QĐND - Viêng Chăn - Thủ đô nước bạn Lào những ngày cuối tháng 9-2013, nắng vàng rực rỡ khắp các khu phố cổ kính xen lẫn hiện đại. Lần đầu đến nơi được gọi là “thành phố mặt trăng” này và dự tọa đàm “Vai trò báo chí quân đội Lào - Việt Nam về vấn đề tuyên truyền giáo dục truyền thống - Kinh nghiệm và giải pháp” do Báo Quân đội nhân dân Lào và Báo Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức, tôi thấy như về nhà mình, gần gũi và thân thiết…

Chuyện ghi bên lề cuộc tọa đàm

Đón đoàn báo chí quân đội Việt Nam tại sân bay quốc tế Vạt-Tày là các bạn đồng nghiệp Lào với những nụ cười rạng rỡ, bó hoa tươi thắm. Trung tá Khăm-sảo Keo-vi-sệt, Phó tổng Biên tập Báo Quân đội nhân dân Lào nắm chặt tay các nhà báo Việt Nam nói: Tôi mới sang Hà Nội dịp tháng 7 năm nay, giờ gặp lại các đồng chí vẫn thấy lâu vì mong và nhớ quá!

Không chỉ ở Báo Quân đội nhân dân Lào mà nhiều cơ quan, đơn vị của bạn ở thủ đô Viêng Chăn mà chúng tôi được đến thăm và làm việc, số người biết tiếng Việt khá phổ biến. Sự gần gũi về tình cảm và ngôn ngữ khiến chúng tôi nhiều lúc cảm thấy như mình đang ở Việt Nam. Qua câu chuyện với Trung tá Chăn-thon Nết-na-khon, Phó trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp, Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Lào, tôi tình cờ biết được anh học cùng đợt với tôi ở Học viện Chính trị - Quân sự (nay là Học viện Chính trị). Tôi học lớp văn bằng hai báo chí của Hệ Sư phạm, còn Chăn-thon học ở Hệ Quốc tế. Anh vui lắm, đi đâu cũng giới thiệu là chúng tôi học cùng trường và kể nhiều kỷ niệm về Việt Nam. Chăn-thon tâm sự: Tôi cũng như nhiều đồng chí, đồng nghiệp ở Lào có may mắn được đào tạo tại Việt Nam. Năm 2003, tôi bắt đầu học tiếng Việt ở Đoàn 871 (Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam). Sau đó có 4 năm học ở Học viện Chính trị. Tháng 6 năm 2013 vừa qua, tôi cũng vinh dự bảo vệ thành công luận văn thạc sĩ chuyên ngành Hành chính công tại Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Tôi trưởng thành như hôm nay cũng là từ những tích lũy ở các mái trường đào tạo của Việt Nam…
 

Quang cảnh tọa đàm.

Ngay hôm đầu đến Viêng Chăn, Trung tá Sông-đệt Vông-phu-thon, Tổng Biên tập Báo Quân đội nhân dân Lào đã dành cả buổi chiều để tiếp đoàn báo chí quân đội Việt Nam. Ông yêu cầu các phòng, ban chuyên môn phải tập trung đầy đủ để trao đổi nghiệp vụ theo nhóm với các đồng nghiệp Việt Nam. Nhỏ nhẹ, thân tình, Tổng Biên tập Sông-đệt chia sẻ: Năm ngoái, hai báo đã tổ chức thành công cuộc tọa đàm ở Vinh (Nghệ An). Cuộc tọa đàm năm nay chúng ta thống nhất cao về chủ đề và đã chuẩn bị công phu, được nhiều cơ quan chức năng và thông tấn báo chí quan tâm nên chắc chắn sẽ thành công. Trung tá Sông-đệt mở tủ mang ra chai rượu và rót cho từng người, vui vẻ nói: Anh em thân thiết đến nhà, chúng tôi mới mời loại rượu này. Đừng ai từ chối đấy nhé!

