QĐND - Để làm nhà, dựng quán buôn bán, nhiều người dân ở Chợ Vò, xã Yên Lộc, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định đã bỏ ra khoản tiền từ vài triệu đến vài chục triệu đồng mua đất. Tuy nhiên, những ngôi nhà này đã bị liệt vào dạng lấn chiếm đất công, bị phá dỡ.

Từ một vụ cưỡng chế, giải tỏa

Thực hiện việc nâng cấp và cải tạo mương dẫn nước phục vụ cho sản xuất, UBND xã Yên Lộc đã ra thông báo yêu cầu các gia đình nằm trong khu vực hành lang tuyến kênh mương N12 phải khẩn trương di dời nhằm bảo đảm cho việc nâng cấp, cải tạo được tiến hành đúng tiến độ. Ngày 6-9-2010, ông Vũ Công Toanh, Phó chủ tịch UBND xã Yên Lộc và ông Đỗ Xuân Hạt, Trưởng ban Công an xã đã trực tiếp chỉ huy lực lượng công an xã tiến hành giải tỏa, tháo dỡ một số công trình nằm trong khu vực hành lang của mương (trong đó có quán bán hàng của gia đình ông Khương và bà Hòa). Khi các gia đình này xin được tự tháo dỡ, lực lượng làm nhiệm vụ cưỡng chế, giải tỏa ra về. Chiều cùng ngày, ông Vũ Ngọc Phan, Chủ tịch UBND xã lại trực tiếp chỉ đạo lực lượng công an xã tiến hành phá dỡ, cưỡng chế giải tỏa. Quá bức xúc, các gia đình làm đơn gửi các cơ quan chức năng nhờ can thiệp bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Khi nhận được đơn, UBND xã Yên Lộc yêu cầu các gia đình phải xuất trình giấy tờ mua, bán đất (giấy tờ gốc). Gia đình bà Hòa đã đưa ra quyết định do ông Vũ Hồng Sơn (nguyên là Chủ tịch UBND xã Yên Lộc từ năm 2003), UBND xã thu lại và bảo chờ. Khi UBND xã yêu cầu phải nộp giấy gốc hóa đơn thu tiền, gia đình ông Khương chỉ nộp bản phô tô với lý do “đề phòng bất trắc”. Ba lần làm đơn đều không được UBND xã giải quyết nên gia đình bà Hòa và gia đình ông Khương đã gửi đơn lên UBND huyện yêu cầu giải quyết.
Ngày 4-5-2011, UBND huyện Ý Yên đã có công văn số 119/UBND trả lời khiếu nại, tố cáo của công dân với nội dung: “Gia đình ông Khương tự ý làm quán, lán trên diện tích bờ kênh N12-10. Diện tích đất làm quán trong chợ Vò là do UBND xã cho mượn để kinh doanh...”. Không nhất trí với trả lời của UBND huyện, ông Khương tiếp tục gửi đơn lần thứ 2. Các văn bản của UBND huyện Ý Yên vẫn kết luận, gia đình ông Khương đã tự ý lấn chiếm, dựng quán, lán trái phép trên phần đất của tập thể.

Bà Hòa bức xúc nói: "Mặc dù đã bỏ ra một khoản tiền không nhỏ để mua đất, nhưng gia đình  tôi vẫn bị cho là đã lấn chiếm đất của tập thể".

Đi tìm sự thật?

