QĐND Online - Năm 2008, La Cả gần như mất trắng mùa đào bởi trận lũ lịch sử cuối tháng 9. Năm nay, càng cận Tết Canh Dần, người La Cả càng mừng bởi vụ đào gần như đã chắc chắn trúng mùa. Có người bảo: “Ông trời đã “đền” cho bà con vụ đào mất mùa năm trước”. Nhưng vui chưa hết, người trồng đào nơi đây đã phải lo. Bởi chỉ hết vụ này, ở La Cả, sắc đào sẽ chỉ còn trong hoài niệm…

Còn đào còn … của để dành

Vừa mới đặt chân vào đầu làng La Cả (phường Dương Nội, quận Hà Đông, Hà Nội), không khí Xuân như đã ùa về bởi sắc thắm của những cánh đào nở sớm. Với những cánh đồng đào bạt ngàn, La Cả quả không hổ danh khi được gọi là “vựa đào” của Thủ đô Hà Nội trong vài năm trở lại đây.

Bên ruộng đào trên cánh đồng Rừng, ông Đặng Đình Diệc, người thôn La Nội-làng La Cả, cùng anh con trai Đặng Đình Vinh đang gò tán cho những gốc đào cành. Gia đình ông Diệc là một trong những hộ đầu tiên của La Cả đưa đào về trồng ở đồng đất này.

Cả vườn đào của ông Diệc có khoảng 90 gốc đào. Trong đó, đào thế ước chừng 40 gốc, số còn lại là đào cành. Vừa vặt những chiếc lá còn sót trên một cây đào thế cao lút đầu người, ông vừa nói: “Năm ngoái, cây như thế này tôi bán được 1,5 triệu đồng”.

Anh Lưu Đình Tuyên đang chăm chút cho cây đào Tết trước anh cho thuê với giá 8 triệu đồng.

Trên thửa ruộng kề bên, anh Lưu Đình Tuyên, cũng là người thôn La Nội đang đi thăm vườn đào của gia đình. Chỉ tay vào cây đào thế cổ thụ được trồng ngay đầu ruộng nhà anh Tuyên, ông Diệc giới thiệu: “Tết Kỷ Sửu năm ngoái, người ta trả giá cây này 12 triệu, nhưng anh Tuyên không bán, mà cho thuê với giá 8 triệu đồng”.

Câu chuyện của những người trồng đào làm chúng tôi thêm tin hơn con số mà ông Đỗ Văn Tiến-Phó Chủ tịch UBND phường Dương Nội giới thiệu, rằng ở La Cả, mỗi vụ đào, gia đình nào trồng nhiều thu về đến 200 triệu đồng, gia đình trồng ít cũng được vài chục triệu đồng.

Cây đào hiện diện trên những cánh đồng làng La Cả đến nay đã được khoảng 10 năm. Hiện nay, trên 45 ha đất của địa phương được sử dụng để trồng đào. Theo ông Tiến, đào là loại cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao. Thực tế là ở địa phương này, nhiều gia đình đã khấm khá lên nhờ đào.

“Mấy ngày nay, đã có thương lái về một số ruộng đặt tiền nhận đào rồi. Khách mua đào cũng đã gọi điện hẹn khoảng từ mồng 5 đến mồng 10 tháng Chạp sẽ về ruộng nhà tôi nhận đào”- ông Diệc phấn khởi cho biết.

Bên vườn đào đang mưng nụ dày chi chít trên những cành săn, khỏe, màu tía xậm, anh Tuyên, ông Diệc đều nhận định, nếu thời tiết cứ diễn biến như thời điểm hiện nay, không quá nắng hoặc quá lạnh, gần như chắc chắn La Cả sẽ trúng mùa đào.

Song khi nhắc đến chuyện vụ đào sang năm, giọng ông chùng xuống: “Còn vườn đào, cứ hết năm là lại đến mùa được thu hoạch. Nó như của để dành ấy mà. Cầm một cục tiền đền bù đất trồng đào được đưa vào làm dự án ấy, tôi e sớm muộn rồi cũng hết thôi”.

Mừng chưa qua, lo đã tới

“Từ năm tới, La Cả sẽ vĩnh viễn không còn chỗ trồng đào. Từ chỗ mỗi năm thu lợi hàng chục, thậm chí đến hàng trăm triệu đồng nhờ cây đào, nay đất trồng đào được đưa vào phục vụ dự án, bà con hụt hẫng, lo lắng cũng là điều dễ hiểu”-tại UBDN phường Dương Nội, ông Tiến chia sẻ với chúng tôi.

