Ngồn ngộn sức sống!

QĐND Online - Chuyện rằng, có một nhà báo nổi tiếng lần đầu đặt chân đến miền Tây đã thốt lên: “Như vậy đó, hiện đại và hoang sơ, bí ẩn và cởi mở, giàu có và khó nghèo chen lẫn, đồng bằng sông Cửu Long hiện lên trước mắt ta, ngồn ngộn sức sống”. Cảm nhận ấy thật đúng đắn và tinh tế. Lần này về với “đất chín đầu rồng”, trong mỗi chúng tôi đều hiện hữu đủ đầy những cung bậc cảm xúc tương tự.

Một góc TP Vị Thanh (Hậu Giang)

Nhìn từ trên máy bay, đồng bằng sông Cửu Long hiện lên đúng dáng một con rồng chín đầu đang vươn mình ra biển Đông. Đã từng đọc và tìm hiểu nhiều về miền đất tiểu vùng Mê Công trù phú này, nhưng cũng chưa thật tường tỏ rằng vùng miệt vườn này có tự bao giờ, chỉ biết đến những năm cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21, đồng bằng sông Cửu Long mới bắt đầu cựa quậy, rồi chuyển mình khá mạnh mẽ. Sự chuyển mình ấy hiện hữu trong mỗi “lữ khách” chính là hình ảnh về những dòng phụ, dòng chính trên thượng nguồn đổ về đồng bằng sông Cửu Long đã bị chặn lại, đập thủy điện cứ thế mọc nên, nước được phân luồng hợp lý phục vụ tưới tiêu, phát triển sản xuất,... Dọc các dòng sông tàu ghe xuôi ngược. Hai bên là những bãi bờ nặng phù sa với những vườn tược sum xuê hoa quả… Đi trên đường xen vào dòng ô tô, xe máy nườm nượp; dưới sông tàu ghe, sà lan nối đuôi xuôi ngược; khách Tây, khách du lịch đông nghịt, vô tư và mãn nguyện ngắm đất, ngắm người...

Hòa mình vào đất miền Tây, đi trên những cung đường rộng rãi, mới cảm nhận đủ đầy những đổi thay nơi đây. Vắt mình qua những con sông, con lạch chằng chịt là hệ thống giao thông hiện đại, với những chiếc cầu kỳ vĩ như: Rạch Miễu, Mỹ Thuận, Cần Thơ, Vàm Cống, Sa Đéc... Ngoài các quốc lộ: 1, 30, 80, 60; cao tốc Sài Gòn - Trung Lương; ở vùng sông nước còn nghìn nghìn tuyến tỉnh lộ, huyện lộ... Đến nay, hạ tầng giao thông không còn là vấn đề gây nhức đầu cho lãnh đạo địa phương và những nhà quy hoạch phát triển đồng bằng sông Cửu Long. Ở Hậu Giang – một tỉnh mới toanh, vừa được tách khỏi tỉnh Cần Thơ (cũ) chỉ mới 10 năm đã “sở hữu” 5 tuyến quốc lộ với tổng chiều dài 120km; 15 tuyến đường tỉnh lộ đan xen và phân nhánh, rải mình dọc dài 356km nội tỉnh. Đặc biệt ở xứ sông nước mà Hậu Giang có đến 71/74 xã đường ô tô về đến tận trung tâm. Chỉ 4 năm gần đây, tỉnh này đã đầu tư 1.494 tỷ đồng xây dựng, sửa chữa gần 200km đường, làm mới 1.530 cây cầu, để phủ kín các tuyến giao thông liên ấp, liên xã; khép kín gần 95% diện tích canh tác...

Mẹ Việt Nam anh hùng Võ Thị Nhung (ở đường Trần Quang Diệu, phường An Thới, quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ – Người mẹ ở tuổi gần đất, xa trời, nay tuy giọng yếu ớt, đầu óc không được như trước nhưng vẫn nở nụ cười móm mém khoe với chúng tôi: “Chưa bao giờ mẹ thấy quê hương đổi thay như hôm nay. Chưa bao giờ sức sống miền Tây ngồn ngộn đến thế này!”

