QĐND Online - Người ta thường nói “tấc đất tấc vàng”, vậy mà ở huyện Cầu Ngang (tỉnh Trà Vinh) lại có chuyện nông dân cho nhau mượn đất để sản xuất. Qua đó đã giúp nhiều hộ dân xóa đói, giảm nghèo ngay tại cộng đồng. Không phân biệt tôn giáo, dân tộc, sang hèn, tấm lòng “thương người như thể thương thân” dường như đã ngấm sâu vào máu thịt của họ.

Đất nở tình người

Chúng tôi tới thăm gia đình anh Thạch Thia, xã Hiệp Hòa, khi cả nhà đang quây quần bên mâm cơm. Vừa rót ly nước mời khách, anh Thạch Thia vừa bồi hồi nhắc lại kỷ niệm về những ngày gian khó, cơ cực của gia đình.

Ngày ấy, do không có đất sản xuất, Thạch Thia đành phải chấp nhận đi làm thuê, làm mướn kiếm sống qua ngày. Hết làm thuê ở các xã trong huyện Cầu Ngang, anh lại lặn lội qua huyện Trà Cú, Cầu Kè, Tiểu Cần gặt lúa thuê. Nhưng công việc làm thuê, nhất là làm nông nghiệp, đâu phải lúc nào cũng sẵn việc, khiến cuộc sống gia đình anh cứ mãi bấp bênh. Quanh năm đầu tắt mặt tối nhưng gia đình Thạch Thia vẫn phải chịu cảnh bữa đói bữa no. Thấy cuộc sống gia đình anh vất vả, ông Dương Ngọc Tú, người cùng xã, cho anh mượn 2,5 công đất (2.500 m2) để trồng màu.

Nhờ được mượn đất trồng lạc nên gia đình anh Thạch Thia không những đủ ăn mà còn mua được bò.

Vụ đầu tiên, Thạch Thia trồng đậu phộng (lạc), thu được gần một tấn. Sau khi thu hoạch, trừ chi phí sản xuất, anh thu lãi gần 4 triệu đồng. Tích cóp mãi, cộng thêm số tiền 10 triệu đồng từ quỹ xóa đói giảm nghèo, Thạch Thia mua được hai con bò về nuôi. Ngoài ra anh còn nhận nuôi bò chung (mượn bò chăn nuôi, khi bò đẻ sẽ được nhận bê) nên "vốn liếng" dần được cải thiện.
Bây giờ dẫu chưa giàu có, nhưng cuộc sống của gia đình Thạch Thia đã bớt cơ cực hơn trước. Sau một hồi trò chuyện, Thạch Thia dẫn tôi ra chuồng bò sau nhà xem con bê, rồi xúc động bảo: Nhờ ông Tú nên gia đình tôi bây giờ mới bớt khổ... Nói đến đây hai mắt anh bỗng đỏ hoe.

Giống như Thạch Thia, gia đình ông Thạch Sa Ran người cùng xã cũng không có đủ đất để sản xuất nên đành chấp nhận phiêu diêu khắp các huyện trong tỉnh Trà Vinh làm thuê kiếm sống. Thấy cảnh gia đình Thạch Sa Ran khốn khó, ông Thạch Tiên ở ấp Sóc Chuối liền cho mượn 4 công đất làm vụ màu. Qua đó giúp gia đình Thạch Sa Ran có thêm thu nhập, góp phần ổn định cuộc sống.

Việc cho những hộ gia đình không có đất hoặc ít đất mượn đất để sản xuất một vụ mỗi năm đã trở thành phong trào phát triển mạnh được nhiều nông dân ở Hiệp Hòa hưởng ứng từ năm 2003 - 2004 đến nay. Hiệp Hòa trở thành xã dẫn đầu huyện Cầu Ngang trong phong trào cho mượn đất sản xuất. Chủ tịch xã Trương Văn Kiệt cho hay: Hiệp Hòa có tổng số 2.100 hộ thì có tới 500 - 600 hộ đang ở trong hoàn cảnh không có đất hoặc ít đất sản xuất. Song với tinh thần tương thân tương ái, một số gia đình có nhiều đất đã cho những hộ còn khó khăn mượn đất sản xuất. Đến nay, đã có 28 hộ có nhiều đất cho mượn đất với tổng diện tích 12,6 ha.

