“Hoa thi đua” trên dọc dài Tổ quốc (Tiếp theo và hết)

Bài 3: Những tấm gương soi

QĐND - Sau 5 năm tổ chức Phong trào Thi đua Quyết thắng (TĐQT), giai đoạn 2010-2015, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn quân đã đúc rút nhiều bài học quý, khẳng định: Vai trò người đứng đầu nói chung, sự nêu gương của cán bộ chủ trì, chủ chốt các cấp nói riêng quyết định việc “thành-bại” của hoạt động quân sự, kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị và chi phối mạnh mẽ đến hiệu quả thực hiện các phong trào thi đua yêu nước. Đặc biệt, trong quá trình thi đua, sự nêu gương của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy chính là “đầu kéo” giúp mỗi cơ quan, đơn vị, cá nhân "chạm đích" các mục tiêu, chỉ tiêu thi đua.

Tôi nhớ mãi chuyến đi tìm hiểu, phản ánh về các điển hình tiên tiến trong Phong trào TĐQT do Cục Tuyên huấn (Tổng cục Chính trị-TCCT) tổ chức. Một ngày đầu tháng 7-2013, giữa tiết trời như "rót lửa", chiếc xe ô tô 16 chỗ của đoàn chuyển bánh từ Hà Nội, bắt đầu chuyến tác nghiệp dài gần hai tháng, dọc dài 3 miền Tổ quốc. Đại tá Trương Ngọc Sơn, cán bộ Phòng Thi đua-Khen thưởng (Cục Tuyên huấn, TCCT)-trưởng đoàn công tác, chia sẻ:

- Chuyến đi này không chỉ "kiếm tìm" mà còn “soi tìm” người tốt, việc tốt. Chúng ta đã có địa chỉ, tên tuổi các nhân vật rõ ràng, cụ thể, nhưng phản ánh thế nào cho đủ, cho hết, cho hay là điều không đơn giản, bởi lẽ "người tốt không lộ thiên"; họ ít chủ động giãi bày những gì đã làm, đạt được…

Đúng như vậy, tại Thái Nguyên, hơn chục phóng viên của các cơ quan Trung ương và Quân đội chụm lại phỏng vấn Đại tá Hoàng Hữu Mùi, Giám đốc Nhà máy Z131 (Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng). Đó là một cán bộ chân chất, 40 năm gắn bó với nghề, trưởng thành từ người lính thợ, đến tổ trưởng, quản đốc, rồi giám đốc nhà máy…, luôn tận tụy với công việc và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trên từng cương vị được giao. Thế nhưng, khi chúng tôi đặt vấn đề tìm hiểu về thành tích, anh lại hết sức khiêm tốn:

- Mình có gì mà viết! Các đồng chí nên viết về anh em công nhân của nhà máy, với rất nhiều điển hình. Chính người lao động mới là “ông chủ” của Nhà máy Z131 này.

Tình thế có vẻ “căng cơ”, tôi thẳng thắn tỏ bày:

- Các phóng viên không viết về cá nhân anh, mà viết về Giám đốc Nhà máy Z131 nhân sự kiện Quân ủy Trung ương tôn vinh 100 điển hình học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh sắp tới, mà đồng chí là cá nhân điển hình...

Ngẫm một lát, anh nở nụ cười chất phác của người lính thợ:

- Thôi được! Vậy thì hãy viết nhiều về nhà máy và nói ít về mình thôi nhé!

Thượng tướng Ngô Xuân Lịch trò chuyện cùng chiến sĩ Đại đội 2, Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 141, Sư đoàn 312, Quân đoàn 1 (tháng 3-2014). Ảnh: Ngô Thanh.

Sau câu chuyện, mỗi người trong đoàn công tác càng thêm tâm đắc với nhận định “người tốt không lộ thiên”, bởi lẽ, với phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, cán bộ, chiến sĩ quân đội thường “làm nhiều hơn nói”, “nói về thành tích chung nhiều hơn là kể về kết quả công tác của bản thân”… Hơn nữa, với những người đứng mũi chịu sào, điều đó càng trở nên “khắt khe” hơn. Họ thường nhường "thành quả" công tác cho cấp dưới, mong muốn bộ đội được trưởng thành, được động viên kịp thời để phấn đấu không ngừng. Gần như suốt cuộc hành trình tìm hiểu, viết về các điển hình, tất cả các cán bộ mà chúng tôi từng gặp luôn có chung một suy nghĩ: “Công việc mình làm là do tổ chức giao, đó cũng là việc bình thường thôi”; “thật tâm, mình không muốn “lên” báo đâu, nhiều đồng chí còn tốt hơn mình nhiều”; “sao các anh không viết thủ trưởng của em, anh ấy có nhiều thành tích lắm, nhưng cứ nhường cho cấp dưới”…

