QĐND - Nếu ai đó đã một lần được ngồi trên máy bay của Công ty Trực thăng miền Nam (VNHS) (thuộc Tổng Công ty Trực thăng Việt Nam (VNH), hay còn gọi là Binh đoàn 18) ra giàn khoan, hẳn sẽ rất ấn tượng với cảm giác bồng bềnh, xốn xang khi chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ thú của vùng biển thềm lục địa phía Nam Tổ quốc. Trong những ngày tháng 6, tôi lại được bay ra giàn khoan. Nói ví von như anh em ở đây, là “Đi du ngoạn trên bầu trời thềm lục địa phía Nam”. Phía trên là trời xanh, phía dưới là biển biếc, làm cho những người ngồi trên trực thăng ngất ngây, lại càng thêm yêu đất nước hàng ngàn năm kiên cường, bất khuất, hiên ngang bên bờ biển Đông này.
Tôi thân quen với Đại tá Vi Công Dũng, Chính ủy Binh đoàn 18, nguyên là Giám đốc của VNHS từ những năm 90 của thế kỷ trước, khi ấy anh mới chỉ là Phó chủ nhiệm, rồi Chủ nhiệm Chính trị của công ty trực thăng miền Nam. Ở con người Vi Công Dũng chứa đầy sự lạc quan, yêu đời, niềm tin vào những điều tốt đẹp, kể cả trong những lúc khó khăn, bức xúc nhất của cuộc sống. Chính điều đó đã góp phần truyền nhiệt huyết cống hiến, học tập và rèn luyện cho mọi người, tạo nên một sức mạnh đoàn kết mạnh mẽ, giúp đơn vị hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Sự nhiệt huyết và sức mạnh ấy, lan tỏa và hòa quyện cả vào trong tôi, vào bất cứ ai đã đến nơi đây, để trân trọng, chia sẻ và cảm phục những công việc mà các anh đang làm. Đó là góp phần làm giàu cho đất nước và bảo vệ vững chắc chủ quyền của quốc gia. Anh thường bảo: “Có niềm tin để mình vượt qua được mọi khó khăn, thử thách. Có niềm tin mới huy động được tối đa ý trí và nghị lực, phát huy tinh thần đoàn kết để vươn tới những thành công”. Phải chăng cái triết lý của anh, cũng là động lực và sức mạnh của tập thể cán bộ, chiến sĩ, nhân viên trong Binh đoàn 18 nói chung, VNHS nói riêng.
 |
Máy bay EC-225 đón công nhân tại sân bay Vũng Tàu ra giàn khoan.
|
Một số người cứ nghĩ bay ra giàn khoan cũng chẳng có gì phức tạp lắm. Máy bay tốt, phi công được đào tạo bài bản là: OK. Nhưng trên thực tế, những chuyến bay ra giàn khoan có thành công hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nữa: Đó là khí hậu thời tiết; bản lĩnh và ý chí của tổ bay; công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, thông tin và nhiều công việc chỉ huy và bảo đảm, hiệp đồng mặt đất khác. Bay dịch vụ khác hẳn với bay huấn luyện. Nếu như bay huấn luyện có xảy ra sơ suất gì thì thầy - trò, nội bộ còn có cơ hội ngồi rút kinh nghiệm, kiểm điểm, thậm chí xử lý kỷ luật nhau. Nhưng đã thực hiện nhiệm vụ bay dịch vụ thương mại, có nghĩa là tính mạng của hành khách và tài sản của Nhà nước phải tuyệt đối được bảo đảm an toàn.
