QĐND - Sau khi cơn lũ lịch sử qua đi, từ ngày 22-10 đến nay, hàng nghìn phương tiện tàu, thuyền của ngư dân các huyện ven biển thuộc tỉnh Hà Tĩnh lại bắt đầu ra khơi đánh bắt hải sản. Lực lượng Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Hà Tĩnh, hiện vừa phải huy động lực lượng giúp nhân dân khắc phục hậu quả bão lụt, vừa phải tăng cường kiểm tra, xử lý việc sử dụng thuốc nổ đánh bắt hải sản và tình trạng buôn bán thuốc nổ trên địa bàn…

Khó xử lý trên biển

Chúng tôi gặp Đại tá Từ Ngọc Thanh, Chính ủy BĐBP tỉnh Hà Tĩnh khi anh vừa từ vùng rốn lũ (huyện Hương Sơn) trở về để chuẩn bị cuộc họp triển khai kế hoạch đối với các đồn biên phòng làm nhiệm vụ kiểm soát phương tiện đánh bắt cá trên ngư trường thuộc vùng biển Hà Tĩnh. Theo Đại tá Từ Ngọc Thanh, sau khi lũ đi qua, lượng hải sản ở vùng biển Hà Tĩnh rất nhiều, thu hút ngàn nghìn phương tiện của ngư dân địa phương cũng như ngư dân các tỉnh bạn từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi đến đánh bắt. Trong số đó, nhiều tàu thuyền đã sử dụng chất nổ để đánh bắt hải sản. Hành động trên không chỉ gây nguy hiểm cho người sử dụng, mà còn làm suy thoái môi trường, suy giảm đa dạng sinh học biển, gây ảnh hưởng trực tiếp đối với những người dân sống chủ yếu dựa vào khai thác tài nguyên trên biển… Mặc dù rất kiên quyết với nạn sử dụng thuốc nổ đánh bắt hải sản, nhưng việc bắt và xử lý các đối tượng vi phạm trên biển lại không dễ chút nào…

Đối tượng Nguyễn Ngọc Trần bị Đồn Biên phòng 164 tạm giữ về hành vi vận chuyển 106kg thuốc nổ.

Được biết, BĐBP tỉnh Hà Tĩnh quản lý 137km bờ biển và hàng nghìn phương tiện đánh bắt hải sản trên địa bàn, trong đó ngư dân tập trung chính ở 29,5km bờ biển thuộc hai huyện Lộc Hà và Thạch Hà. Chính vì vậy, việc phòng, chống tội phạm vận chuyển, mua bán và sử dụng thuốc nổ chủ yếu được giao cho Đồn Biên phòng 164  (Hà Tĩnh).

Trao đổi với Thượng tá Nguyễn Văn Cảnh, Đồn trưởng Đồn Biên phòng 164 (Cửa Sót, Hà Tĩnh) chúng tôi được biết: Trong số 9 xã hành nghề ngư nghiệp trên địa bàn hai huyện Lộc Hà và Thạch Hà đã có gần 600 phương tiện đánh bắt hải sản. Ngoài ra, hầu hết phương tiện tham gia đánh bắt hải sản trên ngư trường biển Hà Tĩnh đều phải đi qua lạch Cửa Sót-khu vực mà đồn quản lý, kiểm soát. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2010 đến nay, đồn đã kiểm tra hơn 11.000 phương tiện trên khu vực quản lý. Tuy nhiên, số vụ vi phạm bị xử lý vẫn còn rất ít so với tỷ lệ phương tiện sử dụng chất nổ đánh bắt hải sản. “Khi vào lạch, hoặc phát hiện BĐBP tuần tra, các chủ phương tiện đánh bắt hải sản gói buộc thuốc nổ rồi ném kèm phao định vị xuống biển để phi tang. Khi tổ tuần tra đi qua, các chủ tàu lại vớt thuốc nổ lên để sử dụng. Có trường hợp, khi lực lượng tuần tra có mặt ngay sau khi chủ phương tiện đánh thuốc nổ, nhưng tiến hành lập biên bản, các đối tượng vẫn cố tình không khai nhận, vì không có bằng chứng nên tổ tuần tra không thể áp dụng các hình thức xử phạt” - Thượng tá Nguyễn Văn Cảnh cho biết.  