Đến thăm gia đình ông Thạch Tiên, người cho ông Thạch Sa Ran mượn đất, chúng tôi nhận được từ ông những lời mộc mạc: Gia đình mình có điều kiện thì giúp đỡ người gặp khó khăn, vậy thôi. Tiếp xúc với những hộ dân cho mượn đất khác ở Hiệp Hòa, chúng tôi đều nhận được những lời thấm đẫm nghĩa tình: Người ta khó khăn, mình có điều kiện thì nên giúp đỡ cho họ vơi bớt khó khăn…

Ý Ðảng hợp lòng dân

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, nguyên nhân dẫn đến tình trạng không có đất hoặc thiếu đất sản xuất của nông dân ở Cầu Ngang, Trà Vinh là do một số gia đình trước đây thuộc diện ít đất, lại đông con. Vì vậy, các thế hệ sau càng lâm vào hoàn cảnh thiếu đất. Bên cạnh đó, một số gia đình khác do trước đây ốm đau, bệnh tật, gặp rủi ro, làm ăn thất bại nên đã đem cầm cố đất đai nhưng không có khả năng chuộc lại.

Từ năm 1997, chuyện nông dân cho nhau mượn đất sản xuất hiện ở Cầu Ngang bắt đầu xuất hiện và ngày càng trở thành phong trào rộng rãi. Nhận thấy đây chính là nghĩa cử cao đẹp giữa những người dân với nhau, đồng thời góp phần giải quyết việc làm, tạo cơ hội xóa đói giảm nghèo cho những người nông dân không có ruộng đất, Tỉnh ủy Trà Vinh đã ra Nghị quyết 01 thực hiện chủ trương vận động người dân cho mượn đất sản xuất. Ngay lập tức, chủ trương này được đông đảo người dân đồng tình hưởng ứng. Điều đáng mừng là không chỉ cho mượn đất, nhiều hộ dân còn giúp đỡ những người thiếu đất giống, vốn để sản xuất. Ngoài ra, Hội nông dân huyện còn cử cán bộ về hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi cho bà con.

Ông Thạch Tiền, người cho mượn đất.

Tính từ năm 2008 đến nay, huyện Cầu Ngang đã có 304 hộ khá giả cho 344 hộ nghèo không có đất, ít đất sản xuất mượn tổng cộng 181,8 ha đất trồng màu, trồng lúa, nuôi tôm… Nhờ đó, nhiều gia đình đã thoát cảnh đói, nghèo. Chủ tịch Hội Nông dân huyện Cầu Ngang, ông Nguyễn Thanh Hà hồ hởi cho biết: Tuy còn là huyện nghèo thuộc diện nhất, nhì tỉnh Trà Vinh, nhưng nhờ phong trào cho mượn đất sản xuất, tỉ lệ hộ dân đói nghèo ở huyện Cầu Ngang đã giảm từ trên 30 % xuống còn 28,3 %, riêng cái đói đã bị đẩy lùi.

Ông Nguyễn Thanh Hà cho biết thêm, sắp tới, địa phương sẽ tiếp tục vận động bà con cho mượn đất, riêng những trường hợp đã cầm cố thì vận động người nhận cầm cố đất cho chuộc lại.

Không chỉ đơn thuần là vấn đề giúp nhau phát triển kinh tế, chuyện nông dân cho nhau mượn đất đã trở thành nét đẹp văn hóa ở vùng đất này. Một cán bộ văn hóa ở huyện Cầu Ngang đã làm thơ ca ngợi phong trào mang tình nghĩa lớn lao này, trong đó có hai câu thơ làm chúng tôi nhớ mãi:

Vui thay đất nở tình người

Cùng nhau  xây dựng cuộc đời đẹp tươi.

Bài và ảnh: Nguyễn Kiểm