Nguy cơ bùng phát dịch cúm gia cầm

QĐND - Dịch cúm gia cầm đã và đang liên tục xuất hiện trở lại với một số ổ dịch nhỏ, lẻ tại các địa phương ở một số vùng, miền trong cả nước. Trong khi đó, tại Trung Quốc, nhiều chủng vi-rút cúm gia cầm đang bùng phát, gây bệnh trên gia cầm và một số người đã tử vong. Nếu việc buôn bán, vận chuyển gia cầm nhập lậu không được kiểm soát, ngăn chặn sẽ là nguy cơ gây ảnh hưởng tới sức khỏe người dân và ngành chăn nuôi nước ta.

Xuất hiện nhiều ổ dịch

Theo thông tin chính thức từ Cục Thú y (Bộ NN&PTNT), tính đến ngày 10-2, hiện cả nước không còn tỉnh nào có dịch cúm gia cầm. Tuy nhiên, hiện một số ổ dịch các địa phương vẫn còn. Mới đây nhất, ngày 6-2, đàn gia cầm hơn 500 con của hộ ông Phùng Văn Nhân ở xóm 1, xã Giao Hà, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định đã có hiện tượng chết bất thường. Qua kiểm tra, Chi cục Thú y tỉnh kết luận số gia cầm này chết do mắc cúm A (H5N1).

Buôn bán gia cầm tại chợ đầu mối Hà Vỹ, huyện Thường Tín, TP Hà Nội.

Trước đó, ngày 4-2, trên đàn vịt hơn 1.800 con của ông Trần Ngọc Liền, xã Phổ Cường, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi đã có 400 con bị chết không rõ nguyên nhân. Các ngành chức năng địa phương đã lấy mẫu và gửi Cơ quan Thú y Vùng 4 (Cục Thú y) xét nghiệm, kết quả cho thấy mẫu gia cầm trên dương tính với cúm A (H5N1). Sau khi có kết quả xét nghiệm, Chi cục Thú y tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo tiêu hủy toàn bộ số gia cầm còn lại trong nhà ông Liền, đồng thời cấp hơn 40.000 liều vắc-xin tiêm bao vây ổ dịch trong vùng. Hiện nay, một số địa phương khác như Tây Ninh, Cà Mau, Long An, Bình Phước... cũng xuất hiện các ổ dịch cúm gia cầm nhỏ lẻ.

Trong khi đó, từ đầu năm 2014 đến nay, tại nhiều địa phương của Trung Quốc đã phát hiện vi-rút cúm A (H7N9) và vi-rút cúm A (H10N8) làm khoảng 147 người mắc, 47 người đã tử vong. Đáng lo ngại, tại tỉnh Hà Bắc (Trung Quốc) và vùng lãnh thổ Đài Loan đã xuất hiện vi-rút cúm độc lực cao H5N2 làm chết nhiều gia cầm. Ngoài ra, tại Đài Loan, cơ quan y tế đã phát hiện chủng vi-rút cúm A (H6N1) ở một bệnh nhân nữ.

Ông Phạm Văn Đông, Cục trưởng Cục Thú y cảnh báo, các chủng vi-rút cúm gia cầm A (H7N9) , A (H10N8) tại Trung Quốc, Đài Loan đều đã thấy trên gia cầm từ vài năm trước đây nhưng đến nay mới lây nhiễm sang người. Theo đánh giá của Cục Thú y, nguy cơ các chủng vi-rút này xâm nhập vào Việt Nam qua các hoạt động buôn bán, vận chuyển lậu gia cầm qua biên giới vào nước ta, nhất là các tỉnh biên giới phía Bắc là rất cao.

Đề phòng nguy cơ bùng phát dịch

Ông Văn Đăng Kỳ, Trưởng phòng Dịch tễ (Cục Thú y) cho biết: Vừa qua, Cục Thú y đã tiến hành lấy mẫu giám sát tình hình lưu hành vi-rút cúm gia cầm tại 60 chợ bán gia cầm sống và 9 tỉnh biên giới giáp Trung Quốc. Kết quả cho thấy chưa phát hiện vi-rút cúm A (H7N9), tuy nhiên, tỷ lệ lưu hành vi-rút cúm A (H5N1) trong các đàn gia cầm còn cao (hơn 8%). Theo ông Kỳ, nếu vi-rút cúm A (H7N9) xuất hiện ở Việt Nam sẽ gây nhiều khó khăn cho công tác phòng, chống dịch. "Từ năm 2003 đến nay, chỉ riêng chủng cúm A (H5N1) nhưng đã tốn rất nhiều kinh phí của Chính phủ hỗ trợ cho công tác phòng, chống dịch. Nay xuất hiện thêm chủng vi-rút mới thì kinh phí sẽ rất khó khăn" - ông Kỳ chia sẻ.

Hiện Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) đang hỗ trợ Việt Nam triển khai Chương trình triển khai giám sát vi-rút cúm A (H7N9) thực hiện tại 9 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, Quảng Ninh, Cao Bằng, Hưng Yên, Lạng Sơn, Hà Giang và Lào Cai. Đồng thời, Chương trình giám sát vi-rút cúm A (H7N9) do Trung tâm Kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đang giúp được triển khai tại các tỉnh, thành phố có nguy cơ cao (Quảng Ninh, Lạng Sơn, Hà Nội) từ tháng 12-2013 đến tháng 2-2014, sẽ lấy 3.600 mẫu tại các chợ để xét nghiệm. Việc giám sát, phát hiện sớm các chủng vi-rút cúm sẽ giúp công tác phòng, chống dịch của chúng ta đạt hiệu quả hơn.

Ông Kỳ cho rằng, hiện nay giá gia cầm thải loại ở Trung Quốc chỉ khoảng 7000 - 8000 đồng/kg, thấp hơn nhiều lần so với giá thịt gia cầm trong nước nên giới buôn lậu khó có thể bỏ qua "món hời" này. Do đó, Cục Thú y đề nghị chính quyền các địa phương tích cực triển khai các biện pháp, chủ động ngăn chặn sự xâm nhập của các chủng vi-rút cúm gia cầm vào nước ta. Trong đó, kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển, buôn bán gia cầm trên địa bàn và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Trước tình hình trên, Bộ NN&PTNT đã có văn bản yêu cầu UBND 13 tỉnh, TP phía Bắc, trong đó có Hà Nội tiếp tục đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật. Đồng thời, triển khai có hiệu quả Đề án phòng ngừa, ngăn chặn vận chuyển và kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm trái phép theo Quyết định 2088/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, chỉ đạo các lực lượng chức năng tại địa phương như: Bộ đội Biên phòng, hải quan, công an, quản lý thị trường... phối hợp chặt chẽ với lực lượng thú y, y tế nhằm triển khai đồng bộ, có hiệu quả công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm lây lan. Bộ NN&PTNT cũng đã phê duyệt Quỹ dự phòng 40 triệu liều vắc-xin để phòng, chống dịch cúm gia cầm.

Hiện Bộ NN&PTNT đã trình Chính phủ Kế hoạch quốc gia phòng, chống dịch cúm gia cầm giai đoạn 2014-2018. Đồng thời trong thời gian tới, Bộ NN&PTNT tiếp tục đề xuất Chính phủ cho phép Bộ xây dựng "Kế hoạch hành động ứng phó với các chủng vi-rút cúm A (H7N9, H10N8)... có khả năng lây sang người".

Bài và ảnh: NGUYỄN KIỂM – THẮNG XUÂN