Trước đây tôi ở cùng đơn vị với Thượng tá Trần Doãn Bách, hiện là phi công lái máy bay AS Super L2 và EC-155B. Anh Bách thường kể cho tôi nghe nhiều câu chuyện về nghề bay của mình. Ngày còn lái các loại máy bay trực thăng họ “Mi” do Liên bang Nga sản xuất, anh đã là phi công chuyên cơ chở các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đi công tác. Nhưng khi mới chuyển sang lái trực thăng phục vụ bay dịch vụ, anh vẫn chỉ là một “phi công tò te”. Anh bảo: “Lái trực thăng phục vụ bay thương mại có quy chuẩn riêng, rất nghiêm ngặt. Bay dịch vụ phải thử thách với nhiều loại địa hình như rừng núi, giàn khoan, tàu thuyền, Nhà giàn DK1, đảo nhỏ… trong mọi điều kiện thời tiết dù là ngày, hay đêm. Vì thế, người phi công không chỉ nắm chắc kỹ thuật bay, mà còn phải hiệp đồng chặt chẽ với các thành phần. Nếu có sai sót, sẽ xảy ra sự cố ngay. Không những vậy, lái máy bay do Pháp sản xuất phải giỏi tiếng Anh, nguyên lý hoạt động cũng khác nhiều so với máy bay của Nga”. Hạ cánh tại các giàn khoan trên biển nếu thời tiết “sóng yên, biển lặng” thì không sao. Nhưng khi có sóng to, gió lớn cần có kỹ thuật và kinh nghiệm lái rất nhiều. Nếu phi công hạ cánh khi giàn khoan đang bồng lên, máy bay có thể bị gãy càng, hoặc bật ra khỏi mặt giàn. Vì thế phải chọn đúng thời điểm giàn khoan đang dâng ở biên độ bồng cao nhất để hạ cánh, máy bay mới “hòa vào” dao động của giàn.
Người ta thường nói khách hàng của VNHS rất hào hoa, nhưng lại vô cùng khó tính. Họ bỏ tiền ra thuê máy bay đi khai thác dầu khí, bay tham quan du lịch, hay thực hiện bất cứ một công việc nào đó, là phải yên tâm tuyệt đối về sự an toàn, thoải mái về tư tưởng và đạt được hiệu quả về kinh tế hay chính trị cao nhất. Vì thế, chỉ cần sơ suất một chút trong công tác phục vụ, trong thực hiện những chuyến bay, đặc biệt là để xảy ra mất an toàn và nguy cơ mất an toàn là mất khách liền. Mà mất khách cũng đồng nghĩa với hoạt động kinh tế bị thua lỗ, ảnh hưởng lớn đến uy tín của quốc gia, của quân đội và của đơn vị. Hiện nay, nhiều nước như Mỹ, Anh, Na-uy, Pháp, Tây Ban Nha… có hoạt động dịch vụ bay rất phát triển. Họ có nhiều loại máy bay mới, tốt, hiện đại bậc nhất thế giới. Họ có đội ngũ phi công, nhân viên kỹ thuật giỏi, được đào tạo rất cơ bản, có bề dày kinh nghiệm bay dịch vụ trên mọi địa hình, thời tiết. Họ cũng có hệ thống phục vụ chuyên nghiệp và nắm bắt nhu cầu, tâm lý của khách hàng rất tốt. Nếu ngành bay dịch vụ của chúng ta không chịu nghiên cứu, đổi mới, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và đầu tư trang thiết bị hiện đại, thì khó có thể cạnh tranh được với các công ty bay nước ngoài.
Đại tá Lê Trọng Đông, Giám đốc VNHS là một phi công được đào tạo cơ bản ở trong nước và nước ngoài, có gần 30 năm kinh nghiệm bay dịch vụ cho rằng: “Nghề bay dịch vụ được ví như “bay trong thương trường”. Mình mà phục vụ kém, không bảo đảm an toàn, không làm vừa lòng khách hàng là thua ngay trên sân nhà”. Hiện nay, VNHS đang thực hiện gần 80% kế hoạch bay của VNH. Một khối lượng khổng lồ ấy khiến đơn vị phải dàn quân đi khắp mọi miền đất nước, kể cả bay ở không phận nước ngoài theo các hợp đồng. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, đơn vị luôn quan tâm hàng đầu đến công tác đào tạo nguồn nhân lực. Theo Đại tá Nguyễn Xuân Bội, Phó giám đốc, kiêm Chủ nhiệm chính trị của VNHS, nếu cứ mua trang thiết bị hiện đại mà nguồn nhân lực không bảo đảm, thì không thể thực hiện tốt các nhiệm vụ. Chính vì yêu cầu ngặt nghèo ấy, VNHS luôn chú trọng đến việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Phương thức đào tạo ở đây cũng rất phong phú và đa dạng: Đào tạo tại chỗ, đào tạo tại Trung tâm huấn luyện của VNH và gửi ra nước ngoài đào tạo. Đó là hướng đi rất đúng đắn của VNHS để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ, đòi hỏi ngày càng cao của Cục Hàng không dân dụng Việt Nam và những tiêu chuẩn khắt khe của khách hàng.
