QĐND - Chiếc tàu khách Thổ Châu 09 rú một hồi còi dài, từ từ rời cảng Phú Quốc ra đảo Thổ Chu, hòn đảo tiền tiêu ở cực Tây Nam Tổ quốc. Mưa nặng hạt, sóng biển bắt đầu mạnh dần khiến con tàu chao đảo, lắc lư. Những cơn sóng vồng lên, đuổi nhau tới tấp làm mặt biển xô nghiêng. Chú Năm Trí, Thuyền trưởng, bảo: Càng ra xa sóng biển càng mạnh, sóng điện thoại càng yếu nên khó liên lạc thay đổi lịch trình. Chắc phải đợi nhà mạng bứt phá để mưa gió bà con đỡ khổ…

Mong đợi “sóng tràn”

Con tàu tròng trành mãi rồi cũng cập cảng Thổ Chu. Trong hành trình hôm nay, đoàn cán bộ của Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) và Chi nhánh Viettel Kiên Giang ra đảo Thổ Chu khảo sát, nâng cấp trạm vi ba để phủ sóng toàn bộ khu vực biển đảo với tinh thần có dân, có bộ đội là có sóng Viettel. Trưởng đoàn Nguyễn Minh Chí, Phó giám đốc Chi nhánh Viettel Kiên Giang (khi bài viết này hoàn thành, anh Chí đã chuyển sang Phó giám đốc Chi nhánh Cà Mau), chia sẻ: “Lần nào chúng tôi ra Thổ Chu cũng gặp thời tiết không thuận. Thế mới biết, để vận chuyển được trang thiết bị, máy móc cồng kềnh ra đảo xây dựng trạm phát sóng phục vụ ngư dân, nhà mạng vất vả đến mức nào”. Suốt 9 tiếng đồng hồ lênh đênh, nghiêng ngả cùng những đợt sóng ầm ào, chúng tôi như được tiếp thêm sức lực nhờ những câu chuyện tiếu lâm của Thuyền trưởng Năm Trí. Ông vốn là lính hải quân, có thâm niên hơn 2 chục năm lái tàu. Bằng kinh nghiệm của mình, ông bảo: “Với người đi biển, sóng điện thoại vô cùng quan trọng bởi đó là phương tiện số 1 để liên lạc với nhau, nhất là những lúc an nguy đến tính mạng”. Nghe ông nói, chúng tôi bỗng thấy vui vui bởi chuyến đi khảo sát này càng thêm ý nghĩa.

Trạm phát sóng 3G của Viettel trên đỉnh Thổ Chu.

Qua một đêm nghỉ ngơi dưỡng sức, sáng hôm sau chúng tôi lại vượt hơn 10 hải lý ra đảo hòn Từ, nơi chỉ có bộ đội Trung đoàn 152 canh giữ. Gọi là hòn Từ bởi trên đảo nhan nhản củ từ mọc hoang-thứ củ mà nhiều gia đình ở vùng quê nghèo miền Bắc chẳng lạ lẫm gì, thậm chí nó còn được dùng ăn thay cơm những khi giáp hạt. Vậy mà ở đây, củ từ nhiều đến nỗi heo rừng chỉ cần rũi mõm một lúc là no căng, ì ạch trở về “chuồng” do cán bộ, chiến sĩ trên đảo quây tạm bợ bằng cành cây.

Ra tận bãi đá sát mép nước đón chúng tôi, Thượng úy Nguyễn Huy Cường, chỉ huy đảo hòn Từ tươi cười vẫy tay từ xa như đón đợi người quen lâu ngày gặp lại. Dáng người chắc nịch, sạm đen, giọng nói của Cường át cả tiếng sóng: “Mời các anh, các chị lên đảo nghỉ ngơi rồi dùng bữa trưa với chúng tôi”. Trong bữa cơm ấm cúng có đủ các món tự nhiên của biển cả, câu chuyện về đời sống, sinh hoạt của người lính hòn Từ lúc sôi nổi, lúc nhẹ nhàng sâu lắng. Đang ăn cơm, Cường xin phép đi nghe điện thoại vì chỉ huy đơn vị đã hẹn thời gian triển khai công việc buổi chiều. Nói rồi Cường leo lên một vị trí khá cao và thoáng đãng đứng chờ. Hơi ngạc nhiên, tôi kín đáo móc điện thoại trong túi ra xem. Không một cột sóng… Tôi chợt hiểu, có lẽ ở hòn đảo này chỉ những chỗ không bị che khuất mới có sóng điện thoại mà thôi. Xong công việc, Cường tâm sự: “Mặc dù Viettel mới đưa vào sử dụng trạm phát sóng 3G hơn 1 năm trước nhưng ở đây cách trung tâm xã đảo quá xa nên vẫn khó liên lạc. Bởi vậy, chúng tôi phải chọn vị trí thuận lợi mới không bị chập chờn, gián đoạn cuộc gọi. Ai cũng mong nhà mạng phủ sóng tràn xung quanh đảo nhỏ”.