Nghe tin sẽ được về thăm xã Tân Thanh (Vị Thanh, Hậu Giang), tâm trạng chúng tôi thật háo hức, đợi chờ. Háo hức vì nghĩ rằng sẽ được ùa vào miền sông nước, đi trên những cây cầu khỉ lắc lẻo,…. Thế nhưng, khi sải bước trên những chiếc cầu xi măng kiên cố, những con đường nông thôn nhựa hóa thẳng tắp khang trang, lòng bất chợt rộn ràng, niềm vui ập đến trước sự đổi thay của quê hương giàu truyền thóng cách mạng. Anh Huỳnh Văn Minh, ấp Đông Bình vui vẻ: “… Xứ nầy bây giờ “ngon lắm”, xe hơi chạy vô ra ào ào, không còn cầu khỉ, cầu tre, điện, đường, trường, trạm có đủ hết, có luôn tới “inh tờ nết” nữa đó nghe! Xin cảm ơn Đảng, Nhà nước đã có chủ trương xây dựng nông thôn mới thời gian qua”.

Tân Thanh chuyển mình bắt đầu từ việc mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp; nhất là chuyển đổi diện tích các loại cây trồng kém hiệu quả sang trồng cây cam sành từ 320 ha lên 922 ha mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân, với giá ổn định 25.000 đồng/kg, đồng thời cũng tạo nên nhãn hiệu “Cam sành Ngã Bảy” nổi tiếng gần xa. Theo đồng chí Lê Văn Ngọt, Bí thư Đảng ủy xã Tân Thanh thì địa phương này đã có chủ trương và chủ động thành lập mới nhiều hợp tác xã, 26 tổ kinh tế hợp tác hoạt động hiệu quả thiết sự; xã cũng thành lập 02 cây lạc bộ thu nhập cao; nhiều mô hình sản xuất xuất hiện với hiệu quả và tính vững chắc cao.

Mô hình sản xuất ở đồng bằng sông Cửu Long thì có nhiều – nhiều vô kể, nhưng có lẽ hiệu quả hơn cả là mô hình “Cánh đồng mẫu lớn”. Về với miền Tây, được chứng kiến những cánh đồng lúa vàng rực trĩu hạt; được nghe tiếng cười nói rôm rã, tiếng máy gặt đập liên hợp ầm ầm... mới cảm nhận hết sức sống mới đang ùa về tràn ngập khắp nẻo làng quê.

Một người trong số anh em chúng tôi tỏ vẻ am hiểu về miền Tây, chia sẻ bằng số liệu khá chi tiết và mới mẻ: Đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa lớn nhất cả nước với tổng diện tích gieo trồng lúa khoảng 3,86 triệu ha, sản lượng hằng năm đạt trên 24 triệu tấn; chiếm khoảng 54% tổng sản lượng lúa của cả nước và đóng góp 90-95% lượng gạo xuất khẩu. Chính vì vậy, nâng cao thu nhập cho người trồng lúa là nhu cầu thiết yếu trong công cuộc xây dựng nông thôn mới. Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Cần Thơ cũng cho biết: Dù là đô thị loại I trực thuộc Trung ương, nhưng lúa vẫn là ngành sản xuất hàng hóa chính với gần 90.000 ha đất trồng lúa, hằng năm canh tác trên 200.000 ha (hệ số quay vòng đất đạt 2,3 – 2,6 lần/năm), sản lượng đạt khoảng 14tấn/ ha/ năm. Vì vậy, thành phố Cần Thơ xác định, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người trồng lúa là việc cần làm ngay. Với việc xác định đúng thế mạnh, thành phố Cần Thơ là địa phương rất quan tâm phát triển sản xuất hàng hóa lớn, phát triển cánh đồng lớn, thành lập các tổ hợp tác phát triển nông nghiệp để nâng cao hiệu quả sản xuất lúa. Đến nay, toàn thành phố có hơn 63 cánh đồng lớn, tổng diện tích hơn 14.000ha với khoảng 10.000 hộ dân tham gia. Trong đó có 63ha sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và 100ha sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP. Cánh đồng lớn bước đầu đã hình thành chuỗi giá trị từ sản xuất đến thu mua chế biến và xuất khẩu theo hình thức khép kín. Một nông dân ở quận Ô Môn, cho biết: “Cánh đồng lớn giúp đưa cơ giới hóa vào trồng lúa một cách hiệu quả. Không chỉ vậy, người dân tham gia còn có điều kiện học tập, nâng cao trình độ sản xuất và đủ khả năng sản xuất lúa theo các yêu cầu “khó tính” của thị trường". Qua kết quả so sánh với ruộng lúa ngoài mô hình, hiệu quả mang lại từ mô hình cánh đồng lớn giúp nông dân giảm giá thành 11,29%, tương đương 387 đồng/kg; năng suất bình quân tăng 3,6%, tương đương 263 kg/ha và lợi nhuận tăng 24,05% tương đương 4,492 triệu đồng/ha…