Ngăn chặn từ xa

Cùng với việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát các phương tiện đánh bắt hải sản trên biển, trong những năm qua, BĐBP tỉnh Hà Tĩnh còn tăng cường kiểm tra, truy bắt các đối tượng vận chuyển, buôn bán thuốc nổ trên địa bàn. Từ năm 2005 đến nay, các đơn vị BĐBP trên địa bàn tỉnh đã phá hàng chục chuyên án buôn bán, vận chuyển thuốc nổ, thu giữ hàng trăm ki-lô-gam thuốc nổ. Đây là một trong những biện pháp hiệu quả, nhằm ngăn chặn từ xa nạn đánh bắt hải sản bằng thuốc nổ trên biển.

Đại úy Bùi Việt Dũng, Phó đồn trưởng Đồn Biên phòng 164 kể cho chúng tôi chuyên án mà anh và đồng đội vừa phá thành công cách đây không lâu: Từ tháng 4-2010, một số đối tượng chuyển thuốc nổ trên địa bàn đã được các trinh sát của đồn phát hiện. Vào hồi 17 giờ ngày 15-7-2010, nhận được tin báo từ cơ sở cho biết: Đối tượng đang đi xe máy vận chuyển thuốc nổ ở khu vực cây xăng Thạch Quý, thuộc địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Khi đối tượng đến địa điểm mật phục, tổ công tác đã tiến hành bắt giữ đối tượng. Tại Đồn Biên phòng 164, đối tượng khai nhận tên là Nguyễn Ngọc Trần, sinh năm 1966, trú tại thôn Phú Mậu, xã Thạch Bằng, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh, nhận chở 106kg thuốc nổ cho Trần Thị Tâm ở thôn Trung Nghĩa cùng xã Thạch Bằng. Ngay sau đó, đội công tác đã phối hợp với Công an huyện Lộc Hà tiến hành bắt đối tượng Trần Thị Tâm. “Đây chỉ là một trong số rất nhiều vụ vận chuyển, buôn bán chất nổ mà cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng 164 đã bắt giữ” - Đại úy Bùi Việt Dũng nói.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Lưu Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Thạch Kim (huyện Thạch Hà), thừa nhận việc ngư dân trên địa bàn sử dụng chất nổ vào việc đánh bắt cá là có thật. Đồng chí chủ tịch xã cũng cho rằng: Hiện tại, công tác tuyên truyền về tác hại của việc sử dụng chất nổ trong đánh bắt hải sản đối với ngư dân nói chung và ngư dân xã Thạch Kim vẫn còn hạn chế; còn việc xử lý các chủ tàu, thuyền vi phạm trên biển thì ngoài khả năng của chính quyền địa phương…

Thượng tá Nguyễn Văn Cảnh cho rằng, biện pháp ngăn chặn sử dụng chất nổ trong việc đánh bắt hải sản hiệu quả nhất là hỗ trợ BĐBP và các địa phương thành lập những đội tàu “Ngư dân tự quản”. Cùng với việc đánh bắt hải sản, đội tàu này sẽ hỗ trợ cơ quan chức năng trong việc phát hiện, ngăn chặn các tàu, thuyền sử dụng chất nổ đánh bắt cá. Cùng với đó là việc trang bị cho các tổ công tác của BĐBP phương tiện tuần tra trên biển hữu hiệu, máy ghi hình ảnh để làm bằng chứng buộc tội các tàu, thuyền sử dụng chất nổ đánh bắt hải sản….

Bài và ảnh: Phú Sơn – Việt Dũng