QĐND - Cuối tháng 9, Cơ quan thường trú Báo Quân đội nhân dân tại Đồng bằng sông Cửu Long nhận được đơn kêu cứu của một số người dân ngụ tại huyện Cờ Đỏ, TP Cần Thơ. Nội dung phản ánh về những khuất tất của chủ đầu tư và chính quyền địa phương trong đền bù, giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư khi triển khai Dự án Trung tâm thương mại thị trấn Cờ Đỏ (nay đổi tên là Dự án chỉnh trang và cải tạo môi trường sống). Phóng viên cơ quan thường trú đã xuống cơ sở tìm hiểu và thông tin để bạn đọc rõ.

Dự án gây bức xúc cho người dân

Dự án Trung tâm thương mại thị trấn Cờ Đỏ được Chủ tịch UBND TP Cần Thơ ký Quyết định (QĐ) 1334/QĐ-UBND ngày 27-5-2011, chấp thuận với quy hoạch phần đất diện tích 15,48ha bao gồm diện tích một phần chợ Cờ Đỏ hiện hữu, thuộc thị trấn Cờ Đỏ, huyện Cờ Đỏ (Cần Thơ) để Công ty CP đầu tư Cadif đầu tư xây dựng.

Sau khi có quyết định của UBND TP Cần Thơ, UBND huyện Cờ Đỏ phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500; đồng thời lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (TĐC). Ngày 2-2-2012, Giám đốc Công ty đầu tư Cadif ký QĐ phê duyệt dự án này. Theo đó, tổng mức đầu tư dự án là hơn 305,089 tỷ đồng, trong đó, chi phí xây dựng hơn 110,795 tỷ đồng, còn lại là bồi thường, hỗ trợ TĐC (110,687 tỷ đồng), nộp tiền sử dụng đất (54,857 tỷ đồng) và… lãi vay ngân hàng (gần 29 tỷ đồng).

Theo quy hoạch, toàn bộ hộ dân phía bên phải bờ kênh này sẽ bị giải tỏa trắng.

Qua trao đổi với một số hộ dân nằm trong vùng dự án, chúng tôi được biết, khi hay tin Nhà nước có chủ trương đầu tư xây dựng khu Trung tâm thương mại thị trấn Cờ Đỏ, ai cũng mừng vì nghĩ rằng bộ mặt trung tâm huyện sẽ khang trang. Thế nhưng, khi chính quyền và nhà đầu tư bắt tay vào thực hiện dự án, người dân rất thất vọng trước cách làm thiếu minh bạch, công khai và dân chủ của các bên có liên quan.

Bà Lê Thị Dạ cho biết, trong quyết định của UBND huyện thu hồi 1.265m2 đất của gia đình bà, có thể hiện rõ diện tích đất ở đô thị, đất trồng cây lâu năm, nhưng khi áp giá Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, TĐC huyện lại áp giá đất ở nông thôn với giá quá thấp, chứ không theo khung giá đất hằng năm do UBND TP Cần Thơ ban hành.

Bà Lê Thị Dạ cho biết thêm, từ khi dự án triển khai tới nay, các cơ quan chức năng đã tổ chức họp với người dân 2 lần. Lần thứ nhất, họp công bố quy hoạch, nhưng không có nội dung cho dân góp ý. Khi công bố dự thảo phương án tổng thể bồi thường, hỗ trợ, TĐC, hầu hết bà con không đồng ý với dự thảo. Qua thông tin trên một tờ báo địa phương, người dân mới được biết, dự án có ảnh hưởng đến 6 tổ chức và 565 hộ dân; trong đó chỉ 140 hộ đủ tiêu chuẩn TĐC và xét mua nền TĐC và còn tới 425 hộ không được bố trí tái định cư. Nguyên nhân có hàng trăm hộ dân không được bố trí TĐC là do trong nhiều năm qua, chính quyền địa phương không công nhận quyền lợi hợp pháp về đất ở theo quy định pháp luật về đất đai, dẫn tới chuyện có rất nhiều hộ dù sống ổn định mấy chục năm nay vẫn bị cho là sống trên đất công.

