Cái nắng đầu hè đã kịp gay gắt. Vừa mời khách uống miếng nước chè tươi sóng sánh, ông Nguyễn Văn Huy, thôn Hà Dương, xã Bảo Ninh, thành phố Đồng Hới, vừa hào hứng khoe, sáng nay ông cùng các gia đình ngư dân ở Hà Dương đã họp với đại diện của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Dù chưa có kết luận chính thức, nhưng kế hoạch khoanh, giãn nợ đã được bàn thảo và chắc chắn sẽ được áp dụng trong ngày một ngày hai.

Ông Nguyễn Văn Huy vệ sinh tàu chờ ngày ra khơi. 

Để có những con tàu ra khơi đánh bắt hải sản, hầu hết bà con ngư dân ở Bảo Ninh đều phải vay vốn ngân hàng. Đóng một con tàu nhỏ chạy ven bờ cỡ 30-40CV cần 400-500 triệu đồng, tàu lớn ra khơi xa cần 2-3 tỷ đồng. Trong hoàn cảnh sản xuất bình thường, lãi suất cho vay sản xuất trung bình 0,8%/tháng, không phải là nỗi lo lớn. Tuy nhiên, khi sự cố môi trường biển xảy đến, khi hầu hết các tàu phải đậu bờ, khoản lãi này đã trở thành nỗi bất an. Gia đình ông Huy mỗi tháng phải trả tiền lãi chừng 4 triệu đồng, trong khi cả nhà ngồi không. Ông không đi biển được. Vợ ông vốn làm nghề buôn bán hải sản cũng không thể đi chợ vì không bán được hàng. Nay, ngân hàng cam kết khoanh, giãn nợ, gánh nặng trên vai ông Huy và hàng trăm hộ dân ở xã Bảo Ninh chợt nhẹ đi. Ông Huy bảo: “Người Hà Dương rất bình tĩnh vì chúng tôi tin Đảng, Chính phủ không thờ ơ trước khó khăn của người dân. Chính quyền tỉnh, thành phố, xã cũng đang rất tích cực hỗ trợ từng khẩu. Vì thế, người dân đang nén lại để chờ. Dù nguyên nhân cá chết là thế nào thì chúng tôi cũng tin vào cách xử lý của Chính phủ”.

Nhẩn nha nhặt rổ kiệu để muối, chị Hoàng Thị Ga, xã Bảo Ninh kể, nhà chị có một con tàu 33CV. Bình thường, chồng chị đi đánh bắt, chị vừa bán hải sản của nhà, vừa mua thêm của các tàu khác để đem ra chợ Đồng Hới bán. Riêng thu nhập của chị đã được chừng 200-300 nghìn đồng/ngày. Từ hôm xảy ra sự cố môi trường biển, tàu của nhà nằm bến đậu, chị Ga cũng không buôn bán được vì không có khách mua. Không khỏi lo lắng vì gia đình không có thu nhập nhưng ánh mắt chị vẫn bình tĩnh: “Đây là vùng quê cách mạng, quê hương của mẹ Suốt. Tất cả mọi việc từ thời chiến tranh đến nay dân đều nhất nhất làm theo sự chỉ đạo của chính quyền. Thời kháng chiến trước đây thế nào, nay vẫn vậy. Dân tin Đảng tuyệt đối. Nay dù khó khăn đến mấy, chúng tôi vẫn kiên trì và tin tưởng vào Đảng, vào Chính phủ. Có một số kẻ xấu làm những việc không hay đâu đó, nhưng đấy không phải là đại diện của chúng tôi”.

Du khách đã trở lại biển Nhật Lệ. 

Trong cơ cấu kinh tế của xã Bảo Ninh, có tới 50% từ khai thác, đánh bắt hải sản, 45% dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp, chế biến. Điều đó có nghĩa, trong những ngày qua, sự cố môi trường biển đã gây tê liệt hoạt động kinh tế của xã. Để làm yên lòng dân, đồng chí Hoàng Kiên Cường, Phó chủ tịch UBND xã Bảo Ninh cho biết, Đảng ủy, UBND xã đã đưa ra nhiều biện pháp. Biện pháp ưu tiên là vận động bà con chuyển đổi ngành nghề từ nghề rê, lưới ngậm đặt sang ghe dàn (chuyển đổi đánh bắt ven bờ sang đánh xa bờ-PV). Một số bà con đã chuyển đổi và có thu nhập. Cùng đó, xã rất tích cực thực hiện những giải pháp trước mắt. Đó là việc cấp phát gạo hỗ trợ cho những gia đình ngư dân gặp khó khăn. Đặc biệt là việc tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh những kết luận chính thống của Chính phủ, các cơ quan chức năng, của tỉnh Quảng Bình để bà con hết hoang mang, đặt niềm tin vào sự chăm lo của Nhà nước.

