(Tiếp theo kỳ trước)
II- “Biến đại sự thành tiểu sự, tiểu sự thành vô sự”
 |
|
* Trung tá Trần Quốc Khải, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Pha Long (Việt Nam) và Trung úy Giang Quốc Sơn, Trạm công tác biên phòng Lao Kha (Trung Quốc).
|
Có một thời gian dài, liên tiếp xảy ra những vi phạm trên đường biên, mốc giới kiểu vạt nương trồng lấn đường biên, trâu bò sang ăn cỏ trên đất của nhau, người dân ra sông suối đánh bắt cá… Phát hiện ra, biên phòng hai bên trao đổi với nhau giấy tờ. Thế rồi cứ giấy đưa đi, đưa lại mà nhiều việc không giải quyết được. Hoặc là dân tự xông ra bắt giữ, phạt tiền người vi phạm, phá nương rẫy… thế là việc dù nhỏ cũng thành việc lớn, nghiêm trọng.
Còn nay, đã có gặp gỡ, hội đàm, trao đổi định kì và tuần tra biên giới song phương thường xuyên ở hầu hết các đồn biên phòng ở biên giới Lào Cai-Vân Nam. Nhờ vậy mà biên phòng hai bên có thể đến tận nơi, cùng nhau xem xét, giải quyết kịp thời vụ việc phát sinh một cách đúng nguyên tắc tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau để” biến đại sự thành tiểu sự, tiểu sự thành vô sự”.
Tuần tra chung đường biên, mốc giới
Cách đây 5 năm, hai đồn biên phòng của ta là Bản Lầu và Nậm Chảy đi đầu trong gặp gỡ, hội đàm và tuần tra chung với biên phòng bạn. Khi ấy, Đồn trưởng đồn Biên phòng Bản Lầu là đồng chí Trần Quốc Khải, gần đây chuyển sang làm Đồn trưởng đồn Biên phòng Pha Long. Đến Pha Long, tôi nghe anh kể chuyện cả mới và cũ. Trung tá Trần Quốc Khải kể: Sau khi Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh và bộ đội biên phòng khu Mông Tự thống nhất giải pháp, lần hội đàm đầu tiên của đồn với Tiểu đoàn biên phòng Nam Khê quân giải phóng nhân dân Trung Quốc đã bàn sẽ tổ chức tuần tra chung biên giới. Lúc đầu bạn chần chừ, tôi thuyết phục rồi bạn cũng đồng ý sẽ tổ chức luân phiên tuần tra chung hằng tháng.
- Nhưng buổi đầu tuần tra, vào tháng 7-2004, bạn vẫn có vẻ e dè, tổ chức cảnh giới từ xa, đi tới 20 người và mang theo đầy đủ vũ khí, trang bị. Bạn có thuận lợi là có thể đi ô tô đến sát đường biên, mốc giới nhưng vẫn giữ thái độ phòng ngừa, nghi ngại. Còn chúng ta đi 8 người, không mang theo vũ khí.
Tôi hỏi:
- Thế vụ súng đạn ấy giải quyết thế nào?
- Tôi hỏi sao lại phải mang súng theo, bạn trả lời vì cần đề phòng thú rừng hoặc đối tượng vi phạm. Tôi nói thẳng đã là đồng chí của nhau, lại ở đường biên, có gì cần thì huy động lực lượng được ngay, không cần mang theo vũ khí.
- Kết quả việc thuyết phục ấy thế nào?
- Bạn cũng nghe theo. Nhân đó, tôi đề nghị luôn số người hai bên chỉ khoảng 5-6 người, có phiên dịch và một cán bộ chính quyền địa phương nữa, vì nhiều việc liên quan đến dân và chính quyền. Khi tuần tra, sẽ định địa điểm, hai bên đến thẳng đó và sau khi rút kinh nghiệm, ghi xong biên bản của buổi tuần tra, nên có bữa ăn thân mật ngay trên đường biên. Bữa ăn sẽ do hai bên luân phiên nhau chuẩn bị.
- Bạn đồng ý không?
- Rất mừng là bạn đồng ý cả. Thế nhưng khi giải quyết vụ việc cụ thể, kể cả việc không phức tạp gì lắm mà lúc đầu bạn cũng trì hoãn, không cùng giải quyết ngay với lí do phải báo cáo cấp trên. Tôi lại thuyết phục bạn rằng những việc rất rõ ràng, cần thì mời đại diện chính quyền và người dân hai bên có liên quan đến làm rõ, rồi thống nhất với nhau, với đại diện chính quyền và dân giải quyết ngay tại chỗ. Bạn cũng nghe theo và từ đó đến nay, đều đặn như kim đồng hồ, tháng nào cũng tuần tra chung. Sau này tỉnh nhân rộng cách làm này trên toàn tuyến biên giới, song gần đây mới thực hiện đều khắp được.