Có phải thay tên để lách luật?

Việc áp giá đền bù, bố trí TĐC chưa được người dân chấp nhận thì dự án được đổi thành dự án “chỉnh trang và cải tạo môi trường sống”; các nội dung khác liên quan đến dự án trong QĐ 1334 vẫn không đổi (?). Các bên có liên quan không hề tổ chức cuộc họp nào để giải thích tại sao phải thay đổi! Điều người dân thắc mắc, đó là ngày 20-3-2013, Phó chủ tịch UBND TP Cần Thơ Đào Anh Dũng ký QĐ cho phép việc đổi tên kể trên. Tuy nhiên, ngay sau đó một tháng cũng chính ông Dũng ký một văn bản có liên quan đến dự án lại vẫn đề tên cũ là “Khu đô thị thương mại”?

Giải thích về việc này, ông Lê Văn Sơn-Giám đốc Công ty Cadif cho rằng, ban đầu, chúng tôi định vay từ ngân hàng thương mại nên không lưu ý tên gọi của dự án, nhưng do yêu cầu của Ngân hàng Thế giới (WB) nên chúng tôi buộc phải đổi tên dự án.

Trên thực tế, từ đầu năm 2012, khi ký QĐ phê duyệt dự án, Công ty Cadif đã thể hiện rõ dự tính vay WB gần 94 tỷ đồng (chiếm gần 31% tổng mức đầu tư). Điều lạ là dự án được gọi là “chỉnh trang môi trường sống”, nhưng lại đang làm xáo trộn cuộc sống của hàng trăm hộ dân nằm trong vùng dự án. Qua điều tra chúng tôi được biết, Công ty CP Cadif luôn tỏ rõ quan điểm trong QĐ phê duyệt dự án là sẽ chỉ đầu tư giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật, còn hàng loạt hạng mục còn lại như các dãy nhà phố thương mại (gần 44.000m²), Trung tâm thương mại (gần 10.000m2), công trình thương mại dịch vụ đa năng kết hợp ở (nằm hai bên tỉnh lộ 922, rộng 11.144m²), khu nghỉ dưỡng (hơn 5000m²), khu uống giải khát (hơn 1.600m²), doanh nghiệp sẽ kêu gọi các đối tác hợp tác đầu tư hoặc chuyển nhượng sau khi hoàn thành hạ tầng kỹ thuật. Ông Lê Văn Sơn khẳng định, phía Công ty CP Cadif đầu tư thực hiện dự án theo đúng quy hoạch, đúng pháp luật.

Khi được hỏi, gần 430 hộ dân còn lại (không thuộc hộ được bố trí TĐC và xét mua nền TĐC) sẽ đi đâu, về đâu, ông Lê Văn Sơn cho biết, UBND huyện đang… dự tính giải quyết cho số hộ dân này vào khu Bãi Bùn nằm ở xã Thới Xuân.

Không biết dự án đến bao giờ mới hoàn thành, nhưng ngay từ bước đầu triển khai, dự án đã làm xáo trộn cuộc sống của hàng trăm hộ dân. Chính vì vậy, các hộ dân rất bức xúc và cho rằng, dự án này có nhiều điểm khuất tất cần được làm rõ. Trong đó, những vấn đề mà người dân quan tâm là: Giá đền bù không phù hợp, không bố trí nền TĐC; vì sao lại thay đổi tên dự án? Đã có một số người cho rằng, việc đổi tên dự án chỉ là cách lách luật của chủ đầu tư để phân lô bán nền thu lợi nhuận! Còn cuộc sống người dân thì không được chủ dự án tính đến, để hàng trăm hộ dân đang không biết đi đâu, về đâu? Đề nghị các cơ quan chức năng của TP Cần Thơ sớm vào cuộc, làm rõ những vấn đề thắc mắc của người dân. Có như vậy, mới hạn chế được những khiếu kiện kéo dài.

Bài và ảnh: SONG NGUYỄN