông tu sửa, chăm chút.

Vắng đàn ông nhưng, điều đáng sợ hơn là với nhiều người dân ở đây, dùng ma tuý đã trở nên quen thuộc. Theo lý người dân cần hiểu, ma tuý là ác quỷ, thứ thuốc độc giết người, huỷ hoại giống nòi, nhưng trước lợi nhuận và sự mê hoặc của nàng tiên nâu với không ít người ma tuý không còn đáng sợ nữa. Ma tuý đã hiện hữu như một thực tại của cuộc sống. Nhiều khi ma tuý còn được đưa ra trong câu chuyện làm vui. Hỏi một số người dân về ngành nghề phụ, việc buôn bán ở địa phương, chúng tôi nhận được những lời cười, đùa: “Ngoài ruộng ra, dân chúng tôi ở đây còn đi “buôn hàng”. Mà theo cắt nghĩa “buôn hàng” ở đây là đi mua bán cái chết trắng.

Do điều kiện địa lý thuận lợi cho việc vận chuyển, buôn bán ma tuý, nhất là việc gần nguồn hàng (phía bên kia biên giới) nên giá ma tuý tại Thanh Yên khá rẻ. Công an viên Lường Văn Hương cho chúng tôi biết: “Qua điều tra, so sánh, chúng tôi thấy, ma tuý bán trên địa bàn xã có giá rẻ hơn nhiều so với các khu vực khác. Mua ma tuý với 50.000 đồng ở nơi khác, một con nghiện sử dụng còn thiếu. Nhưng tại Thanh Yên, với 50.000 đồng sẽ mua được lượng ma tuý mà hai con nghiện sử dụng vẫn chưa hết”.

Thực tế này khiến nhiều đối tượng nghiện ngập và buôn bán ma túy từ nơi khác tìm đến mua “hàng”. “Khách” từ thành phố Điện Biên Phủ và trung tâm huyện Điện Biên vào mua hàng khá đông. Có cầu thì tất có cung, dù bị ngăn chặn, cấm đoán, không ít đối tượng vẫn tìm mọi cách lén lút mua bán. Một số đối tượng đã tái phạm nhiều lần về tội buôn bán chất giết người này.

Dẫu đã có những biến chuyển trong công tác phòng chống ma tuý, nhưng Thanh Yên vẫn chưa loại bỏ hoàn toàn, hiệu quả tệ nạn này. Ma tuý vẫn tồn tại trong xã và các vùng phụ cận, len lỏi, ẩn nấp trong những khe đá, bìa rừng. Nó vẫn như những con sóng ngầm mà nhìn bề ngoài người ta tưởng trời yên, biển lặng, để đến khi nó bùng lên, sức tàn phá sẽ rất ghê gớm. Với Thanh Yên, một xã nghèo nhiều năm đã bị ma tuý tàn phá đến xác xơ thì những con sóng ngầm đó sẽ thực sự là những thảm hoạ, những thảm hoạ khó cứu vãn nổi.

Bài và ảnh: Đinh Xuân Dũng

Kỳ sau: Gian nan công an viên