Ông Tiến cho biết, để thực hiện một số dự án, khoảng 90% đất nông nghiệp của địa phương sẽ được thu hồi.

“Tiền đền bù cho số đào của bà con đang trồng ban đầu được tính ở các mức 35 nghìn, 55 nghìn và 90 nghìn đồng tương ứng với những cây đào có chiều cao dưới 1m, từ 1m đến 1,5m và từ trên 1,5m đến 2m. Song đến nay, theo đề nghị của địa phương, cấp có thẩm quyền đã quyết định cộng thêm 30% vào giá đền bù ban đầu”- ông Đỗ Văn Tiến cho biết thêm.

Ngoài ra, các hộ dân có đất bị thu hồi sẽ được nhận đất dịch vụ có diện tích bằng 6,2% diện tích đất đã bị thu hồi. Mảnh đất dịch vụ này cũng được công nhận là đất ở.

Sau Tết Canh Dần, hình ảnh này sẽ chỉ còn trong hoài niệm của người làng đào La Cả.

Bên một thửa ruộng trồng hoa loa kèn trên cánh đồng Rừng, một cặp vợ chồng người thôn La Nội đang cắm cúi nhổ cỏ, vét nước tưới hoa. Năm nay, gia đình anh chị cũng trồng hơn 1 sào đào. Tâm sự cùng chúng tôi, họ khá lo lắng khi nghĩ đến công ăn việc làm trong năm tới. Chị vợ bộc bạch: “Người ta có trình độ còn có thể học nghề để chuyển đổi ngành nghề khi hết đất, còn vợ chồng tôi không biết có thể học được cái gì đây”. Anh chồng thì nói: “Chúng tôi chẳng lo gì, tiền có mà mình cũng già rồi. Lo là lo cho hai đứa con trai ấy, chúng làm thuê, nghề nghiệp không ổn định”.

Cách vườn hoa của cặp vợ chồng nọ không xa, một phụ nữ đang tát khau sòng dẫn nước vào vườn đào giống. Theo quy trình, trước hoặc sau Tết nguyên đán ít ngày, những cây đào này sẽ được ghép mắt và có thể cho thu hoạch vào Tết sau. “Nay đất đưa vào làm dự án, tôi đang tính đưa số đào này về trồng ở mấy vạt đất đầu thừa đuôi thẹo trong gia đình. Nếu trồng không hết thì cũng đành bỏ thôi”- Chị này tâm sự.

Anh Lưu Đình Tuyên thì có vẻ yên tâm hơn, bởi cách đây 4 năm, anh đã thuê được khoảng 3 sào ruộng trên Đại Mỗ. Chỉ vào vườn đào, anh nói: “Không như các hộ khác là bắt buộc phải bán hết đào trong Tết này, tôi có thể chuyển đào lên Đại Mỗ trồng chờ đến vụ sau, nếu đào mất giá”.

“Nhưng số hộ ở La Cả thuê được đất trên đó chỉ chừng vài chục, thế nên phần lớn bà con ở đây sẽ phải giã từ nghề trồng đào đã gắn bó với mình ngót chục năm nay”- anh Tuyên giãi bày.

Đề cập đến việc đào tạo nghề cho nông dân sau khi đã thu hồi đất, ông Tiến cho chúng tôi hay, con em của các gia đình có đất bị thu hồi sẽ được quận Hà Đông hỗ trợ học nghề miễn phí, tùy thuộc theo khả năng. Song ông cũng chưa dám chắc vào khả năng thành công trong dạy nghề cho bà con nông dân đã lớn tuổi: “Thanh niên tiếp thu nhanh, có thể học được nghề. Nhưng với số nông dân đã lớn tuổi, việc học nghề sẽ khá gian nan”.

Ông Phó Chủ tịch còn lo lắng, nếu bà con sử dụng số tiền đền bù không hiệu quả, sẽ có những hộ có nguy cơ tái nghèo. Ấy là chưa kể, nếu không có công ăn việc làm, tệ nạn sẽ nảy sinh.

Ngoài cánh đồng La Cả, những nụ đào đang e ấp, gom sắc chờ Xuân. Lác đác đã có bông nở sớm, thắm đỏ trên cành. Có lẽ, năm nay đào sẽ trúng mùa như dự đoán của bà con. Và rất có thể, trong Tết Canh Dần, sắc đào sẽ đẹp nhất kể từ khi nó hiện diện trên đồng đất này, dành để tri ân đất và người La Cả trong vụ cuối. Nhưng còn sang năm?

Bài và ảnh: Phạm Hoàng Hà