ĐND - Dù phục vụ ở ngoài sân bay hay làm công tác sửa chữa, bảo dưỡng máy bay trong nhà xưởng, nghiên cứu trong các phòng máy… những kỹ sư, kỹ thuật viên của Công ty Trực thăng miền Nam (VNHS) luôn được coi là những người làm việc thầm lặng. Họ còn được mệnh danh là những y sĩ, bác sĩ của những “cánh chim bồ câu” trên thành phố biển Vũng Tàu.

Hiếm có một công ty bay dịch vụ nào lại sử dụng nhiều kiểu loại máy bay như VNHS của Việt Nam. Nhìn những chiếc máy bay EC-225, EC-155B1, Super Puma AS332 L2, Mi17-1V, Mi-172… lên xuống tấp nập trên sân bay Vũng Tàu, người ta hiểu ngay cường độ bay của họ lớn và sôi động đến mức nào. Để có những chuyến bay an toàn, thắng lợi như vậy, một phần công rất lớn thuộc về những người làm công tác kỹ thuật. Hầu hết kỹ sư, kỹ thuật viên của VNHS đều được đào tạo cơ bản, chuyên sâu ở trong và ngoài nước, có nhiều kinh nghiệm trong công tác bảo đảm kỹ thuật cho các hoạt động bay của đơn vị. Họ làm việc bất kể ngày hay đêm, kể cả những ngày lễ, Tết. Thậm chí, anh em kỹ thuật còn phải cơ động ra giàn khoan, đi ra nước ngoài, hay bất cứ nơi đâu có hoạt động bay của công ty.

 Các kỹ thuật viên kiểm tra kỹ thuật cho máy bay.

Những ngày đầu hè, trời Vũng Tàu hừng hực nắng. Nằm ngay sát bờ biển mà nhiệt độ của thành phố nhiều hôm nóng hơn 36 độ C. Nóng từ trên trời ập xuống. Nóng từ mặt đất bốc lên. Nóng từ ngoài biển hất vào, chúng giao thoa, cộng hưởng với nhau, cảm giác những người lính thợ như đang “bơi” trong bầu không khí loang loáng, đặc sệt hơi nóng. Có hôm mưa tự dưng ào xuống, làm cho mồ hôi của những người thợ và nước mưa hòa vào nhau. Mặc nắng, mặc mưa, ở Trung tâm bảo đảm Kỹ thuật hàng không (KTHK), hay ở ngoài sân bay, tôi vẫn thấy sự sôi động và sức “nóng” trong cường độ làm việc của những người lính thợ không hề giảm. Những ngày có nhiều chuyến bay, hoặc có những chuyến bay sớm, các kỹ thuật viên phải thức dậy từ 3, 4 giờ sáng. Tay cầm đèn pin, tay cầm các dụng cụ kiểm tra, để ánh mắt của họ như dán vào các chi tiết máy, hệ thống đồng hồ, ra-đa, bảng điều khiển và các bộ phận bên ngoài. Kiểm tra từ trong ra ngoài, rồi lại từ ngoài vào trong, thông điện đánh giá độ tin cậy hoạt động của các hệ thống, rồi kiểm tra từng con ốc cố định, các nắp hộp công tác… những người thợ ghi chép tỉ mỉ trong sổ nhật ký công tác kỹ thuật. Chỉ ít phút sau, tiếng các loại xe máy phục vụ hậu cần kỹ thuật nổ giòn tan, hòa cùng với tiếng động cơ máy bay âm vang, báo hiệu một ngày bay mới trên thành phố biển bắt đầu.

Làm việc miệt mài, đi sớm về muộn, lo lắng, chờ đợi thành công của những chuyến bay, là hình ảnh rất đỗi quen thuộc của những người làm công tác KTHK. Đại tá Phạm Quang Hiếu-Phó giám đốc về kỹ thuật của VNHS, kiêm Trưởng phòng kỹ thuật của Binh đoàn 18 nói vui: “Người ta ví chúng tôi như những người bảo mẫu. Máy bay dù tốt hay xấu vẫn phải kiểm tra kỹ càng đúng theo quy trình kỹ thuật. Nếu phát hiện hỏng hóc thì làm việc bất kể ngày đêm để sửa chữa, khắc phục”.

