Tác giả (đứng ngoài cùng bên trái) chúc mừng Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Ảnh: ĐÀO VĂN SỬ

Những năm đầu của thời kỳ đất nước thực hiện công cuộc đổi mới, đời sống kinh tế của tỉnh Nam Hà (nay là Nam Định) cũng như các địa phương trong cả nước gặp rất nhiều khó khăn. Xí nghiệp cơ khí thương binh chúng tôi là doanh nghiệp quân đội đứng chân trên địa bàn tỉnh Nam Hà được cấp ủy, chính quyền địa phương tin cậy, tạo nhiều điều kiện thuận lợi. Ngày ấy, với cương vị giám đốc doanh nghiệp, tôi được thường trực Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh giao nhiệm vụ tham gia xây dựng các đề án đầu tư phát triển giao thông nông thôn và trực tiếp khảo sát, xây dựng dự án “Đầu tư xây dựng cảng biển Hải Thịnh - Nam Hà”.

Tôi nhớ một lần tôi cùng anh Bùi Xuân Sơn, Bí thư Tỉnh ủy đến gặp trực tiếp Thủ tướng Võ Văn Kiệt để báo cáo và xin chỉ đạo về dự án “Đầu tư xây dựng cảng biển Hải Thịnh - Nam Hà”. Khi gặp Thủ tướng, khác với những lo lắng của chúng tôi trước khi đi, Thủ tướng tiếp đón chúng tôi bằng nụ cười vui, nheo nheo ánh mắt, giọng nói ấm áp, cởi mở như người thân quen lâu ngày gặp lại. Thì ra những điều chúng tôi định báo cáo, Thủ tướng đã được Văn phòng Chính phủ trình văn bản tóm tắt về mục tiêu và quá trình thẩm định của các bộ, ngành liên quan đối với dự án này. Tuy vậy, Thủ tướng vẫn chăm chú lắng nghe chúng tôi báo cáo, bổ sung những tác động tích cực của dự án đối với tình hình phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của tỉnh và một số khó khăn khi triển khai. Khi nghe báo cáo xong, tôi cảm thấy không còn khoảng cách giữa vị Thủ tướng Chính phủ với cán bộ địa phương. Ông “xắn tay” vào cuộc ngay, trao đổi rất thẳng thắn. Ông chỉ ra những băn khoăn, lo lắng khi trung ương phải triển khai đồng bộ các dự án theo vùng, miền địa phương của cả nước. Ông cởi mở, chân tình động viên địa phương tiếp nhận ngân sách đầu tư tập trung của Nhà nước để thực hiện các dự án có hiệu quả. Thật là thấu tình, đạt lý. Ông nói nhiều vấn đề, nhưng có một ý làm tôi nhớ mãi, đại ý là: “Làm việc gì vì lợi ích của dân, của nước cứ mạnh dạn, sáng tạo mà làm, làm bằng được! Còn nếu không vì lợi ích ấy thì làm việc gì cũng khó…”. Chúng tôi ra về, tiếp thu đầy đủ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, khẩn trương, quyết liệt trong công tác chuẩn bị báo cáo đầu tư. Vì vậy trong thời gian ngắn dự án Đầu tư xây dựng cảng biển Hải Thịnh - Nam Hà cũng như một số dự án đầu tư phát triển hạ tầng giao thông của tỉnh được Hội đồng thẩm định cấp Nhà nước xem xét, trình Thủ tướng phê duyệt cho triển khai thực hiện, tạo ra diện mạo mới, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Trong đời quân ngũ, tôi còn có lần may mắn được gặp ông trong một khung cảnh thật ấn tượng, không thể quên được. Ngày ấy, tôi làm giám đốc Công ty 198 - Bộ Quốc phòng. Công ty chúng tôi có chức năng sản xuất quân hàm, quân hiệu cho quân đội; huân, huy chương các loại cho Nhà nước. Bởi vậy, Văn phòng Bộ Năng lượng đến đặt chúng tôi sản xuất huy hiệu công trình đường dây tải điện 500KV Bắc-Nam. Do thời gian hoàn thành công trình đã đến gần nên việc sản xuất huy hiệu đường dây 500KV Bắc-Nam phải thật gấp rút, xong trước tháng 5-1994. Nhận nhiệm vụ , chúng tôi vừa mừng lại vừa lo vì quá trình triển khai sản xuất từ chuẩn bị khuôn mẫu, chế thử đến sản xuất hàng loạt trong thời gian ngắn, liệu có bảo đảm tiến độ và chất lượng không? Vốn có niềm tin mãnh liệt vào công trình đường dây tải điện cao thế 500KV Bắc-Nam, chúng tôi triển khai sản xuất không kể ngày đêm và hoàn thành số lượng huy hiệu theo đơn đặt hàng trước một tháng. Chúng tôi rất mừng, khi văn phòng Bộ Năng lượng trình một số huy hiệu để Thủ tướng cho ý kiến trước khi sản xuất hàng loạt, ông rất hài lòng.