Chợt nhớ, gần 2 năm trước khi đến đảo Thổ Chu tôi đã được nghe nói “ra hòn Từ sóng… lặng như ao”, cứ nghĩ đó là nơi kín gió, không có tiếng sóng biển vỗ ghềnh… Nay mới hiểu, hòn Từ là “vùng lõm” mà sóng điện thoại chưa phủ kín. Theo lời Thượng úy Nguyễn Huy Cường, ngoài hòn Từ còn có hòn Nhạn, hòn Cao Cát cũng thuộc “vùng lõm”, thậm chí ở hòn Nhạn còn không có cỏ cây, chỉ toàn đá trơ trụi và từng bầy chim Nhạn sinh sống. Những điểm đảo như thế, cùng với sự khó khăn, khắc nghiệt của thời tiết, khí hậu, của sóng biển mặn mòi và những hiểm nguy rình rập, người lính còn thiếu thốn tình cảm quê nhà và những lời thăm hỏi, động viên từ đất liền gọi tới. Bởi vậy, hơn ai hết họ mong đợi có một mạng viễn thông phủ sóng làm cầu nối đất liền biển, đảo.

Để đảo xa… không xa

Ngay sau bữa cơm trưa, đoàn công tác tiến hành khảo sát vị trí, phương án nâng cấp hệ thống vi ba, bổ sung trạm thu phát để có thể phủ sóng cho hòn Từ. Tại buổi làm việc với Ban chỉ huy Trung đoàn 152 (Quân khu 9), đại diện Chi nhánh Viettel Kiên Giang, khẳng định: Kết thúc chuyến công tác, chúng tôi sẽ lập kế hoạch nâng cấp phủ sóng toàn bộ các điểm đảo ở Thổ Châu và vùng biển lân cận để thuận tiện phục vụ đời sống, công tác, sinh hoạt của bộ đội và ngư dân, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Nói là nâng cấp bởi trên đỉnh Thổ Chu đã có một trạm phát sóng Viettel cao 72m, được xây cao so với mực nước biển 230m. Công trình được hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng đầu năm 2014. Thượng tá Dương Đức Mười, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 152 bảo vệ Thổ Châu, nhớ lại: “Trước năm 1992, toàn xã Thổ Châu không có sóng điện thoại của bất cứ mạng nào, sau đó mới có mạng Vinaphone, Mobiphone và Viettel nhưng khả năng phủ sóng rất yếu. Gần đây, Tập đoàn Viettel khánh thành trạm thu phát sóng 3G trên đỉnh Thổ Chu, tốc độ đường chuyền đã cao hơn. Tuy vẫn còn một số “vùng lõm” nhưng đã mang lại nhiều thuận lợi cho cán bộ, chiến sĩ và ngư dân trên đảo”. Nói rồi, anh kể câu chuyện buồn cách đây 21 năm. Ngày ấy khoảng cuối năm 1994, khi anh đang công tác tại đảo Thổ Chu thì nhận được thư nhà. Vội vã mở ra xem, anh bàng hoàng hay tin bố mất nhưng đã hơn 50 ngày trước do phải đợi có chuyến tàu thư mới được chuyển đi. Xin phép chỉ huy về nhà chịu tang cha, phải gần 1 tháng sau mới có chuyến tàu vào Phú Quốc. Anh về tới nhà vừa kịp làm lễ bách nhật cho cha! Chia sẻ với cảnh ngộ của anh, ngư dân Lê Duy Hạnh, 60 tuổi, quê ở Vĩnh Long, hiện cư ngụ tại xã đảo Thổ Châu, tâm sự: “Khoảng cuối năm 2001, tôi ra khơi đánh bắt cá. Trong khoảng thời gian ấy, ở nhà bố tôi bị bệnh qua đời. Hơn 2 tháng sau, tôi trở về đất liền với chuyến đi biển bội thu. Vừa vào tới bờ thì nhận tin bố mất, tôi bỏ tất cả chạy về nhà… Vợ tôi kể lại: “Trước lúc “ra đi”, bố gọi tên anh mãi nhưng gia đình không cách nào liên lạc được vì ngoài biển không có sóng điện thoại. Bố ra đi mà lòng không thanh thản”. Từ đó, tôi day dứt và luôn có cảm giác ân hận bởi sự vắng mặt của mình cho dù vì lý do chính đáng”. Thời gian sau, ông Hạnh từ bỏ quê hương, mang theo bài vị của cha ra định cư ở Thổ Chu cho đến tận bây giờ… Nghe những tâm sự ấy, anh Hoàng Văn Hùng, Giám đốc Chi nhánh Viettel Phú Quốc, chia sẻ: “Giờ đây những chuyện buồn như thế sẽ không còn lặp lại. Dù phải mất thời gian và vô cùng tốn kém nhưng vì cuộc sống của ngư dân và để đảo xa không còn xa nữa, chi nhánh vẫn quyết tâm đầu tư xây dựng các trạm phát sóng 3G với tình cảm và trách nhiệm của Bộ đội Cụ Hồ”.