- Thế còn ở Đồn Pha Long này, việc tuần tra chung thực hiện từ bao giờ, kết quả ra sao?
- Khi tôi được thuyên chuyển về đây, từ tháng 8-2008 mới bắt đầu tuần tra chung. Khác với bên Bản Lầu là ở đây chúng tôi phối hợp với tiểu đoàn bộ đội biên phòng Sèo Thầu, nhưng dù ở đâu cũng thấy rõ cái lợi của việc này. Bởi vì, gặp nhau, đi suốt đoạn đường biên, tới tận nơi, nhìn tận mắt sự việc, nghe đại diện chính quyền và bà con nói rõ ngọn nguồn và giải quyết thỏa đáng, công bằng. Vi phạm chỉ cần giải quyết một lần là tiệt nọc không tái phạm, không xử sự thô bạo với người vi phạm, tài sản không bị thu giữ, hủy hoại. Song cũng vất vả lắm.
- Vất vả về việc gì?
- Nhiều đoạn biên giới ở đây dốc đứng, chưa có đường lớn, xe cơ giới không lên được, anh em phải leo đèo lội suối, có khi lên tới nơi gặp bạn không bắt tay nổi vì còn đứng thở. Hai tháng mới phải chuẩn bị bữa ăn chung một lần mà cũng khó khăn, vì khoản này không được cấp phát, lại phải nấu nướng từ đồn, gùi theo. Còn bạn có đường ô tô lên tận đường biên, mốc giới, chở bữa ăn lên, rất tiện. Nhưng vất vả thế nào thì tuần tra chung cũng thấy vui vì giải quyết êm thấm hầu hết mọi việc.
Khi đến đồn biên phòng và xã biên giới nào của huyện Mường Khương, tôi đều được trả lời các vi phạm hầu như không còn nhưng việc tuần tra chung vẫn cần duy trì.
Hợp tác hiệu quả cao chống tội phạm
Thượng tá Nguyễn Văn Thái, Trưởng phòng Phòng chống tội phạm ma túy-tội phạm trật tự xã hội của Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh nhận xét: Các cơ quan chức năng và lực lượng vũ trang hai bên đã thường xuyên trao đổi thông tin và phối hợp thực hiện tốt các biện pháp đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm qua biên giới. Các ngành chức năng hai bên đã thiết lập cơ chế gặp gỡ, hội đàm định kì để kịp thời xử lí các vụ việc phát sinh, kí kết nhiều biên bản ghi nhớ làm cơ sở triển khai các nội dung hợp tác tư pháp.
Trong những loại tội phạm thì buôn bán, bắt cóc phụ nữ qua biên giới diễn biến phức tạp, có chiều hướng gia tăng. Thủ đoạn phổ biến nhất là lợi dụng chính sách mở cửa, hội nhập kinh tế, tội phạm dụ dỗ, lừa gạt số phụ nữ ở vùng sâu, vùng xa nghèo, trình độ học vấn thấp, thiếu việc làm, kinh tế khó khăn đi mua sắm đồ, tìm việc làm, tham quan, du lịch sau đó đưa sang Trung Quốc bán cho chủ mại dâm hoặc làm vợ… Tội phạm hình thành đường dây, có tổ chức chặt chẽ, khép kín từ nội địa ra khu vực biên giới và ngoại biên, qua các công đoạn từ tuyển mộ, thu gom, dẫn đường đưa lên Lào Cai đến tổ chức vượt biên trái phép sang Trung Quốc. Do vậy, cuộc đấu tranh này nhất thiết phải có sự phối hợp chặt chẽ của lực lượng biên phòng hai bên.
- Theo quy chế phối hợp chung giữa ta và bạn, có trao đổi thông tin, điều tra, xác minh nên đã cùng nhau giải cứu nhiều vụ buôn bán phụ nữ, trẻ em. Nhiều vụ do phối hợp với biên phòng và công an bạn, chúng ta bắt một số đối tượng là người bên phía bạn có liên quan đến loại tội phạm này giao cho bạn xử lí- anh Thái vui vẻ cho biết.
- Tôi thấy ở Bệnh xá của Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh có mấy phòng gọi là tiếp nhận nạn nhân, dùng để làm gì?