Trước các biện pháp tích cực của chính quyền xã, tình hình an ninh, trật tự ở Bảo Ninh rất ổn định và người dân đang mong ngày đi biển trở lại.

Không chỉ ở Bảo Ninh, rất nhiều địa phương của Quảng Bình, trong thời điểm khó khăn do sự cố môi trường biển, đã biết phát huy truyền thống cách mạng, tin tưởng vào chính sách của Đảng, của Chính phủ để cùng nhau vượt khó. Và sát cánh bên họ luôn là chính quyền các cấp, các cơ quan chức năng địa phương. Đại tá Hoàng Xuân Vĩnh, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Quảng Bình cho hay: “Đây là lần đầu hiện tượng cá chết hàng loạt xảy ra trên địa bàn tỉnh Quảng Bình. Thiệt hại rất rõ rồi, từ ngư dân đến người làm du lịch, kinh doanh thủy hải sản… Tư tưởng, dư luận trong quần chúng nhân dân ra sao, phần tử nào kích động, chống phá? Xử lý vụ việc cụ thể như thế nào?... Đó luôn là những câu hỏi khiến chúng tôi luôn suy nghĩ, tìm phương án hành động. Lãnh đạo, cán bộ trong Bộ CHQS tỉnh Quảng Bình luôn nhắc nhau nếu vấn đề giải quyết không được rõ ràng, sẽ làm dấy lên nghi ngờ trong dân. Từ đó, cùng với lãnh đạo địa phương, cả hệ thống chính trị và chúng tôi đã vào cuộc, bám sát tình hình cơ sở, khơi thông tư tưởng cho người dân. Với truyền thống cách mạng của Quảng Bình, tôi tin bà con sẽ đoàn kết cùng cấp ủy, chính quyền các cấp vượt qua khó khăn”.

Thượng tá Nguyễn Văn Quý, Phó chủ nhiệm Chính trị, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình, cho biết: Khi xảy ra hiện tượng cá chết, các phòng, ban chức năng của bộ chỉ huy đã chỉ đạo các đơn vị tuyến biển nắm tình hình, phối hợp với địa phương tổ chức vớt, thu gom, tiêu hủy, làm vệ sinh bãi biển. Cùng đó, các cán bộ, chiến sĩ bám sát địa bàn, vận động, khuyến cáo người dân không sử dụng các sản phẩm hải sản không rõ nguồn gốc hoặc bị chết trôi dạt về làm thức ăn cho người, gia súc trước khi có kết luận của cơ quan chức năng. Đặc biệt, bộ chỉ huy đã tăng cường cán bộ nhằm tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của người dân về việc cá chết và việc tàu, thuyền không ra khơi, ngư dân không có việc làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống. Trên cơ sở đó, phối hợp với các cấp, các ngành làm tốt công tác tuyên truyền, định hướng dư luận, không để thổi phồng sự việc khi chưa có kết luận của cơ quan chức năng.

Trước những nỗ lực của chính quyền các cấp, các cơ quan chức năng, tình hình an ninh, trật tự ở Quảng Bình đang dần ổn định. Các hoạt động đánh bắt, buôn bán thủy hải sản đang dần trở lại. Đặc biệt, bãi biển Nhật Lệ đã có nhiều khách du lịch trở lại.

Tạm biệt Quảng Bình khi cái nắng đã nhàn nhạt, ngoài cái cảm giác quyến luyến, còn thêm niềm tin về những con người của mảnh đất “xe chưa qua, nhà không tiếc”. Người Quảng Bình, những người con của quê hương mẹ Suốt, sẽ lại một lần thể hiện cho cả nước biết bản lĩnh vượt khó của mình!

XUÂN HÙNG - HOÀI QUÂN