QĐND Online - Hàng ngàn hộ nông dân trồng mía tại các huyện Đắk Pơ, An Khê, Kbang, tỉnh Gia Lai đang khốn khổ vì hàng ngàn hec ta mía đã trổ bông vẫn chưa thể thu hoạch, do nhà máy đường An Khê tiêu thụ chậm. Nông dân ở đây đang đối mặt với một “mùa mía đắng”.

Mùa mía…đắng!

Vẻ mặt bơ phờ vì phải chờ đợi lâu mà vẫn chưa được cân mía, anh Phan Sĩ Phương ( thôn An Xuân, xã Xuân An, thị xã An Khê), tài xế lái xe chở mía cho biết: “Xe tôi nằm ở bãi đã 3 ngày, nhưng vẫn chưa được cấp phiếu vào nhà máy. Khi có phiếu lại phải chờ thêm 3 đến 4 ngày mới được cân, có khi cả tuần, thậm chí 10 ngày mới xuất được một xe mía”.

Anh Nguyễn Văn An ( tổ 8, phường An Bình, An Khê) tự đầu tư trồng 5 sào mía, đến nay đã vào kì thu hoạch, nhưng vì mía tiêu thụ chậm, lại không có xe chuyên chở nên bị các đại lý ép giá, chỉ trả 3 triệu đồng/ sào. Với giá như vậy, sau vụ mía anh không những trắng tay mà còn phải chịu lỗ nặng. Đồng cảnh ngộ, anh Vũ Mạnh Thanh (xã Tơ Tung, huyện Kbang) có 7 hec ta mía đến kì thu hoạch nhưng gần bốn tháng nay chỉ mới thu hoạch được 1/3 diện tích.

Xe mía xếp hàng dài cả mấy cây số đợi hàng ngày trời trước nhà máy đường để chờ cân.

Ngoài việc xe mía bị nằm bãi, chờ cân, người nông dân trồng mía còn “đỏ mắt” tìm xe chở mía mà không có, nếu có thì giá chuyên chở lại quá cao. Những người làm mía đang hết sức lo lắng vì nếu việc thu hoạch kéo dài đến mùa mưa, nhân công sẽ rất khó kiếm và gặp rất nhiều khó khăn trong vận chuyển… Dọc hai bên đường, những rẫy mía đã trổ cờ trắng phau, nhưng vẫn phải đứng “chôn chân giữ đất”.

 “Trăm dâu đổ đầu tằm”

Niên vụ 2011- 2012, vùng nguyên liệu của nhà máy đường An Khê đã mở rộng lên khoảng 20 ngàn hec ta. Sản lượng khoảng 80- 90 ngàn tấn đường, (khi vùng nguyên liệu ổn định ở 22 ngàn ha thì sản lượng có thể đạt 1,4 triệu tấn mía cây/năm). Với sản lượng đó, vùng nguyên liệu này hoàn toàn đảm bảo cung ứng đủ mía, phục vụ cho việc nâng công suất của nhà máy. Niên vụ 2011- 2012, nhà máy đã nâng công suất lên 10 ngàn tấn/ ngày, nhưng do việc lắp đặt máy móc thiếu đồng bộ, không đảm bảo nên đến nay, chỉ có thể “ ăn” 6 ngàn tấn mía/ ngày. Vì thế lượng mía ứ đọng rất nhiều khiến dọc theo con đường chạy vào nhà máy, hàng ngày có khoảng 700- 800 xe mía (ước tính 18- 20 tấn mía/ xe) nối đuôi nhau xếp hàng dài cả mấy cây số…

Trước sự việc này,  nhà máy đường An Khê đưa ra một số giải pháp, như chia sẻ nguyên liệu mía cho nhà máy đường Bình Định, Kon Tum, sử dụng làm mía giống… Tuy nhiên, các giải pháp này không thực sự giải quyết tốt sự việc. Để đưa mía lên Nhà máy đường Kon Tum hay xuống nhà máy đường Bình Định tiêu thụ, nông dân phải chịu chi phí rất cao, khoảng 2 triệu đồng/ chuyến.

Đã thế việc khủng hoảng thừa nguyên liệu mía khiến giá thu mua tại các nhà máy cũng chỉ khoảng 1,1- 1,15 triệu đồng/ tấn. Trong khi chi phí đầu tư đã ở mức 2 triệu đồng/ sào chưa kể chi phí khác.

Việc tiêu thụ mía chậm như hiện nay cũng kéo theo rất nhiều hệ lụy cho vụ mía sau. Theo dự đoán, sản lượng mía niên vụ này chỉ có thể kéo dài đến tháng 7. Khi ấy, Tây Nguyên đã vào mùa mưa, nông dân khổ lại càng thêm khổ.

Ông Hồ Ngọc Đại, phó chánh văn phòng Thị ủy An Khê cho biết: “ Trước tình thế bất cập hiện nay, chúng tôi cùng nhà máy đường An Khê đã có một cơ chế mở để người dân xuất mía ra các tỉnh lân cận như Bình Định, Kon Tum để đẩy nhanh tiến độ thu hoạch. Nhưng đây cũng không phải là một giải pháp có lợi cho người trồng mía vì chi phí vận chuyển quá cao”.

Bài ảnh: Hoài Nhơn-Mộc Lan