Mặc dù đang phải tập trung mọi lực lượng và phương tiện khắc phục hậu quả nặng nề do bão số 9 và lũ lớn sau bão gây ra ở miền Trung - Tây Nguyên, nhưng sau khi nhận được đề nghị giúp đỡ nhân dân vùng bị lũ ở tỉnh Rat-ta-na-ki-ri của Chính phủ và quân đội Hoàng Gia Cam-pu-chia, Bộ Quốc phòng đã giao nhiệm vụ cho Quân khu 5 và Quân chủng Phòng không-Không quân, tổ chức lực lượng, phương tiện, lương thực, thực phẩm, thuốc quân y khẩn trương cứu giúp nhân dân các địa phương của nước bạn đang bị lũ lớn đe dọa...

Bộ đội Đơn vị Công binh 7 (Binh đoàn Tây Nguyên) giúp bà con xã Tân Lập qua sông.Ảnh:  QUANG HỒI

 Nhiệm vụ đột xuất

18 giờ tối ngày 30-9, Sở chỉ huy Đoàn Không quân B72 căng thẳng khác thường. Một cuộc hội ý chớp nhoáng giữa các cơ quan của quân chủng đang công tác ở Đà Nẵng, với chỉ huy Đoàn Không quân B72. Mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng về tổ chức lực lượng, phương tiện giúp bạn Cam-pu-chia đã được quán triệt một cách nghiêm túc và khẩn trương.

7 giờ sáng ngày 1-10, tại phòng đợi ga quân sự sân bay Đà Nẵng, Quân chủng Phòng không-Không quân cùng lãnh đạo, chỉ huy Đoàn không quân B72 giao nhiệm vụ cho các tổ bay và tổ công tác được giao thực hiện nhiệm vụ quốc tế đột xuất.

Hai tổ bay gồm trực thăng Mi 17-411 của đơn vị C54 và trực thăng cứu nạn Mi 171-01 của đơn vị C16 mới được tăng cường từ miền Bắc vào, vinh dự thay mặt cho lực lượng Không quân làm nhiệm vụ quốc tế giúp bạn Cam-pu-chia. Như có duyên nợ, tôi được các anh lãnh đạo Đoàn B72 sắp xếp đi cùng với tổ bay do Thượng tá Hoàng Quang Hà, Phó chỉ huy trưởng TMT Đơn vị C54, lái chính trên máy bay Mi 17-411.

Các anh: Đại tá Phạm Thanh Liêm, Phó chủ nhiệm Chính trị Quân chủng Phòng không-Không quân; Đại tá Nguyễn Tử Bình, Phó chính ủy Đoàn không quân B72 và một số cán bộ cơ quan Đoàn B72 và Đơn vị C54, C16 trong tổ công tác, trực tiếp chỉ đạo hai tổ bay rời Đà Nẵng đi Gia Lai thực hiện nhiệm vụ giúp bạn.

Những chuyến bay nghĩa tình

Đúng 8 giờ, hai trực thăng rời đường băng sân bay Đà Nẵng đi sân bay Plei-ku (Gia Lai) để nhận hàng do Quân khu 5 đã chuẩn bị sẵn để thực hiện nhiệm vụ. Hơn một giờ đồng hồ bay trên bầu trời xám xịt, hai chiếc trực thăng, lúc thì bay xuyên mây, lúc thì bay trên mây, đã đến được sân bay Plei-ku. Dọc đường bay, hiếm hoi lắm chúng tôi mới thấy được mặt đất, từ trên cao nhìn xuống nước các dòng sông đỏ ngầu, các con đường ven rừng cũng ngầu đỏ, nếu không tinh thì không biết đó là sông, hay là đường.