Trong quá trình đi tìm nguồn gốc của những thửa đất mà chính quyền cho rằng các hộ dân lấn chiếm, chúng tôi được biết, không chỉ có gia đình ông Khương, bà Hòa mà khá nhiều hộ dân khác ở địa phương này rơi vào tình cảnh tương tự. Một số người dân nói: “Thấy cán bộ xã bán đất thì chúng tôi mua chứ không hề biết quy trình mua, bán như thế nào? Cụ thể là, vào năm 2003 chính ông Phan (lúc đó là Phó trưởng ban tài chính xã), là người trực tiếp thu tiền, viết biên lai, ông Đỗ Hồng Sơn, Chủ tịch UBND xã đã ký quyết định bán đất và cho phép chúng tôi làm nhà, dựng quán qua mương. UBND xã đã bán đất và cho phép chúng tôi làm nhà, vì sao lại cưỡng chế tháo dỡ mà không đền bù, không hề có quyết định thu hồi đất?".
Ông Đặng Văn Thuấn  bức xúc: “Xã có tới cả trăm gia đình nộp tiền cho cán bộ xã, thấy họ viết biên lai thu là yên tâm. Chúng tôi đã ở ổn định cả chục năm, thậm chí hai chục năm. Nhưng lạ là, có gia đình được cấp đất từ năm 2003, nhưng khi ghi sổ lại là năm 2013 và chưa hề có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Chúng tôi không hiểu tại sao UBND xã lại làm như thế? Mất tiền mua đất, giờ lại bị quy vào tội lấn chiếm đất công, thật vô lý. Chính quyền địa phương xử sự như thế, chúng tôi biết tin ai bây giờ?”.
Chị Nụ, một người dân cùng xã cũng cho biết: “Phiếu thu của gia đình tôi ghi thuê đất, thời gian sử dụng lâu dài, số tiền 1,5 triệu đồng, tính theo mét vuông để nộp, nhưng không có hợp đồng thuê. Chúng tôi mua đất cả chục năm nay mà vẫn chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Quá bức xúc về chỗ ở và nơi buôn bán, không ít gia đình vẫn xây nhà cấp 4 và nhà kiên cố. Khi xây dựng, chính quyền không hề có ý kiến gì! Sao bây giờ lại bảo chúng tôi lấn chiếm?”.
Các hộ mua đất cho chúng tôi xem phiếu thu, hầu hết đều có chung nội dung “thu tiền quán, đất lâu dài...” và đều có chữ ký của ông Vũ Ngọc Phan. Gia đình ông Khương, cũng cung cấp cho chúng tôi tờ phiếu thu có ghi số tiền 20.000.000 đồng (hai mươi triệu đồng), với nội dung “thu tiền quán lâu dài chợ Vò, đất phía Bắc sau tường cổng phụ, phía Đông chợ”.
Giải thích về những bức xúc của người dân, ông Vũ Ngọc Phan, Chủ tịch UBND xã Yên Lộc khẳng định: “Những gì liên quan đến đất đai của gia đình ông Khương, cũng như nhiều hộ dân khác trong xã đã được giải quyết từ lâu, tất cả đều có văn bản trả lời. Các anh muốn tìm hiểu thì lên huyện. UBND xã làm gì có thẩm quyền cấp, bán đất… Riêng việc giải tỏa mương khu vực chợ Vò, địa phương tôi còn được cấp trên biểu dương… đấy”.  Thế nhưng, khi chúng tôi đưa ra tờ biên lai thu tiền có chữ ký của ông  (lúc đó đang làm Phó trưởng ban tài chính xã) thì ông Vũ Ngọc Phan cho biết: "Mọi vấn đề ông đều làm theo sự chỉ đạo của HĐND xã và... cấp trên. Còn số tiền 20 triệu thu của gia đình ông Khương, tôi đã nộp vào ngân sách".
Còn theo bà Trịnh Thị Tình, Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ý Yên: “Việc UBND xã cấp, bán đất là hoàn toàn trái thẩm quyền, khi người dân có ý kiến, UBND huyện đã kiểm tra, xác minh và ra quyết định (Quyết định số 1698/QĐ-UBND ngày 26-4-2006 về việc phê chuẩn kết luận thanh tra theo đơn, thư tố cáo của công dân xã Yên Lộc). Các cơ quan chức năng và chính quyền cũng đang phối hợp khẩn trương làm các thủ tục cần thiết nhằm bảo đảm quyền lợi cho người dân…”.
Việc bán đất trái thẩm quyền ở xã Yên Lộc đã rất rõ ràng. Đề nghị các cơ quan chức năng và chính quyền huyện Ý Yên và tỉnh Nam Định khẩn trương vào cuộc điều tra làm rõ, xác định trách nhiệm của những người liên quan; đồng thời xử lý nghiêm những cá nhân vi phạm, bảo đảm quyền lợi cho người dân.

Bài và ảnh: Hà Khánh