Tôi đã từng ngồi nói chuyện hàng giờ với Đại tá Nguyễn Văn Vinh, Giám đốc Trung tâm huấn luyện của Binh đoàn 18. Trước đây và hiện nay, anh Vinh là giáo viên bay của VNH, nên anh vừa có thực tế bay, vừa đúc kết được nhiều kinh nghiệm và lý luận cho nghề nghiệp hiện tại của mình. Anh Vinh chia sẻ: “Nhu cầu bay dịch vụ từ nay đến năm 2020 của nước ta và quốc tế sẽ ngày càng tăng cao, đặc biệt là trong lĩnh vực bay thăm dò và phục vụ cho khai thác dầu khí, bay tìm kiếm-cứu nạn, bay cấp cứu, bay tham quan du lịch, bay cẩu kéo hàng… Do vậy, công tác đào tạo phi công, nhân viên kỹ thuật, nhân viên phục vụ mặt đất khác phải đi trước một bước. Đào tạo tại Trung tâm sẽ giúp cho các tổ bay quen với vùng thềm lục địa và nhiều loại địa hình khác trên đất nước ta”. Trước đây, nếu muốn có được những phi công, thợ máy giỏi, chúng ta thường phải gửi đi đào tạo tại các nước như Anh, Pháp, Mỹ, Na Uy, Úc… với mức chi phí rất cao. Nhưng nay đào tạo ở trong nước chi phí giảm từ 30% đến 40% so với đào tạo ở nước ngoài, mà chất lượng cũng không thua kém gì, nhất là trình độ chuyên môn và ngoại ngữ. Sau khi đào tạo xong, bay thực tế tại các đơn vị, có thể gửi đi đào tạo nâng cao ở nước ngoài để tiếp thu kỹ thuật tiên tiến. Làm như vậy, chúng ta sẽ có đội ngũ phi công có trình độ bay quốc tế, đội ngũ kỹ thuật viên giỏi có thể khai thác, sử dụng tốt các loại máy bay hiện đại mà các nước phát triển đang có, vừa hiệu quả, vừa giảm được chi phí. Từ nay đến năm 2020, VNHS sẽ cần từ 60-70 phi công giỏi để thay thế lớp cũ.
Để đạt hiệu quả kinh tế cao, 3 đội bay của VNHS hầu như hoạt động hết công suất. Có phi công ngày bay từ 2-3, thậm chí là 4-5 chuyến ra giàn khoan, hoặc các hoạt động bay dịch vụ khác. Nói như Đại tá Nguyễn Phú Hiên, thì các hoạt động bay ở đây không biết mệt mỏi. Có nhiệm vụ là bay, tự tìm để ký kết và khai thác các hợp đồng để bay. Trung tâm kỹ thuật và Trung tâm bảo đảm hậu cần - kỹ thuật cũng ra sức phục vụ tốt, bảo đảm cho những chuyến bay an toàn, thắng lợi. Những năm qua, hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí trên biển của chúng ta rất sôi động và mang lại hiệu quả kinh tế to lớn. Ngoài khách hàng truyền thống là Vietsovpetro, VNHS còn thực hiện hợp đồng với nhiều công ty dầu khí khác là: Fina, Petronas, Carigali, Enterprise Oil, Công ty dầu Việt - Nhật (JVPC). Các chuyên gia dầu khí nước ngoài đã nhận xét: “Những chuyến bay của VNHS có độ an toàn rất cao, vì họ có đội ngũ phi công, nhân viên kỹ thuật, phục vụ giỏi, giàu kinh nghiệm. Đó là yếu tố để tạo nên những thành công lớn”.
Không phải bay chỉ để nhận được những lời khen, để đạt hiệu quả kinh tế cao hơn, mà bay còn để tự hoàn thiện mình, nâng tầm ảnh hưởng và khẳng định thương hiệu của mình. Quyết tâm cháy bỏng ấy đã, đang và sẽ đưa VNHS bay cao, vươn xa đến những chân trời mới, góp phần tích cực trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN./.
Bài, ảnh: LÊ PHI HÙNG
Kỳ II: Những người thợ sáng tạo