- Đó là 6 phòng có đủ nội thất dành cho việc tiếp nhận nạn nhân của các vụ buôn bán phụ nữ, được phía bạn trả cho ta hoặc do anh em ta tiến hành các chuyên án. Nguồn kinh phí do Tổ chức Di cư quốc tế hỗ trợ, đến nay là 212 triệu đồng, đưa vào sử dụng từ tháng 9 năm nay, đã tiếp nhận nhiều nạn nhân của một số vụ. Họ dừng ở đây để được chăm sóc sức khỏe, tư vấn y tế và lập hồ sơ giao cho Trung tâm Tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh.
- Có thể kể vắn tắt nhất kết quả đấu tranh chống loại tội phạm này như thế nào?
- Trong 5 năm qua, Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh đã tổ chức triển khai có hiệu quả kế hoạch, phát hiện, đấu tranh, xử lí 128 vụ với 214 đối tượng, giải cứu 168 nạn nhân. Trong đó lực lượng biên phòng của ta và công an bạn đã trao đổi 117 tin về tội phạm loại này, bạn bắt và trao trả qua cửa khẩu cho ta 135 nạn nhân và đối tượng tội phạm.
- Vụ gần đây nhất bạn trao trả nạn nhân cho ta là khi nào, ở đâu?
- Đó là vụ ở Đồn biên phòng Pha Long vào tháng 8 năm nay.
Câu chuyện này được cán bộ, chiến sĩ Đồn biên phòng Pha Long kể lại như sau: Ngày 21-8, có đơn tố giác của 5 gia đình dân tộc Mông ở huyện Si Ma Cai, về việc một đối tượng dụ dỗ, lừa gạt 5 phụ nữ đưa sang Trung Quốc. Cán bộ của Đồn lập tức thông báo ngay cho Trạm công tác biên phòng Lao Kha của bạn, đề nghị phối hợp điều tra, làm rõ vụ việc. Một tuần sau, công an của bạn trao trả 4 người bị hại cho chúng ta. Còn môt người bị hại nữa đang được tiếp tục tìm kiếm.
Chúng tôi lên điểm kiểm soát của Trạm công tác biên phòng Lao Kha. Trung tá Quách Vĩnh Tân, Trạm trưởng bận việc nên vắng mặt. Ở đó chỉ có Trung úy Giang Quốc Sơn đang trong giờ trực. Anh quê ở Quảng Tây, mới ra trường chưa được bao lâu nhưng giữ nghiêm các nguyên tắc giao tiếp mà vẫn rất thân thiện.
Trên toàn tuyến biên giới thuộc địa bàn tỉnh Lào Cai, các tội phạm khác như xuất nhập cảnh trái phép, sản xuất, vận chuyển, buôn bán các chất ma túy, tội phạm kinh tế…cũng có sự phối hợp hai bên để phòng và chống một cách có hiệu quả. Thông tin kịp thời tình hình vi phạm, tội phạm là yêu cầu đặt ra cho tất cả cơ quan chức năng và lực lượng vũ trang hai bên. Chính từ yêu cầu đó mà chức danh sĩ quan liên lạc đã ra đời. Ở Trạm biên phòng cửa khẩu quốc tế Lào Cai, tôi gặp một người như vậy - Trung úy Dương Trung Hiếu. Anh là một trong hai sĩ quan liên lạc của Trạm, mới đây khi cửa khẩu Kim Thành mở ra, một người phải qua đó nên trạm chỉ còn lại Hiếu. Nhờ được đào tạo tiếng Trung rồi nghiệp vụ cửa khẩu, có thời gian công tác tại Đồn biên phòng Mường Khương, Hiếu đã đủ sức đảm nhận công việc. Hằng ngày khi có vấn đề nảy sinh, Hiếu cùng một chiến sĩ của Trạm sang gặp bạn đưa thư thông báo tin tức. Anh kể: Có lần anh em trong trạm phát hiện một thuyền xuôi dòng sông Hồng, né tránh lực lượng kiểm soát chuyển sang dòng chảy phía bờ Trung Quốc. Thế là ngay 3 giờ 30 phút sáng, anh mang thư thông báo sự việc cho bạn, đề nghị phối hợp bắt giữ nghi phạm. Nhờ vậy, vụ việc đã được xử lí kịp thời. Phía bạn cũng có 2-3 sĩ quan liên lạc, thay nhau gặp anh em ở trạm của ta khi có việc cần.
Hai bên còn nhiều hình thức thông tin khác phục vụ đắc lực cho sự phối hợp xử lý tội phạm.
Bài và ảnh: VIỆT ÂN
Kỳ III-Dân tự giải quyết vướng mắc nảy sinh