Đứng dưới bãi biển nhìn lên đỉnh Thổ Chu, trạm phát sóng Viettel cao sừng sững, tọa lạc ngay trên đỉnh đồi, có công suất khá lớn, phủ sóng bao quanh khu vực đảo. Để lên trạm phải đi bộ nhiều đoạn trên sườn đồi cheo leo, hun hút, cách xa khu dân cư và đơn vị bộ đội. Ở đó có một nhân viên kỹ thuật thường xuyên trực xử lý sự cố hằng ngày.

Từ khi đưa vào sử dụng, trạm phát sóng 3G đã giúp Viettel phủ sóng rộng hơn tại xã đảo Thổ Châu. Mặc dù lợi nhuận kinh tế do trạm mang lại không bằng 1/3 so với trạm tương đương ở đất liền nhưng có ý nghĩa lớn trong công tác quốc phòng và giúp ngư dân yên tâm bám biển. Ông Trần Hoàng Nghiệm, Chủ tịch UBND xã Thổ Châu, tâm đắc: “Nhờ có mạng Viettel nên nhiều vụ tai nạn xảy ra trên biển bà con ngư dân đã gọi điện cho các đơn vị bộ đội kịp thời cứu trợ. Mới đây, trên tàu cá Kiên Giang có một ngư dân gặp nạn do bất cẩn bị mảnh gỗ đâm thấu gan, máu ra nhiều dẫn đến nguy kịch. Chủ tàu đã gọi điện nhờ bộ đội Trung đoàn 152 cử bác sĩ ra cấp cứu rồi đưa vào Trạm xá Quân dân y phẫu thuật nên đã thoát hiểm. Bên cạnh đó, việc cảnh báo bão cũng được thực hiện tốt hơn; những thông tin nối đất liền với đảo cũng đều đặn và ít gián đoạn hơn trước”.

Dù còn một vài điểm đảo chưa phủ sóng tới nhưng những nỗ lực của Tập đoàn Viễn thông Quân đội đã mang lại nhiều thuận lợi cho bộ đội và ngư dân nơi hòn đảo tiền tiêu này. Anh Trần Phước Ninh, Giám đốc Chi nhánh Viettel Kiên Giang, cho biết: “Sắp tới, chúng tôi sẽ đưa đường truyền internet tốc độ cao ra đảo Thổ Chu, sử dụng sóng viba để đảm bảo internet thông suốt. Với hai trạm tín hiệu ở hai phía của đảo, chắc chắn quần đảo cực Tây Nam Tổ quốc sẽ không còn “xa” nữa; đồng thời, các trạm tích hợp cũng đang được gấp rút triển khai sẽ khắc phục hoàn toàn “vùng lõm” trong suốt hải trình từ Phú Quốc đến Thổ Chu, không lo mất sóng”.

Bài và ảnh: HOÀNG THÀNH

Kỳ 2: Phục vụ quốc phòng, phát triển an sinh