Hơn 10 năm nay, VNHS luôn có cường độ bay rất cao (chiếm khoảng 78%  khối lượng bay của toàn binh đoàn). Các loại máy bay do Pháp chế tạo, đặc biệt là máy bay của Hãng Eurocoper được công ty đưa vào khai thác, sử dụng rất hiệu quả trong các hoạt động bay thương mại và quân sự. Đến nay, loại máy bay EC-225 được coi là “con cưng” trên bầu trời thềm lục địa phía Nam của chúng ta. Tuy nhiên, loại máy bay này năm 2012 suýt nữa đã bị “phủ bạt” do gặp phải 2 sự cố kỹ thuật ở khu vực biển Bắc của châu Âu. Đầu tiên sự cố xảy ra vào tháng 5-2012,  sự cố thứ hai xảy ra vào tháng 10-2012, với những nguyên nhân gần tương tự như nhau là do lỗi kỹ thuật hộp số. Các vết nứt hình thành và phát triển ở bộ phận hộp số, khiến máy bay phải hạ cánh bắt buộc trong điều kiện thời tiết xấu. Theo một số kết quả điều tra tin cậy, nguyên nhân hình thành và phát triển các vết nứt trên là do mức độ công suất truyền tới hộp số chính quá lớn khi bay với tốc độ cao. Rất may sự cố không gây thiệt hại đáng kể, nhưng Ủy ban An toàn Hàng không châu Âu đã quyết định dừng hoạt động đối với máy bay EC-225.

 Máy bay EC-225 đưa công nhân dầu khí ra giàn khoan.

Máy bay EC-225 phải ngừng hoạt động khiến hãng Eurocoper như "ngồi trên đống lửa", còn những công ty trên thế giới đã mua EC-225 cũng ngao ngán, lo lắng. Với Binh đoàn 18, EC-225 không được hoạt động, cũng có nghĩa là hơn 50% khối lượng bay dịch vụ, bay nhiệm vụ quốc phòng không thực hiện được. Những hợp đồng với khách hàng và các nhiệm vụ quân sự, đã khiến lãnh đạo và đội ngũ làm công tác kỹ thuật của VNHS đứng ngồi không yên. Chẳng lẽ phải ngồi chờ đợi và thất hứa với khách hàng? Chẳng lẽ chịu bó tay? Những câu hỏi này cứ xoáy vào tim, tiêm vào khối óc những người lính thợ. Không. Phải tìm mọi cách để máy bay EC-225 được trở lại hoạt động bình thường. Quyết tâm cao độ đã khiến các chuyên gia đầu ngành, các kỹ sư giỏi và những người thợ lành nghề chụm đầu lại, căng óc tìm hướng xử lý. Ngày quên ăn, đêm quên ngủ, công sức của họ bỏ ra đã thu lại kết quả mỹ mãn. Thượng tá Trần Ngọc Hùng-Trưởng Trung tâm bảo đảm KTHK của VNHS nhớ lại: “Được sự đồng ý của hãng sản xuất, chúng tôi đã cùng chuyên gia của họ phân tích kỹ nguyên nhân của các sự cố. Nếu tăng số lần kiểm tra hộp số (khoảng 1h30 bay một lần), các vết nứt sẽ được phát hiện sớm hơn 1/3 lần, hoặc thực hiện kiểm tra rạn nứt bằng phương pháp dòng điện xoáy thì phát hiện ngay khi vết nứt mới hình thành. Trong hoạt động, máy bay cũng giảm vận tốc bay so với châu Âu. Như vậy, công suất truyền tới hộp số chính sẽ giảm đi. Bên cạnh đó, mỗi chuyến bay cử một kỹ thuật viên đi theo để đo các thông số kỹ thuật. Với cách làm này, các chuyến bay của chúng tôi luôn an toàn tuyệt đối”. Kết quả khắc phục tại Việt Nam, giúp EC-225 được phép bay lại trên tất cả các vùng lãnh thổ. Ông chủ của hãng Eurocoper đã thán phục: “Không có các nhân viên kỹ thuật của VNHS, thì máy bay EC-225 có nguy cơ bị dừng bay vô thời hạn”.