Nhân dân Cam-pu-chia vùng bị nạn chờ những thùng hàng cứu trợ từ trên máy bay

Một sự hiệp đồng giữa Không quân và Quân khu 5 thật tuyệt vời. Khi máy bay vừa hạ cánh, là lực lượng mặt đất do đồng chí Đại tá Nay Hứ, Phó chỉ huy trưởng TMT Bộ CHQS tỉnh Gia Lai, trực tiếp chỉ huy khẩn trương chuyển mì ăn liền, nước uống đã tập kết sẵn lên máy bay. Qua anh Hứ, chúng tôi được biết, suốt từ đêm 30-9, lực lượng cứu hộ của Quân khu 5 do Đại tá Khúc Ngọc Phương, Phó tham mưu trưởng, phụ trách tiền phương quân khu; Đại tá Dương Văn Trang, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Gia Lai; cùng các đồng chí lãnh đạo địa phương; các lực lượng của Binh đoàn Tây Nguyên; Bộ đội Biên phòng, đã huy động 3 ca-nô, 1 xe lội nước, cùng 156 cán bộ, chiến sĩ, mang theo 2 tấn gạo, 6 tấn mì ăn liền, gần 1 tạ cá khô, 15 cơ số thuốc quân y, đến vùng ngập lụt ở hai huyện Ô Za Đao và Đung Mia, thuộc tỉnh Rat-ta-na-ki-ri cứu trợ đồng bào.

Một cuộc hội ý chớp nhoáng ngay tại đường băng sân bay Plei-ku. Phương án hợp đồng giữa không quân và mặt đất được triển khai. Ngay sau khi hai máy bay cất cánh, thì bộ phận mặt đất tiếp tục đóng hàng vận chuyển bằng đường bộ lên sân bay dã chiến ở huyện biên giới Đức Cơ, để rút ngắn thời gian cho máy bay quay vòng. Nhờ sự hiệp đồng chặt chẽ ấy, hai máy bay trực thăng đi cứu nạn đã tranh thủ thời gian quay vòng được 13 lần chuyến.

Tình huống phát sinh

Theo kế hoạch đã được hiệp đồng, hai máy bay cứu nạn thực hiện nhiệm vụ thả hàng ở 4 thôn gồm: Thôn Phí Cũ, thôn Phí Mới, làng Tang, làng Đo ở xã Sê Xan, huyện Ô Za Đao và một số điểm ở huyện Đung Mia. Nhưng khi đang thực hiện nhiệm vụ, thì ngài Trung tướng H Mốt Siêng, Tư lệnh Quân khu I của nước bạn, đi ô tô đến tận sân bay dã chiến ở Đức Cơ, yêu cầu cấp cứu thêm hai điểm mới.

Bản đồ được trải ngay trên bãi đỗ, những mái đầu chụm lại bàn bạc xác định toạ độ, chỉ sau 15 phút tính toán, ta và bạn đã xác định được địa điểm cần đến. Có một hình ảnh mà chúng tôi, những người lính, nhà báo đi làm nhiệm vụ hết sức cảm động, đấy là, khi xe của Bộ CHQS tỉnh Gia Lai vừa chở hàng đến sân bay, cán bộ, chiến sĩ Công ty 72 (Binh đoàn 15), cùng những người dân địa phương, trong đó có rất nhiều em nhỏ ùa đến, người giúp bộ đội đóng hàng, người khuân vác xếp lên máy bay, nhiều em nhỏ cũng kéo hàng giúp các chú bộ đội. Khi biết đây là số hàng cứu trợ nhân dân Cam-pu-chia và những chuyến bay từ sáng đến giờ chở hàng sang giúp bạn, nhiều chị, nhiều mẹ, mang nước uống ra tận cầu thang máy bay, cảm động nói "Một miếng khi đói, một gói khi no, bà con bên đó gặp nạn, các anh các chú vất vả từ sáng đến giờ, bà con chúng tôi không có gì, gửi các chú chai nước uống đỡ khát để tiếp tục nhiệm vụ...". Sau khi bàn bạc thống nhất, Thiếu tướng Ria Ray, Giám đốc Công an tỉnh Rat-ta-na-ki-ri, được Tư lệnh Quân khu I phân công đi cùng máy bay làm "hoa tiêu".