Là người mới sang Lào được hơn một năm nay trên cương vị Tùy viên Quốc phòng, Đại tá Tào Văn Thái nhớ mãi ấn tượng gần đây khi đưa đoàn cựu chiến binh nguyên là chuyên gia, quân tình nguyện Việt Nam trở lại chiến trường xưa trên đất bạn Lào. Khi đó, vùng A Tơ Pư đang chìm trong mưa lũ, các cựu chiến binh người thấp nhất cũng đã 86 tuổi, cao nhất cũng đã 93 tuổi nhưng vẫn quyết tâm thực hiện theo lịch trình. Biết đoàn đến, bà con trong địa bàn đã tình nguyện đứng trong dòng nước lũ làm cọc tiêu sống để các cựu chiến binh Việt Nam đến các địa danh lịch sử và gặp lại đồng chí, đồng đội, nhân dân một thời “hạt muối cắn đôi, cọng rau bẻ nửa” chung chiến hào, đánh kẻ thù xâm lược. “Chứng kiến những hình ảnh gặp gỡ, buộc chỉ cổ tay, cùng múa lam vông và hát những bài ca cách mạng trong chuyến đi ấy, tôi càng thấm thía tình cảm đặc biệt của nhân dân hai nước. Đó thực sự là mối quan hệ chưa ở đâu có, có ý nghĩa sống còn mà các thế hệ Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước phải có trách nhiệm giữ gìn” - Đại tá Tào Văn Thái khẳng định.

Trước ngày tọa đàm, mấy phóng viên chúng tôi rủ nhau từ khách sạn Lan Sạng đi dạo quanh nội đô Viêng Chăn bằng loại xe rất đặc trưng ở đây - xe tuk tuk. Thành phố thanh bình, có nhiều phương tiện cơ giới mà phổ biến là ô tô nhưng hầu như không có tiếng còi xe. Dù cảnh sát giao thông ít và cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện nhưng người dân tham gia giao thông rất tự giác, không thấy hiện tượng xô đẩy, cãi vã, chen chúc trên đường. Người dân Lào rất thân thiện và cởi mở. Anh tài xế tên Khăm-phu khi biết chúng tôi là người Việt Nam, đã tình nguyện làm “hướng dẫn viên” giới thiệu các địa danh trên đường đi: Đây là Đại sứ quán Việt Nam, kia nhà thờ công giáo của người Việt, quán phở Hà Nội, MB Lào, Viettel Lào… Khăm-phu chưa thạo tiếng Việt, câu anh nói nhiều nhất là: "Hà Nội - Viêng Chăn, Lào - Việt Nam, anh em, anh em…"!

Giáo dục truyền thống Việt Nam - Lào: Thời sự và chiến lược

Trong phát biểu đề dẫn cuộc tọa đàm: “Vai trò báo chí quân đội Lào - Việt Nam về vấn đề tuyên truyền giáo dục truyền thống, kinh nghiệm và giải pháp”, Trung tướng Lê Phúc Nguyên, Tổng Biên tập Báo Quân đội nhân dân Việt Nam, Trưởng đoàn báo chí Quân đội Việt Nam, đồng chủ tịch tọa đàm khẳng định: “Trải qua nhiều thử thách hy sinh, gian khổ vì độc lập tự do, hạnh phúc của hai dân tộc và nhân dân hai nước, mối quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào đã trở thành quy luật sống còn và sức mạnh kỳ diệu đưa tới các thắng lợi vĩ đại của hai nước trong đấu tranh giải phóng dân tộc, trong xây dựng và bảo vệ đất nước, cùng phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Vì thế, chủ đề của cuộc tọa đàm hôm nay tưởng như là chuyện xưa cũ nhưng vẫn rất thời sự và có ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước của Việt Nam và Lào”. Trung tá Sông-đệt Vông-phu-thon, Tổng Biên tập Báo Quân đội nhân dân Lào, đồng chủ tịch tọa đàm tiếp tục nhấn mạnh mối quan hệ đặc biệt hai nước, mà trước hết từ hoàn cảnh địa lý chiến lược: “Việt Nam nằm ở phía đông Trường Sơn nhìn ra biển, có nhiều đồng bằng rộng lớn, còn Lào nằm ở phía tây Trường Sơn, lọt vào đất liền của bán đảo Đông Dương. Dãy Trường Sơn được ví như cột sống của hai nước Việt Nam và Lào”.

