Xe ben chở đá không che mui bạt (ảnh chụp 12 giờ 45 phút ngày 18-9-2006).

Đường 760 thuộc tỉnh Đồng Nai là con đường huyết mạch nối thành phố Biên Hoà với tỉnh Bình Dương và Thành phố Hồ Chí Minh. Con đường này mới được Nhà nước đầu tư, nâng cấp hàng trăm tỷ đồng, đưa vào sử dụng mới vài năm nay, thế nhưng một số đoạn đường đã bị xuống cấp nghiêm trọng.

Đường trong sương bụi

Chúng tôi đến tỉnh lộ 760, đoạn chạy qua địa phận tỉnh Đồng Nai vào một ngày nắng (18-9-2006). Một bên đường sát với sông Đồng Nai có hàng chục bến bãi tập kết cát và đá. Một bên đường có nhiều đường rẽ vào các mỏ cát, đá. Các loại xe tải, xe ben chạy rầm rập cuốn theo những lớp bụi tạo thành những màn sương mù mịt. Trên mặt đường rất nhiều đá và cát vãi xuống từ các xe chở vật liệu mà không được quét dọn. Nhiều đoạn đường xuống cấp nghiêm trọng. Ở điểm có đường rẽ vào bến bãi, các mỏ khai thác đá thì mặt đường đã bị biến dạng. Các xe tải nặng đã cày xới, làm vỡ lớp nhựa đường tạo thành những ổ gà, ổ voi. Gần ngã ba đường nhánh vào 5 bến thủy nội địa khu vực ấp Bình Hóa, xã Hóa An (thuộc thành phố Biên Hòa), một chiếc bảng to được đề dòng chữ đỏ nguệch ngoạc: "giảm tốc nguy hiểm ổ voi cách 10m”. Chị Nguyễn Thị Vy, bán hàng gần đó cho biết: "Đoạn đường này rất nhiều người đi xe máy bị té do các ổ gà, nên người dân phải tự đề biển cảnh báo cho người đi đường”. Anh Hoàng Văn Hùng, sửa chữa xe máy gần ngã ba phàn nàn: "Chúng tôi chịu khổ mấy năm làm đường, tưởng được đường mới sẽ ngon lành, ai dè đâu vẫn hoàn đó, trời nắng sống trong sương bụi, trời mưa thì sống trong bùn lầy...”.

Vì đâu con đường xuống cấp?

Trước tình hình xuống cấp của đường tỉnh 760, ngày 27-4-2006, UBND tỉnh đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành gồm các đại diện Ban An toàn giao thông tỉnh, Thanh tra giao thông, sở Giao thông vận tải, sở Tài nguyên môi trường, Công an thành phố Biên Hòa. Sau bốn tháng hoạt động, đoàn kiểm tra liên ngành đã xử phạt hành chính 282 lỗi vi phạm nộp về kho bạc nhà nước 219 triệu đồng. Trong đó, riêng lỗi chở quá tải thiết kế là 245 vụ. Một số trường hợp các xe tải cơi nới thùng xe, xe không phủ mui bạt làm cát đá rơi vãi trên đường gây ô nhiễm môi trường. Phần lớn các trường hợp vi phạm bị lập biên bản xử lý đều là các doanh nghiệp có bến bãi khai thác vật liệu xây dựng ở địa phương. Những hành vi chở quá tải, phóng bạt mạng trên đường đã có phần giảm, tuy nhiên, vẫn tồn tại hiện tượng các doanh nghiệp tìm cách đối phó với đoàn kiểm tra. Trong 4 tháng đoàn liên ngành hoạt động, số xe tải ben cơi nới thùng xe, chở quá tải do chạy cự ly gần nên cho người bám theo đoàn kiểm tra, chia ra nhiều đoạn đường, mỗi đoạn đều có người trực, dùng điện thoại di động thông báo cho tài xế tránh né. Khi được thông báo là đoàn kiểm tra đi xa, xe mới chạy tốc độ cao về bến bãi. Ngày nào đoàn kiểm tra nghỉ công tác thì chủ xe chạy hết công suất; đoàn làm ngày thì chạy đêm, tận dụng mọi thời gian để hoạt động. Gần đây, khi bị kiểm tra, một số doanh nghiệp còn có hành vi cản trở, kéo đông người vây quanh lực lượng kiểm tra không cho lập biên bản.