Đúng ngày tổ chức lễ mừng đón đường dây điện 500KV Bắc-Nam vào thành phố Hồ Chí Minh tại Hội trường Thống Nhất, tôi may mắn được gặp Thủ tướng ít phút trước buổi lễ. Sau khi nghe tôi báo cáo quá trình sản xuất huy hiệu đường dây 500KV rất gấp rút, Thủ tướng tỏ ý rất mừng, nói vui: “Thần tốc, quyết thắng là truyền thống của quân đội. Chúc mừng các cậu đã phát huy tốt truyền thống của quân đội ta”. Sau lễ mừng đón đường điện 500KV Bắc-Nam, tôi cho anh em làm một chiếc huy hiệu đường dây 500KV Bắc-Nam với kích thước lớn hơn nhiều lần để kính tặng Thủ tướng. Món quà nhỏ ấy của những bàn tay thủ công mỹ nghệ Thành Nam đã được Thủ tướng trân trọng.

Tại lễ mừng đón dòng điện cao thế 500 KV Bắc – Nam, khó ai quên được hình ảnh Thủ tướng Võ Văn Kiệt phát biểu với giọng nói ấm áp, chân tình, tràn đầy niềm tự hào, phấn khởi trước sự thành công của đất nước tiếp thu công nghệ cao, hoàn thành công trình vượt thời gian dự định, sớm đưa dòng điện vào phía nam. Thủ tướng cảm ơn tất cả các lực lượng trực tiếp tham gia thiết kế, thi công. Đặc biệt, Thủ tướng biểu dương các đơn vị quân đội tham gia thi công ở những nơi khó khăn vất vả nhất. Thủ tướng nói thật hào sảng: “Vinh quang này trước hết thuộc về những cán bộ, công nhân viên trực tiếp xây dựng công trình - những công dân ưu tú của Tổ quốc anh hùng và yêu quý của chúng ta!”.

Thủ tướng nâng cao ly rượu, mừng niềm vui thắng lợi của đất nước. Ngay lúc đó, tôi may mắn được Thủ tướng cụng ly. Hình ảnh này đã được nhà báo Đào Văn Sử, báo Quân đội nhân dân và phóng viên truyền hình Việt Nam ghi lại.

Từ ngày ấy, trên các phương tiện thông tin đại chúng, tôi được thấy Thủ tướng mặc dù đã nghỉ hưu, song với mái tóc bạc phau, nụ cười rạng rỡ, dáng đi vững chắc, như quên cái già nua của tuổi tác, vẫn đến với dân nghèo ở mọi vùng miền, đau đáu với những ước nguyện của dân và nặng nỗi suy tư về xóa cảnh nghèo cho đồng bào các dân tộc ở miền biên giới Tổ quốc và lo chống lũ, thoát lũ ở các tỉnh Tây Nam bộ. “Sống chung với lũ” là khẩu hiệu Thủ tướng nêu lên, đến nay vẫn còn ý nghĩa thời sự. Những việc Thủ tướng làm, đúng như lời Thủ tướng đã từng căn dặn chúng tôi: “Làm việc gì vì lợi ích của dân, của nước, cứ mạnh dạn, sáng tạo mà làm, làm bằng được!”.

Đại tá, kỹ sư TRẦN NGỌC YẾN

Nguyên phó Đoàn trưởng Đoàn kinh tế - quốc phòng Sông Mã