Hương Tết Cà Mau

Chợ Tết Cà Mau

QĐND Online - Những ngày cuối năm, trời Cà Mau se lạnh. Đi giữa thành phố đầy mai vàng tôi có cảm giác như đang được hưởng tiết Xuân ở Hà Nội, hay Đà Lạt. Cho dù năm này thời tiết diễn biến thất thường, khi Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh thiếu hoa, thì Cà Mau lại rực rỡ hoa xuân đón Tết. Hoa từ Sa Đéc (Đồng Tháp), hoa từ Bến Tre ùn ùn kéo về khắp phố phường và chạy tuốt xuống tận Đất Mũi, Sông Đốc, U Minh Hạ. Đại tá Đoàn Binh Chuyển, Chỉ huy trưởng bộ đội biên phòng Cà Mau gợi ý: “Bây giờ anh xuống U Minh hay Sông Đốc, sẽ thấy sắc xuân nơi cuối đất hấp dẫn đến mức nào”.

Trước đây, mỗi khi đến cửa sông Ông Đốc, tôi thường phải đi bo bo (ca nô) mất gần hai giờ đồng hồ, nhưng nay con đường nhựa và bê tông tuy còn hẹp cũng đủ để chúng tôi rong ruổi trên chiếc U oát đến “thành phố của những ngư phủ”. Cửa sông Ông Đốc đan đầy những chiếc tàu ghe đánh cá. Chỉ tính riêng số tàu thuyền của địa phương là hơn 1100 chiếc, trong đó có 692 tàu lớn hơn 90CV. Còn cộng cả số tàu thuyền của Kiên Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu đến neo đậu, thì phải lên tới 2000 chiếc. “Tết đến, xuân về”, những người đang lập nghiệp ở xa cũng tìm đường về sum họp với gia đình. Nguyễn Hoàng Thủy Tiên, nữ sinh viên năm thứ 2 của trường Đại học KHXH&NV TP. Hồ Chí Minh tươi tắn như một bông hoa hồng nhung. Hôm nay cô ra chợ để mua mãng cầu (na), đu đủ, xoài, dừa, sung bày mâm quả trong nhà. Thủy Tiên bật mí: “Tết này gia đình em liên hoan trước, sau đó thì lên tàu ra khơi đánh cá. Em cũng được ba cho ra đón giao thừa trên biển”. “Đón Tết trên biển?” – Tôi hỏi lại. Thủy Tiên chúm chím đôi môi và gật đầu thay cho câu trả lời.

Người U Minh chuẩn bị đón Tết

Theo trung tá Nguyễn Hoàng Phúc, đồn trưởng đồn biên phòng 692 thì người dân Sông Đốc chuẩn bị đón Tết trước vài tháng. Họ phơi các loại tôm, cá biển để đãi khách đến nhà. Năm nay mọi người hy vọng biển sẽ êm, để ra khơi trong các ngày 28, 29 Tết và đón giao thừa ngay trên mặt đại dương bao la. Ai cũng mong muốn ngày đầu năm sẽ đánh bắt được thật nhiều tôm cá lấy hên. Anh Trần Văn Thới, một ngư phủ lâu năm trên vùng biển này bộc bạch: “Cuối năm, mặc dù giá tôm cá bị rớt hơn 40%, nhưng được sự hỗ trợ của Nhà nước, dân biển Cà Mau chúng tôi vẫn luôn khát vọng ra khơi. Chúng tôi phấn đấu năm 2009, sẽ đánh bắt được hàng ngàn tấn cá cho Cà Mau”.

Những ngày giáp Tết này, thiếu tá chuyên nghiệp Vũ Đình Liệu của đồn biên phòng 692 vất vả hơn cả. Là một cán bộ tăng cường cho xã nghèo Khánh Bình Tây Bắc, hầu như ngày nào anh cũng gắn bó với vùng sông nước ven U Minh Hạ. Khánh Bình Tây Bắc là một xã nghèo, đất bị nhiễm phèn nặng, giao thông chủ yếu là đường kênh rạch, vậy mà Tết này ai cũng vui vì kinh tế đã khá lên. Năm 2007, bộ đội biên phòng đồn 692 đã giúp gần 100 hộ dân được vay từ 2,5 - 4 triệu đồng/hộ để chăn nuôi, mua lưới cụ và trồng trọt. Chỉ một năm sau, 100% các hộ vay đã hoàn trả vốn và lời. Một số gia đình làm ăn hiệu quả còn cho các hộ khác trong thôn ấp vay lại. Về Khánh Bình Tây Bắc, chúng tôi nghe được rất nhiều lời khen của bà con đối với bộ đội biên phòng. Chủ tịch xã Nguyễn Việt Triều cho biết: “Các anh biên phòng đã giúp xã tôi làm thêm 4,7km đường nội bộ, 3 chiếc cầu gỗ vững chắc thay cho cầu khỉ. Tết này các anh sẽ về cùng bà con làm bánh phồng, bánh tét, bánh dừa nữa đó”.