Càng đi nhiều, gặp nhiều nhân vật, chúng tôi càng thấm thía: Việc nêu gương của cán bộ không chỉ ở một bộ phận, mà là công việc thường xuyên, hằng ngày. Đó là một phong trào thực sự, được bắt đầu từ chủ trương của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, TCCT, với đầy đủ hệ thống nguyên tắc, quy chế, kế hoạch…, được triển khai đồng bộ theo phân cấp. Theo đó, dù thi đua diễn ra ở cấp nào, lĩnh vực gì, người cán bộ vẫn phải giữ vững vai trò “đầu tàu”; vừa là người tổ chức, vừa là chủ thể, cũng đồng thời là đối tượng thi đua. Sự nêu gương của cán bộ được thể hiện một cách toàn diện cả về bản lĩnh chính trị, trình độ công tác, rèn luyện phẩm chất đạo đức lối sống, đến kết quả hoàn thành nhiệm vụ, tinh thần trách nhiệm với tập thể, công việc. Phương châm nêu gương là cấp trên nêu gương cho cấp dưới, đảng viên nêu gương cho quần chúng, cán bộ nêu gương cho chiến sĩ, quân nhân nêu gương cho nhân dân… Sự nêu gương còn thể hiện ở việc cán bộ không những là chủ thể “làm trước”, “làm mẫu” mà còn là người chịu trách nhiệm trước tiên và cao nhất về kết quả, mức độ hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị; chịu trách nhiệm và liên đới trước những sai lầm, yếu kém của cán bộ cấp dưới. Cách làm đó chính là sự vận dụng trung thành lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về việc phát huy vai trò gương mẫu đi đầu của cán bộ, đảng viên trong phong trào thi đua yêu nước: “Cán bộ xung trước/ Làng nước theo sau/ Việc khó đến đâu/ Cũng làm được hết”. Trong bài phát biểu trước các chiến sĩ thi đua ngày 3-5-1952, Người đã dạy: “Cán bộ phải thi đua với quần chúng, xung phong làm gương mẫu cho quần chúng để kháng chiến mau thắng lợi, kiến quốc chóng thành công”. Người cho rằng, một tấm gương sống có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền.

Tôi vẫn nhớ lần được cùng Đoàn công tác TCCT đến thăm, kiểm tra chất lượng hoạt động CTĐ, CTCT tại Trung đoàn 141, Sư đoàn 312, Quân đoàn 1 vào trung tuần tháng 3-2014. Sáng đó, sau khi làm việc nhanh với lãnh đạo, chỉ huy đơn vị, Thượng tướng Ngô Xuân Lịch, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm TCCT dẫn đầu Đoàn công tác bước nhanh về phía các chiến sĩ Tiểu đoàn 1 đang luyện tập điều lệnh đội ngũ. Bắt tay từng chiến sĩ, Chủ nhiệm TCCT ân cần thăm hỏi, trò chuyện:

- Mỗi bữa cơm đồng chí ăn được mấy bát cơm? Sáng nay đồng chí ăn món gì?

Chiến sĩ Đỗ Trọng Đại, thuộc Tiểu đội 5 (Trung đội 5, Đại đội 2, Tiểu đoàn 1) thoáng lúng túng, rồi trả lời:

- Báo cáo Thủ trưởng, mỗi bữa cơm tôi ăn được 3 bát.

- Các đồng chí phải gắng ăn hết tiêu chuẩn để có đủ sức khỏe học tập, công tác. Bộ đội ăn khỏe, ăn ngon thì cán bộ sẽ thêm yên tâm!

Tiếp đó, Chủ nhiệm TCCT hỏi những chiến sĩ trong hàng quân: Đơn vị ta đồng chí nào là con em đồng bào dân tộc thiểu số; bao nhiêu đồng chí đã học hết lớp 12; ai có nguyện vọng phục vụ lâu dài trong Quân đội?... Lần lượt những cánh tay đưa lên, các chiến sĩ đều rất vui, tự tin trả lời.