Bình yên Thạt Luổng - di sản văn hóa thế giới.

Không khí trong một ngày tọa đàm diễn ra sôi động với hơn 10 ý kiến tham luận của các cơ quan báo chí hai bên. Nhiều vấn đề lý luận, thực tiễn được củng cố và làm sáng tỏ. Đặc biệt có nhiều sáng kiến trong công tác truyền thông giáo dục truyền thống lịch sử quan hệ đặc biệt Việt - Lào đã được các đại biểu đề xuất cả trong hội nghị chính thức, cũng như trao đổi tại các cuộc gặp mặt bên lề cuộc tọa đàm. Đại tá Tào Văn Thái, Tùy viên Quốc phòng Việt Nam tại Lào đề nghị, cần sớm hiện thực hóa chủ trương ra báo điện tử tiếng Lào tại Việt Nam và tiếng Việt tại Lào; đồng thời tăng cường trao đổi, hỗ trợ thông tin giữa 2 cơ quan báo chí và giữa các thế hệ làm báo Việt Nam và Lào. Trung tá Khăm-xỉ Li-phúng, Trưởng ban Tuyên truyền, Cục Tuyên huấn Quân đội nhân dân Lào đề nghị cơ quan báo chí hai nước cần chủ động tổ chức tuyên truyền giáo dục lịch sử, truyền thống theo cả chiều rộng và chiều sâu, bám sát cuộc sống của bộ đội và nhân dân; có nhiều bài viết sắc bén đấu tranh với các quan điểm sai trái, phản động. Đại tá Nguyễn Văn Yên, Trưởng phòng Thời sự Quốc tế, Báo Quân đội nhân dân Việt Nam cho rằng, cần phải đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền gồm báo in, điện tử, hệ thống truyền thông đa phương tiện; chú trọng hơn nữa vào vấn đề hợp tác trong lĩnh vực báo chí, nhất là trong hợp tác trao đổi thông tin. Trung tá Am Khan, Trưởng ban Thông tin tư liệu, Cục Nghiên cứu Khoa học lịch sử, Quân đội nhân dân Lào đề xuất trong tuyên truyền giáo dục truyền thống quan hệ đặc biệt Lào-Việt cần quan tâm tới công tác nghiên cứu và phổ biến lịch sử liên minh chiến đấu giữa hai nước, kinh nghiệm các trận đánh, chiến dịch tiêu biểu…

Kết luận tọa đàm, Trung tướng Lê Phúc Nguyên nêu một số chủ trương hoạt động cụ thể của báo chí quân đội trong thời gian tới, như: Đề nghị với lãnh đạo Tổng cục Chính trị quân đội hai nước cho phép báo chí quân đội chủ trì phối hợp với các cơ quan báo chí trung ương và địa phương, trong và ngoài quân đội có nhiều nội dung, hình thức tuyên truyền giáo dục truyền thống quan hệ đặc biệt Việt - Lào, coi đó là nhiệm vụ thường xuyên, vừa thời sự, vừa lâu dài; tổ chức các đoàn phóng viên báo chí hai nước thâm nhập thực tế, cơ sở để viết bài; liên kết, phối hợp hoạt động giữa các bộ phận chuyên môn và tăng cường trao đổi sản phẩm báo chí; chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động tuyên truyền trên báo chí và hoạt động nghiệp vụ, xã hội nhân các ngày kỷ niệm lớn trong năm 2014: 65 năm thành lập Quân đội nhân dân Lào (20-1-1949/20-1-2014), 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7-5-1954/7-5-2014), 70 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22-12-1944/22-12-2014)…

Cuộc tọa đàm “Vai trò báo chí quân đội Lào - Việt Nam về vấn đề tuyên truyền giáo dục truyền thống - Kinh nghiệm và giải pháp” đã khép lại nhưng tình cảm anh em thân thiết và dấu ấn từ những ý tưởng, tâm huyết của các đại biểu dự tọa đàm vẫn in đậm trong suy nghĩ và thôi thúc trách nhiệm của những người làm báo quân đội hai nước.

Bài và ảnh: HOÀNG TIẾN