Bộ đội biên phòng Cà Mau cùng cán bộ địa phương đến thăm hỏi bà con những ngày giáp Tết Kỷ Sửu.

Đứng giữa vùng đất đang đổi mới từng ngày, tôi mới thấm thía câu nói của người sông nước: “Về Cà Mau, nhấm chút rượu nếp dẻo, lai rai với cá bổi ăn cau Tầm Vung, rồi rung đùi nghe ếch ca vọng cổ cho thỏa chí tang bồng”. Quả đúng như vậy. Ngày xuân về Cà Mau mà không được nghe vọng cổ, coi như cái Tết còn thiếu một hương vị truyền thống. Ở xã Khánh Hội, huyện U Minh “Muỗi kêu như thổi sáo, đỉa lội như bánh canh”, những ngày xuân tràn ngập tiếng đờn ca tài tử. Nhà chị Lâm Thị Yến nhộn nhịp như ngày Mùng Một Tết. Hôm nay, hơn 20 người là anh em, con cháu của chị đã hội tụ đông đủ. Các chị thì lo róc lá chuối, lá tre để chuẩn bị gói bánh, còn cánh đàn ông lại tất bật chà gạo, quết bánh phồng và chuẩn bị các món “lai rai”. Chị Yến kể: “Mặc dù người U Minh Hạ còn nhiều khó khăn vất vả, nhưng đời sống của bà con đã khá hơn xưa rất nhiều.

Năm nay những nhà nghèo vẫn được chính quyền địa phương, đồn biên phòng 696 tặng quà, hỗ trợ tiền, gạo để đón Tết”. Trong nhà chị Yến tôi còn thấy mấy chiến sĩ biên phòng đang ngồi gói bánh. Trung tá Thái Tự Lực, đồn trưởng đồn biên phòng 696 cười hề hề: “Bộ anh tưởng tụi tui hổng biết gói bánh à? Cánh lính trẻ bây giờ khéo lắm đó”. Niềm vui của chiến sĩ biên phòng U Minh không chỉ là được hòa vào không khí xuân với bà con, mà những dự án phát triển kinh tế do họ làm chủ vốn ở đây cũng đang phát huy hiệu quả tốt. Thời gian qua, đồn biên phòng 698 và 696 đã giúp hơn 200 hộ dân ở xã Khánh Tiến và Khánh Hội vay gần 800 triệu đồng để đầu tư phát triển kinh tế gia đình. Hầu hết các gia đình đã hoàn trả được vốn và sản xuất có lãi. Ngoài ra, bộ đội biên phòng còn tham gia giúp Hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh, Hội nông dân của 2 xã này giải ngân gần 8 tỷ đồng trong các dự án “xóa đói, giảm nghèo”.

Những món nhậu ngày xuân đã bốc hơi thơm phúc. Trong mùi rượu nếp dẻo, tiếng ca vọng cổ bài “Tình anh bán chiếu” ngân nga trên sông nước, lan cả vào những rừng đước, rừng tràm. Nghe tiếng ca tôi lại nhớ đến ca sĩ Lịch Sử của đoàn Cải lương Hương Tràm. Lịch Sử là một người con của U Minh. Cô đã đạt nhiều giải vàng trong các lần hội thi. Đã có lần, Lịch Sử hẹn tôi về U Minh ăn Tết. Nhưng có lẽ năm nay tôi phải nhường vinh dự ấy cho các chiến sĩ biên phòng. Tôi muốn đồng đội nơi cuối đất nước sẽ được nghe tiếng hát mượt mà, ngọt lịm của cô. Vì họ đang và sẽ cùng người U Minh giữ đất, xây dựng nông thôn mới, làm đẹp những mùa xuân trên vùng sông nước đầy thơ mộng này.

Bài, ảnh: Phú Hưng