Đã nhiều lần Đại tá Lê Trọng Đông, Giám đốc VNHS nói rằng: “Sự miệt mài cùng tinh thần sáng tạo của đội ngũ kỹ sư, kỹ thuật viên, đã góp phần đáng kể làm cho hoạt động bay của VNHS đạt hiệu quả rất cao”. Nói đến tinh thần sáng tạo của đội ngũ kỹ thuật ở VNHS thì ai cũng phải nể phục. Bình thường với các loại máy bay, trang thiết bị hiện đại, thì việc khai thác, sử dụng hiệu quả hết các tính năng của chúng đã là việc khó, còn nghiên cứu để có những sáng kiến cải tiến kỹ thuật lại càng khó gấp bội phần. Ấy vậy mà Trung tâm KTHK đã nghiên cứu và có rất nhiều sáng kiến giá trị, được áp dụng trong thực tiễn như: Nghiên cứu, thiết kế thành công thiết bị bọc dầu động cơ trên mặt đất mang lại hiệu quả kinh tế cao; cải tiến thiết bị rửa động cơ và lắp mạch nguồn cho thiết bị rửa động cơ trên máy bay Mi-172 và Mi-17-1-V; lắp đặt hệ thống bơm nước tại các hăng ga để máy bay mà không cần dùng xe cứu hỏa để rửa như trước đây; hay sáng kiến, thực hiện cuốn “Sổ ghi giờ vàng”… Sáng kiến thiết kế thiết bị bọc dầu động cơ trên mặt đất giúp công ty không phải dừng bay 15 ngày để thực hiện công việc tháo động cơ khỏi máy bay, dùng thiết bị và cơ cấu truyền động để kéo quay tua-bin máy nén mới bọc dầu được. Hệ thống bơm nước tại các hăng ga vừa rút ngắn thời gian rửa máy bay, vừa tiết kiệm mỗi lần rửa được 300.000 đồng. Còn cuốn “Sổ ghi giờ vàng” giúp cho lãnh đạo công ty ghi nhận thời gian làm thêm của đội ngũ kỹ thuật trong các ngày nghỉ, giờ nghỉ, thuận lợi cho công tác đánh giá, xét thi đua-khen thưởng chính xác và kịp thời.

Nói với chúng tôi về phong cách làm việc của đội ngũ kỹ thuật của VNHS, Đại tá Phạm Quang Hiếu cho rằng đó là một phong cách rất chuyên nghiệp, hết mình vì công việc. Tuy nhiên, tôi cảm nhận ở các anh một động lực mạnh mẽ hơn, đó là cái “chất lính” vốn có trong mỗi con người để “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” rất hiệu quả. Ở VNHS, người lính thợ học tập và làm theo Bác không chỉ ở tính cần cù, chịu khó, sáng tạo, mà còn có tinh thần vượt khó, giúp đỡ lẫn nhau, dám nghĩ, dám làm trên cơ sở thường xuyên nâng cao trình độ chuyên môn của mình. Đó là những yếu tố cần thiết để làm chủ khoa học kỹ thuật, khai thác, sử dụng tốt mọi loại máy bay, trang bị kỹ thuật hiện đại. 

Bay trên chiếc EC-225 trên bầu trời Vũng Tàu ra thềm lục địa, tôi cảm thấy xốn xang khó tả. Từ đầu năm đến nay, mặc dù nền kinh tế nước ta vẫn gặp khá nhiều khó khăn và đầy biến động, nhất là trước việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan ở Biển Đông, nhưng VNHS vẫn thực hiện hơn 6000 giờ bay an toàn tuyệt đối, được khách hàng trong nước và quốc tế khen ngợi và hết sức tin tưởng, được Bộ Quốc phòng biểu dương khen thưởng. Tôi bắt gặp trên gương mặt những chuyên gia dầu khí của Nga, Pháp, Na Uy, Mỹ, Anh, Ma-lai-xi-a… những nụ cười hạnh phúc sau khi đi về trên những chuyến bay của VNHS. Niềm hân hoan, tin tưởng ấy có công lao đóng góp  rất lớn của đội ngũ làm công tác KTHK trên sân bay Vũng Tàu. Đó cũng là tấm lòng của Binh đoàn 18 nói chung, VNHS nói riêng gửi tặng đến mọi người.

Bài và ảnh: LÊ PHI HÙNG

Kỳ I: Thương hiệu bay dịch vụ Việt Nam
Kỳ 3: Hào hoa trên bầu trời