13 lần chuyến cất hạ cánh, mang theo gần 6 tấn hàng gồm mì ăn liền và nước uống. Gần một ngày trời, lúc thì bay rà dọc ven hai bờ sông Tông Lê Sáp, khi thì vòng đảo trên những cánh rừng, nhiều lúc rà xuống tận ngọn cây, những con mắt trên máy bay, từ tổ lái, đến các đồng chí cán bộ đi cùng, lúc nào cũng căng ra, dõi xuống mặt đất, như vén lá, dò sông, cứ thấy thấp thoáng bóng người, hoặc có ám hiệu cấp cứu là máy bay "neo" lại thả hàng. Sau rất nhiều lần vòng đảo, tìm kiếm, tất cả các điểm ngập úng của ba huyện thuộc tỉnh Rat-ta-na-ki-ri, có người dân cư trú, đều được máy bay thả hàng cứu trợ.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, chúng tôi liên tục nhận được điện thoại và tin nhắn của các đồng chí Trung tướng Lê Hữu Đức, Tư lệnh; Trung tướng Phương Minh Hòa, Chính ủy Quân chủng Phòng không-Không quân và Trung tướng Nguyễn Trung Thu, Tư lệnh Quân khu 5, động viên anh em hoàn tốt nhiệm vụ. Dù là mỗi cuộc điện thoại, mỗi tin nhắn đến cách nhau, nhưng cùng có chung một dung chỉ đạo "Giúp bạn là tự giúp mình, đất nước bạn còn khó khăn, tính mạng nhân dân nước bạn đang gặp nguy hiểm, bất luận hoàn cảnh nào, dù khó khăn đến mấy, cũng phải tìm ra phương án tối ưu để đạt hiệu quả cao nhất...".

Tình nghĩa thủy chung

Trung tướng H Môt Siêng, Tư lệnh Quân khu I, Quân đội Hoàng Gia Cam-pu-chia, khi bịn rịn chia tay chúng tôi ở sân bay dã chiến Đức Cơ, ông bảo rằng: "Việt Nam và Cam-pu-chia, tình nghĩa lúc nào cũng sâu nặng, cũng ân tình. Trong lúc chúng tôi nguy nan, khốn khó thế này, mới thấy tấm lòng của Đảng, Chính phủ và Quân đội Việt Nam đối với Cam-pu-chia thật thủy chung, son sắt. Không có sự trợ giúp kịp thời của các bạn, thì mạng sống của hàng trăm người dân nước chúng tôi đã bị đe dọa...".

Đại tá Khúc Ngọc Phương, Phó Tham mưu trưởng Quân khu 5 thông báo với chúng tôi, gần trưa nay, ông nhận được điện thoại của chính Thủ tướng Hun Xen, qua điện thoại, Thủ tướng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Chính phủ và Quân đội nhân dân Việt Nam, trong lúc đang gặp rất nhiều khó khăn và bận rộn với việc khắc phục hậu quả lũ lụt ở miền Trung và Tây Nguyên, nhưng vẫn dành lực lượng, phương tiện, vật chất lương thực cứu giúp người dân bị nạn của Cam-pu-chia, là nghĩa cử vô cùng quý giá. Ông đặc biệt cảm ơn đến cán bộ, chiến sĩ của Quân chủng Phòng không-Không quân, của Quân khu 5 và tỉnh Gia Lai, những người trực tiếp thay mặt cho Quân đội nhân dân Việt Nam thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả, góp phần cứu sống nhiều người dân Cam-pu-chia thoát khỏi sự khắc nghiệt của thiên tai.

Theo thống kê chưa đầy đủ, sau gần một ngày đêm tổ chức cứu hộ, cứu nạn, các LLVT của Quân chủng Phòng không-Không quân và Quân khu 5 đã trực tiếp giúp cho hơn 600 người dân Cam-pu-chia trong vùng lũ lụt, thoát khỏi sự nguy hiểm của lũ dữ. Hành động ấy tô đậm thêm tình nghĩa thủy chung giữa hai dân tộc, hai quân đội, ngời sáng lên tinh thần quốc tế trong sáng của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Bài và ảnh: ĐẶNG TRUNG HỘI