Ngoài việc do xe chở quá tải làm hư đường, một nguyên nhân nữa là do các đường đấu nối, đường phụ ra đường 760 mở rất tuỳ tiện, không có thiết kế kỹ thuật , đường phụ cao hơn đường chính. Do vậy, khi xe chở quá tải gặp điểm giao cắt phải giảm tốc, gài số lùi vào đường đất đá, với mặt đường cao hơn, tạo ra những xung lực lớn phá vỡ kết cấu của đường chính, làm thành những ổ gà, ổ voi tại các điểm giao cắt này. Các đường phụ đều chưa được bê tông, nhựa hóa dẫn đến việc mang đất cát theo xe ra đường chính.

Công ty công trình giao thông 586 là đơn vị chủ quản con đường tỉnh 760, và trên đoạn đường 9km có tới 4 trạm thu phí giao thông, nhưng không có lực lượng thu dọn đất cát rơi vãi kịp thời, chưa có biệp pháp xử lý triệt để các đoạn đường đấu nối. Vì thế mà con đường đã được đầu tư hàng trăm tỷ đồng này, mới sử dụng có vài năm đã xuống cấp và ngày càng xuống cấp nghiêm trọng

Xử lý triệt để trả lại đường đẹp cho dân

Chúng tôi đến sở Giao thông-Vận tải tỉnh Đồng Nai. Đồng chí Nguyễn Bôn, chuyên viên văn phòng, được cử theo dõi con đường này rất bức xúc. Đồng chí cho biết, tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo nhằm lập lại trật tự an toàn giao thông đường 760. Đoàn kiểm tra liên ngành đã tăng cường tuần tra kiểm soát, xử lý kiên quyết những những trường hợp cơi nới, thay đổi kết cấu kích thước của xe để chở quá tải và các lỗi vi phạm khác; tăng cường tuyên truyền bằng mọi hình thức để các chủ bến bãi, lái xe buộc phải chấp hành Luật Giao thông. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị khai thác khoáng sản và chủ các bến thủy có tuyến đường đấu nối phải thực hiện việc thảm nhựa nóng hoặc bê tông các tuyến đường này nhằm hạn chế phương tiện vận tải lôi cuốn đất, cát khi lưu thông ra đường 760. Công ty công trình giao thông vận tải 586 cần dặm vá ổ gà tại các vị trí đường vào mỏ khoáng sản, bến thủy nội địa và có kế hoạch đổ bê tông cốt thép tại vị trí này nhằm hạn chế các phương tiện vận tải khi lưu thông ra, tạo những xung lực lớn phá vỡ kết cấu bê tông nhựa nóng hình thành những ổ gà gây mất an toàn giao thông.

Mặc dù UBND tỉnh đã có những văn bản chỉ đạo như thế, nhưng đến nay vẫn chưa lập được trật tự giao thông ở đây. Theo chúng tôi, việc nhà nước đầu tư một khoản kinh phí lớn để nâng cấp con đường này là phù hợp nguyện vọng của nhân dân, tạo cho việc phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Nhưng việc quản lý con đường này lại quá lỏng lẻo, không có biện pháp kiên quyết để ngăn chặn những phương tiện giao thông quá tải, quá khổ lưu thông làm hư hỏng mặt đường, gây lãng phí lớn tiền của nhà nước và nhân dân, gây bất bình trong dư luận.

Chúng tôi đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai và các cơ quan chức năng kiên quyết lập lại trật tự giao thông trên tuyến đường này: Nghiêm cấm các loại xe quá tải, quá khổ chở vật liệu lưu thông; yêu cầu các chủ phương tiện quá khổ, quá tải lưu thông làm hư hỏng đường thời gian qua đóng góp kinh phí để tái lập mặt đường.

Bài và ảnh: ĐOÀN HOÀI TRUNG