Chứng kiến cách thức kiểm tra và tác phong sâu sát của thủ trưởng cấp trên, nhiều cán bộ đơn vị trải lòng: Thoạt đầu, nghe tin Đoàn công tác TCCT về kiểm tra đơn vị, một số đồng chí cũng ít nhiều có tâm lý đối phó, nhưng khi gặp các Thủ trưởng, cảm nhận được tình cảm, sự quan tâm và tác phong sâu sát, gần gũi, hòa mình với bộ đội, bỗng dưng “khoảng cách” đó không còn nữa.

Với tinh thần tôn trọng cấp dưới, gần gũi cơ sở, nhiều cán bộ lãnh đạo, chỉ huy các cấp đã thật sự là những tấm gương về đạo đức, tác phong công tác, thể hiện sự yêu thương, trân trọng bộ đội. Tháng 11-2014, khi đến thăm các học viên Việt Nam đang học tập, rèn luyện tại Học viện Quân sự Cộng hòa Bê-la-rút, Thượng tướng Trương Quang Khánh, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng rất quan tâm đến nơi ăn ở; hỏi thăm bộ đội đã có đủ áo ấm chưa… Thượng tướng căn dặn: “Các đồng chí được Quân đội, tổ chức tin tưởng gửi đến nước bạn học tập, nâng cao trình độ, đó vừa là vinh dự, vừa là trách nhiệm. Mỗi người phải phấn đấu không ngừng, thi đua với học viên các nước, thi đua với đồng chí, đồng đội và thi đua với chính mình...". Đón nhận tình cảm của Thủ trưởng, gương mặt của các học viên thêm ánh lên niềm tin và quyết tâm.

Không chỉ quan tâm đến cấp dưới và nêu gương, cán bộ các cấp còn là những “tấm gương soi” đối với cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương, như câu chuyện về Thượng tá Nguyễn Viết Tác, nguyên Phó chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Ban CHQS huyện Quỳnh Phụ (Thái Bình). Thực hiện chủ trương hiến đất xây dựng nông thôn mới, đồng chí Tác đã vận động gia đình hiến 55m² đất, tháo dỡ 63m tường bao, nhường cho gia đình hàng xóm 10m² đất để mở ngõ vào nhà và phá bỏ nhiều loại cây ăn quả… Tiếp đó, anh vận động người thân hiến hàng trăm mét vuông đất; cùng cấp ủy, chính quyền địa phương kiên trì tuyên truyền, giải thích, vận động bà con, nên việc hiến đất làm đường đã trở thành một phong trào, được nhiều người tham gia hưởng ứng. Nhờ đó, cả xã Quỳnh Minh, huyện Quỳnh Phụ-quê hương anh có gần 550 hộ dân tự nguyện hiến gần 8.000m² đất vườn thổ cư, hơn 3.200m² ao hồ, tháo dỡ 75m² nhà ở, 224 trụ cổng, hơn 7.300m tường bao, gần 700m2 công trình phụ, với tổng trị giá thành tiền lên tới hơn 100 tỷ đồng… phục vụ xây dựng nông thôn mới.

Câu chuyện về tấm gương Nguyễn Viết Tác, được tỉnh Thái Bình và cơ quan chức năng Quân khu 3 khắc họa thành tác phẩm nghệ thuật, “mang đi” công diễn ở nhiều địa phương, tham gia nhiều hội thi, hội diễn nghệ thuật quần chúng, tạo hiệu ứng xã hội và sức lan tỏa sâu rộng. Như vậy, từ cán bộ và bắt đầu bởi cán bộ, phong trào thi đua có sức lan tỏa…, giúp thi đua đi vào thực chất, đạt hiệu quả thiết thực.

Mỗi cán bộ không chỉ “phác dáng” nên một nhân cách đẹp, mà còn có vai trò, vị trí quan trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan, đơn vị phát huy truyền thống, huy động sự chung sức, đồng lòng, thực hiện lời hiệu triệu của mệnh lệnh thi đua ái quốc. Thi đua được khởi tạo từ việc nhỏ, thể hiện bởi từng người, bắt đầu từ việc làm của đội ngũ cán bộ, rồi tỏa ra, lan sâu, như những mạch ngầm, kết thành dòng suối, tuôn chảy về sông, hòa vào biển lớn... Và trên mặt đại dương bao la, ngàn con sóng thi đua vẫn ào ạt, trào dâng, như chính nhịp đập vĩnh hằng của tạo tác thiên nhiên!

-----------

Bài 1: Nhịp điệu sinh sôi

Bài 2: Mạch nguồn khởi tạo...

Ghi chép của NGUYỄN TẤN TUÂN