Rất bất ngờ vì chúng tôi không bắt gặp một cây cầu tạm bợ, một đoạn đường nắng bụi mưa lầy, những công trình dân sinh thô sơ, cũ kỹ ở vùng nông thôn vốn một thời “nổi tiếng” nghèo khó. Thay vào đó, mỗi bận đi qua một cây cầu, lãnh đạo địa phương lại vui vẻ làm “hướng dẫn viên”: Chiếc cầu này do cựu chiến binh tự nguyện “hùn vốn” xây dựng, chiếc cầu kia nhà nước và nhân dân cùng làm; chiếc kia nữa do thanh niên địa phương tự nguyện đứng ra thiết kế, xây dựng... Tất cả đều bắt đầu từ việc thực hiện chủ trương đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới ở miền sông nước này.

Theo lãnh đạo các địa phương, chính thức khởi động từ năm 2011, công cuộc xây dựng nông thôn mới đã và đang thổi luồng sinh khí mới đến vùng nông thôn ở đồng băng Sông Cửu Long. Tất nhiên, dù hiện tại còn không ít những nhiều vướng mắc phải tháo gỡ, nhiều phần việc phải khẩn trương làm nhưng bức tranh sinh động về cuộc sống mới đã và đang chứng minh: Phong trào xây dựng nông thôn mới là “cuộc cách mạng” hợp ý Đảng, lòng dân!”. Bởi lẽ, theo thống kê ban đầu, đến giữa tháng 5-2014, đồng bằng sông Cửu Long có 19 xã đạt chuẩn xã nông thôn mới, hàng chục xã ngấp nghé đạt tiêu chí; cuộc sống ở nông thôn khoác lên tấm áo mới – tấm áo của sự ấm no, đủ đầy.

Về với miền Tây, đi trên những con đường mới mở to đẹp, hỏi ai không thấy bồi hồi vì cứ tưởng rằng mình đang sống trong mơ. Nhưng không, đó là sự thật. Ở đồng bằng sông Cửu Long hôm nay: Những chiếc cầu kỳ vĩ, bến bãi, cảng tàu đang dang tay mời gọi bè bạn gần xa, đang làm bệ phóng để nâng vùng đất hiền hòa tiềm năng lên tầm cao mới. Những cánh đồng mẫu lớn đang mở ra một hướng đi tươi sáng để đời sống nông dân nhanh chóng đổi thay, giàu có. Những nhà máy, công trường, khu chế xuất đang hối hả hoạt động mang đến bao niềm tin ở tương lai. Những tuyến đường to rộng đang mọc lên kết nối vùng đất này với cả nước như những mạch máu đang chảy về tim nhộn nhịp, phấn chấn lạ thường (!)